Costa noemde de maatregel “fiscaal onrechtvaardig”. Eraan vasthouden zou “onrechtstreeks de woningprijzen doen stijgen”, zei de premier in een interview met tv-zender CNN Portugal. De regeringsleider benadrukte wel dat reeds toegekende vrijstellingen van kracht zouden blijven.

Portugal voerde in 2009 een fiscaal gunstregime in om buitenlanders en met name hun kapitaal aan te trekken, toen het Zuid-Europese land hard werd getroffen door de financiële crisis. Gepensioneerden die naar het Zuid-Europese land verhuisden, moesten tien jaar lang geen belasting betalen op hun pensioen. In 2020 werd de vrijstelling afgevoerd, maar kwam er een verlaagd belastingtarief van 10 procent in de plaats.

Zowat 10.000 personen maakten gebruik van het voordelige belastingregime, vooral Fransen, Britten en Italianen. Zij vestigden zich met name rond de hoofdstad Lissabon of in badsteden in de Algarve, de zuidelijkste provincie van Portugal.

Volgens verscheidene instanties hebben de buitenlandse gepensioneerden in grote mate bijgedragen aan de heropleving van de vastgoedmarkt. Maar ook naar de ‘gouden visa’ voor rijke investeerders van buiten de Europese Unie en de visa voor ‘digitale nomaden’ voor goed verdienende telewerkers wordt gewezen als verklaring voor de fors toegenomen vastgoedprijzen.

Tussen 2012 en 2021 stegen de kosten van huisvesting in Portugal met 78 procent, tegenover 35 procent in de hele EU. En ook nu nog blijven de prijzen stijgen: in het tweede kwartaal van 2023 is de mediane huurprijs met 11 procent gestegen op jaarbasis, zo blijkt uit pas gepubliceerde officiële statistieken. Om dat aan te klagen, trokken zaterdag nog duizenden Portugezen door de straten van Lissabon en een twintigtal andere steden.

De regering nam recent al verscheidene maatregelen om de vastgoedprijzen te beteugelen, zoals de afschaffing van de ‘gouden visa’, een huurverplichting voor leegstaande appartementen en verlaagde rentetarieven voor bijna een miljoen gezinnen.