Na tachtig jaar krijgen Italiaanse slachtoffers van nazi-misdaden eindelijk compensatie

“We herdenken de gebeurtenis nog steeds elk jaar. Het wordt niet vergeten”, verklaart Mauro Petrarca, de achterkleinzoon van een van de slachtoffers. Op één na zijn alle familieleden die nog leefden ten tijde van de moorden ondertussen overleden, maar volgens de Italiaanse wet kan de schadevergoeding die aan hen verschuldigd is nog steeds worden doorgegeven aan hun erfgenamen. Dit betekent dat Petrarca ongeveer 130.000 euro zal ontvangen.

Het is echter niet Duitsland die de families zal compenseren, maar Italië zelf. Het land verloor namelijk een strijd bij het Internationaal Gerechtshof over de vraag of Berlijn nog steeds aansprakelijk kan worden gesteld voor schade in verband met misdaden en wreedheden uit de Tweede Wereldoorlog.

Joodse organisaties in Italië vinden dat Duitsland moet betalen om hun historische verantwoordelijkheid te erkennen. Maar slachtoffergroepen vrezen dat Rome treuzelt met het afhandelen van een stortvloed aan aanspraken op compensatie, aangezien die op de staatsbegroting kunnen drukken. “Dit is een zeer gekwelde kwestie, zowel vanuit politiek als juridisch perspectief”, zegt Giulio Disegni, vicevoorzitter van de Unie van Italiaanse Joodse Gemeenschappen (UCEI).

Voormalig premier Mario Draghi richtte in april 2022 een fonds op om de groeiende compensatiekosten te dekken, in de hoop een donker hoofdstuk in de geschiedenis van Italië af te sluiten. Het Italiaanse ministerie van Financiën, dat de uitbetalingen behandelt, vertelde Reuters dat het tot nu toe al 1.228 rechtszaken had ontvangen. In een onderzoek dat werd gefinancierd door de Duitse regering en in 2016 werd gepubliceerd, werd geschat dat er maar liefst 22.000 Italianen slachtoffer werden van oorlogsmisdaden door de nazi’s.

De eerste mensen die hun compensatie mogen ontvangen, zijn waarschijnlijk Petrarca en de andere afstammelingen van de mannen die in 1943 in de Zuid-Italiaanse gemeente Fornelli werden vermoord. De zes katholieke mannen werden opgehangen terwijl Duitse soldaten muziek afspeelden op een grammofoon die uit een nabijgelegen huis was gestolen. “Het ging niet om het geld. Het ging om het zoeken van gerechtigheid voor een oorlogsmisdaad, een kwestie van trots”, zegt Giovanni Tedeschi, burgemeester van Fornelli, tegen Reuters.