Duitse zwijnen zijn radioactief, mogelijk al sinds de jaren 50
Wilde zwijnen in de Beierse Alpen bevatten zoveel radioactieve stoffen dat overmatige vleesconsumptie wordt afgeraden. Oorzaak werd gezocht in de kernramp van Tsjernobyl van 1986. Wetenschappers stuiten nu op gebeurtenissen uit een verder verleden.
De wilde zwijnen in Zuid-Duitsland zijn er gek op: knapperige hertentruffels met een korrelige muts. Aan de voet van het bergachtige landschap in de Beierse Alpen is de schimmelachtige lekkernij ruimschoots te vinden. Al tijden is bekend dat de truffels en paddenstoelen in dit gebied vermoedelijk een afwijkende en hoge mate van radioactiviteit kunnen bevatten. Na de jacht belandt die via het zwijn in de vorm van schnitzel of goulash op het etensbord.
Veel verder in het verleden
Over hoe het komt dat de Beierse bodem met haar schimmels belast is met radioactief materiaal, leek de wetenschap lange tijd eensgezind. Maar een recente, baanbrekende studie brengt de academische consensus aan het wankelen. Want de oorzaak blijkt veel verder in het verleden te liggen dan pakweg veertig jaar terug in de tijd.
In 1986 vond in het Oekraïense Tsjernobyl de grootste kernramp uit de geschiedenis plaats. Na een ontploffing in een van de reactoren strooide een onnatuurlijke wolk een lading radioactief materiaal uit over de voormalige Sovjet-Unie en delen van Europa. Daardoor belandden het radioactieve cesium-137, kleine deeltjes met een enorme kracht, in de grond in Beieren. Zulke deeltjes komen vrij na kernsplijting - in kerncentrales of bij een explosie van atoomwapens.
Tsjernobyl niet alleen schuldig aan lading radioactiviteit
Georg Steinhauser, een Oostenrijkse hoogleraar radiochemie, houdt zich al tien jaar bezig met het onderwerp. De afgelopen week baarde hij opzien met de publicatie van de studie in het vakblad ‘Environmental Science & Technology’. Steinhauser: “De zwijnen krijgen cesium voornamelijk binnen door een ondergrondse voedselbron, mogelijk hertentruffels. Dat is een voedselbron die het Tsjernobyl-cesium nog niet volledig heeft veroverd.” Met andere woorden: dit onderzoek wijst uit dat Tsjernobyl niet alleen schuldig is aan de lading radioactiviteit onder het Zuid-Duitse aardoppervlak. Een grote hoeveelheid van de radioactiviteit is afkomstig van nucleaire testen die de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie uitvoerden in de jaren 50 en 60. De neerslag van radioactiviteit daardoor raakte heel de wereld, inclusief Beieren.
Ik eet het zelf ook graag. Radiologisch gezien is dat geen enkel probleem.
De studie verliep als volgt. Een wetenschappelijke onderzoeksgroep onder leiding van Steinhauser nam 48 wilde zwijnen, die van 2019 tot 2021 in Beieren waren geschoten, in een laboratorium onder de loep. De zwijnen bleken sporen te bevatten van cesium-137. Duitse gezondheidsrichtlijnen staan de vleesconsumptie toe als de straling minder dan 600 becquerel per kilogram bedraagt. De Duitse jachtvereniging zegt “geen aanwijzing” te hebben dat het vlees van het everzwijn besmet is met een hoeveelheid radioactiviteit die schade kan aanrichten. Bij sommige zwijnen bedroeg de radioactiviteit tot 15.000 becquerel per kilogram.
Het stralingsniveau bij sommige Duitse zwijnen ligt tot wel 25 maal boven de EU-norm. Maar schadelijk voor de mens is dat niet, beklemtoont Thorsten Stumpf, hoogleraar radiochemie aan de Technische Universiteit van Dresden. “Ieder lichaam in Midden-Europa stoot gemiddeld 10.000 becquerel van natuurlijke radionucliden uit. Het gehalte van cesium-137 bij de zwijnen is daarom verwaarloosbaar.’'
Niet geheel zonder risico
Geheel zonder risico is het eten van zwijnenvlees echter niet, stellen experts. “Maar ik ken niemand die zeven keer per week wild zwijn eet”, verklaart Steinhauser. Helemaal van het zwijnenvlees afblijven hoeft volgens de Oostenrijkse hoogleraar ook weer niet. “Ik eet het zelf ook graag. Radiologisch gezien is dat geen enkel probleem.’’
