Naast een globale robotfoto zijn er ook enkele onderdelen van het onderwijs doorgelicht in specifieke deelrapporten. De meeste knipperlichten springen daarbij aan in het deelrapport over het vak Frans in het basisonderwijs. Sinds 2010 focussen de eindtermen en leerplannen voor Frans in het basisonderwijs op mondelinge communicatieve vaardigheden, want het moderne taalonderwijs vertrekt van het idee dat je een nieuwe taal leert door ze vooral veel te spreken.

Durf om te spreken ontbreekt bij leraren

In de praktijk komt daar nog bitter weinig van terecht in de klaspraktijk, zo stelden de inspecteurs Frans vast in de 195 klassen vijfde en zesde leerjaar die ze in 100 scholen bezochten. “In bijna zes op tien klassen ligt het accent onvoldoende op mondelinge taalvaardigheid. In de helft van de klassen vormen grammatica en woordenschat een doel op zich”, aldus het rapport. Opmerkelijk is ook dat bij een zelfevaluatie één op de drie leraren aangeeft dat hij/zij het Frans onvoldoende machtig is of dat de spreekdurf ontbreekt.

De inspectie stelt voor om paralleltoetsen voor Frans in het basisonderwijs te ontwikkelen, toetsen die nagaan in welke mate leerlingen de eindtermen halen. De ontwikkeling van die toetsen zijn gepland na de peiling Frans die nog dit jaar georganiseerd wordt. Voorts moeten basis- en secundair onderwijs samenwerken om de wederzijdse verwachtingen correct op elkaar af te stemmen.

Wél pluim voor vreemde talen in het middelbaar

Anderzijds gaf de Onderwijsinspectie dan weer een pluim voor het vreemde talenonderwijs in de derde graad algemeen secundair onderwijs. Het blijkt uit een doorlichting van de vakken Frans en Engels in 55 scholen dat de vernieuwing daar wel geslaagd is. Hier ligt het accent wél op het vlot communiceren, terwijl leerkrachten in het basisonderwijs er dus onvoldoende in slagen om de liefde en het enthousiasme voor het Frans spreken bij te brengen. Zowel de Onderwijsinspectie als minister Crevits braken bij de voorstelling van de Onderwijsspiegel een lans voor vakoverschrijdend overleg en het delen van (positieve) ervaringen.

Ook buitengewoon onderwijs scoort goed

Goed nieuws was er ook voor het buitengewoon onderwijs, omdat een doorlichting van scholen voor kinderen met een visuele of auditieve beperking uitwijst dat deze schoolteams de ouders zeer goed betrekken bij het bepalen van de opvoedings- en onderwijsbehoeften van de leerlingen. Toch varieert de onderwijskwaliteit wel eens van instelling tot instelling. Ook hier lijkt het delen van expertise tussen onderwijsinstellingen de aangewezen weg om (nog) betere resultaten te behalen.