Op de Werelderfgoedlijst staan er intussen meer dan 1.100 ‘werelderfgoederen’. Met deze erkenning erbij heeft België nu 16 inschrijvingen. Doel van het Werelderfgoedverdrag uit 1972 is om erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid beter te bewaren voor toekomstige generaties.

In een reactie zegt Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) dat de herdenking in Vlaanderen “een levende traditie is die ondertussen deel uitmaakt van onze identiteit”, waarbij hij verwijst naar de Last Post die elke avond aan de Menenpoort in Ieper weerklinkt. “Het is zo belangrijk dat we het verhaal van de Eerste Wereldoorlog blijven vertellen: een verhaal dat mensen van over de hele wereld verbindt met elkaar en met onze regio. Het grote aantal herdenkingstoeristen dat jaarlijks de Westhoek bezoekt toont aan dat we een universeel verhaal vertellen. Vlaanderen zet zich met deze vredesboodschap op de kaart”, zegt de minister in een persbericht.

Niet eerste poging

Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen werken al ruim vijftien jaar aan het voorstel. In 2018 werd het een eerste keer bij het Werelderfgoedcomité voorgelegd, maar het werd toen niet rijp bevonden. Het herdenken van oorlog blijft gevoelige materie en het comité stond erop dat er eerst een uitgebreide reflectie en visie zou komen op de werelderfgoederkenning van plaatsen gelinkt aan recente conflicten, klinkt het bij het kabinet-Diependaele. Maar begin dit jaar gaf het Werelderfgoedcomité groen licht en mocht het dossier herkansen.

Bij de 27 Vlaamse locaties zijn het Nieuport Memorial in Nieuwpoort, de Menenpoort in Ieper, de crypte van de IJzertoren in Diksmuide, verschillende Belgische en Duitse begraafplaatsen, alsook van het Gemenebest, het Canadees oorlogsmonument The Brooding Soldier in Langemark en het Iers Vredespark in Mesen. De Belgische delegatie benadrukte tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het Werelderfgoedcomité dat er zo’n groot aantal begraafplaatsen en herdenkingsplekken zijn geselecteerd om eer te betuigen aan álle gesneuvelden, afkomstig uit in totaal 138 landen. Het is ook een oproep tot vrede en verzoening, klonk het.

Het dossier kwam tot stand via een intensieve samenwerking tussen Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk, samen met lokale partners en de belangrijkste beheerders van de locaties, zoals de Commonwealth War Graves Commission (CWGC). “Door de uitzonderlijke universele waarde van deze gedenkplaatsen te erkennen - plaatsen die het offer herdenken van mensen van vele naties, geloofsovertuigingen en etniciteiten - wordt ook de meer dan honderdjarige zorg voor deze plaatsen door de CWGC erkend”, zegt Claire Horton, directeur-generaal van de CWGC, in een perscommuniqué. “Dankzij de werelderfgoedstatus wordt het mondiale belang van deze ‘Stille Steden’ onderschreven en de noodzaak om de oorlogsslachtoffers blijvend te herdenken.”