KIJK. Pijnlijk: Spaanse vrouwen staan in WK-finale maar lusten hun coach rauw en negeren hem straal na zege

Nog geen twaalf maanden geleden stond het damesvoetbal in Spanje in rep en roer. Liefst 15 internationals stuurden op 30 september 2022 een mail naar de Spaanse voetbalbond met de melding dat ze niet meer voor hun land wensten uit te komen zolang Jorge Vilda er bondscoach is. Bij die protesterende speelsters niet van de minsten. Onder meer Sandra Paños, Ona Batlle, Patri Guijarro en Mapi Leon plaatsten hun naam onder de mail.

De speelsters haalden verschillende redenen aan. Eerst en vooral hekelden ze zijn trainingsmethodes. Fysiek en emotioneel te uitputtend. En met te weinig resultaat, klonk het. Ze verwezen daarmee naar de kwartfinale van het EK, in juni vorig jaar. Engeland overblufte Spanje, de coach had geen (tactisch) antwoord klaar. Na de uitschakeling zouden enkele ervaren speelsters zelfs een videogesprek zijn aangegaan met Luis Rubiales, de voorzitter van de Spaanse voetbalbond. Zijn repliek was duidelijk: aan Vilda valt niet te twijfelen. Guijarro ging nog een stapje verder en maakte de ruzie wereldkundig door naar de pers te stappen: “We zijn een ambitieuze groep en vinden dat bepaalde interne mechanismen vervangen moeten worden. Soms moet je onaangename dingen durven zeggen om een revolutie teweeg te brengen. Daarom: we voelen ons als groep ongemakkelijk.”

Maar omdat de kritiek dus in dovemansoren viel, kwam er enkele weken later die befaamde mail. Een collectief verzet. Andere redenen in diezelfde mail aangehaald waarom ze hun coach liever buiten zagen: de amateuristische aanpak van blessures, de onlogische selecties en de bedroefde sfeer in de kleedkamer.

Net als bij de videocall toonde Rubiales geen begrip voor de mail. En Vilda? Die liet de 15 speelsters uit zijn komende selectie. En sprak harde taal. “Wat ik nu meemaak wens ik niemand toe. We staan wereldwijd voor schut. Hun boodschap is onduidelijk. Ik snap niet wat ze vragen. Liever had ik gehad dat ze het mij persoonlijk vertelden. 24 uur per dag ben ik beschikbaar als er problemen zijn. Dus ja, dit komt als een grote verrassing. Alle trainingen worden trouwens opgenomen en ik zou het zelfs prima vinden als ze allemaal rechtstreeks zouden worden uitgezonden op televisie. Of er een gebrek is aan dialoog? Zeker, maar duidelijk niet van mijn kant.”

Vóór de hetze kreeg Vilda, sinds 2015 bondscoach nadat hij de U19 had geleid, al bepaalde eigenaardigheden aan hem gelinkt. Zo vertelden ingewijden dat hij in 2019 een regel invoerde dat speelsters tijdens een afzondering pas hun deur van de hotelkamer voor het slapengaan mochten sluiten wanneer Vilda een controle had uitgevoerd op de kamers. Hij controleerde ook elke ochtend en elke avond hun tassen. Een aanslag op hun privacy, vonden velen. Ook bij zijn innige band met enkele oudere speelsters werden vragen gesteld. Daarentegen zou hij zich tegenover de jongste speelsters van het gezelschap “vooral kinderachtig gedragen”.

Wie op het WK wenste aanwezig te zijn moest van de bond “haar fout accepteren en om vergiffenis vragen”. Drie hielden ook met succes zo’n verzoeningsgesprek . Van de ‘mailstuurders’ zitten Aitana Bonmatí, Mariona Caldentey en Ona Battle in de selectie. “Het is dwaas om nu aan die brief te denken”, repliceerde die laatste na de halve finale een vraag over de hetze. “Ik ben hier om het WK te winnen. Mét spelers die geschiedenis willen schrijven.” Dan kan, zondag in de finale tegen Engeland - het land waar de hetze een jaar geleden tegen begon.

Mapi Leon zit in het andere kamp. Zij behoort tot een van de beste verdedigers ter wereld, maar bood haar excuses niet aan. “Ik verdien om op dat WK te staan. Ik heb mee gezorgd om het team dáár te krijgen”, schreef ze op X - het voormalige Twitter. “Maar ik moet ook achter mijn beslissing staan. Ik kies ervoor om met bepaalde normen en waarden te leven. En ik moet mij daar aan houden. Zonder veranderingen keer ik niet terug.”

Het laatste woord is voor Vilda zelf (zie video hieronder): “Ik kijk naar de toekomst. We staan in de finale (in de halve finale werd ook Zweden geklopt, nvdr) dankzij het harde werk van velen. We hebben alles in positieve energie omgezet. Dit heeft ons alleen sterker gemaakt.”