De kans dat de radioactiviteit binnen een generatie helemaal verdwijnt is nagenoeg nihil. “Na ongeveer 300 jaar zou cesium-137 grotendeels wel verdwenen moeten zijn”, stelt de Dresdense professor Stumpf, die overigens niet bij het onderzoek van zijn collega Steinhauser betrokken was. Volgens Stumpf is de uitkomst van het onderzoek dat er naast radioactieve stoffen uit Tsjernobyl ook materiaal uit eerdere atoombomproeven in Beieren voorkomen ‘niet verwonderlijk’.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
8
Vulkaan barst uit in Indonesië: mensen vluchten in paniek, mogelijk tsunami op komst
-
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
Bij velen onder ons kriebelt het al om deugddoende tochten te maken in het groen. Ben je nog geen volleerd wandelfanaat, maar wil je graag de draad oppikken? Trek dan een instapmodel wandelschoenen aan je voeten. HLN Shop gaat na met welk schoeisel je als beginnend wandelaar - figuurlijk dan - over rozen loopt. -
PREMIUM
Grootste stap voorwaarts sinds de jaren 70: onderzoekers vinden manier om gevaarlijke infecties klein te krijgen
Ziekenhuizen kampen met een groeiend probleem van antibioticaresistentie, waardoor steeds meer bacteriën niet meer te behandelen zijn met bestaande geneesmiddelen. Een team van Zweedse wetenschappers is nu echter een nieuwe vorm van antibiotica op het spoor. En dat is heel goed nieuws om hardnekkige infecties zoals E. Coli en K. pneumoniae - dat onder andere een longontsteking kan veroorzaken - in de toekomst beter te kunnen behandelen. -
-
PREMIUM
Wat als je plots een everzwijn tegenkomt tijdens je wandeling? “De dieren laten tal van sporen na, die je makkelijk kunt leren herkennen”
-
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
Er komen heel wat formaliteiten bij kijken als je werkgever je ‘laat gaan’. Eén van de belangrijkste, waarvoor je ook zelf de nodige stappen dient te ondernemen, is de werkloosheidsuitkering. Terwijl je zoekt naar een nieuwe job – intensief én tijdrovend – zorgt deze vergoeding ervoor dat je niet zonder een inkomen komt te zitten. Maar wanneer heb je er recht op als bediende, en hoeveel bedraagt die uitkering? Jobat.be zoekt het uit. -
WHO “enorm bezorgd” over groeiende overdracht vogelgriep naar nieuwe diersoorten: “buitengewoon hoog” sterftecijfer bij mensen
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is “enorm bezorgd” over de toenemende overdracht van de H5N1-variant van het vogelgriepvirus naar nieuwe diersoorten. Bij de mens is er sprake van een “buitengewoon hoog” sterftecijfer. Meer dan de helft van wie besmet raakt, overleeft het niet. -
Stokoude ruimtetelescoop Hubble hapert weer
-
PREMIUM
Wild is volop in het seizoen, maar hoe maak je dit best klaar? Chef Michaël Vrijmoed legt uit: “Fazant is het ideale instapwild”
-
PREMIUM
Baanbrekend onderzoek ontdekt hoe we astma mogelijk kunnen voorkomen in de toekomst: jouw belangrijkste vragen beantwoord
Naar lucht happen terwijl je snel en piepend ademhaalt. Iedereen kan zich wel iets voorstellen bij een astma-aanval. Een nieuw wetenschappelijk onderzoek in het vooraanstaande tijdschrift Science heeft nu aangetoond hoe de vernauwing van de luchtwegen zorgt voor ontsteking en slijm. Met deze nieuwe kennis kunnen we astma mogelijk voorkomen in de toekomst. HLN-wetenschapsexpert Martijn licht toe wat de wetenschappers precies zijn te weten gekomen in deze wetenschappelijk studie. -
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
Bij nieuwbouw is het vanzelfsprekend dat je een architect inschakelt, maar hoe zit dat bij een renovatieproject? Moet je daar ook verplicht ééntje onder de arm nemen? Of zijn er uitzonderingen? Bouwsite Livios geeft uitleg. -
17
“Miljoenen kleine deeltjes plastics bij baby’s baren me zorgen”: De Sutter (Groen) waarschuwt Europa