De vijfsecondenregel: is het echt veilig om voedsel dat op de grond viel snel op te rapen en nog op te eten?
Je hebt vast al gehoord van de vijfsecondenregel: als je eten dat op de grond is gevallen binnen de vijf seconden opraapt, dan is het voedsel nog niet besmet met bacteriën. Maar klopt dat wel? En kan je eventuele microben van je voedsel vegen of blazen? Twee microbiologen geven het antwoord.
Wil je voeding die op de vloer is gevallen toch nog opeten, dan zijn er volgens levensmiddelenmicrobioloog Gerrieke van Middendorp van de Wageningen Universiteit een aantal dingen waar je rekening mee moet houden. Het type vloer is één van die factoren. Het ligt er namelijk aan hoeveel oppervlakte van de vloer met het voedsel in contact is gekomen. Bij een glad oppervlak is er een groter contact met de voeding dan bij een tapijt. In principe komen er bij een gladde vloer dus meer bacteriën van de vloer in contact met het eten.
Natuurlijk maakt niet alleen het type vloer uit, maar ook hoe proper die vloer is. In het algemeen wordt een gladde vloer vaker en makkelijker schoongemaakt dan een tapijt. In dat oude Perzische tapijt zullen dan ook naar alle waarschijnlijkheid toch meer bacteriën zitten dan op die gladde keukentegels.
Een tiende van een seconde
Verder is het type voedsel dat op de grond valt belangrijk. Dat heeft te maken met hoe bacteriën zich voortbewegen. “Bacteriën kunnen niet vliegen, lopen of springen”, vertelt Gerrieke. “Ze zijn voor hun vervoer vooral afhankelijk van lucht- en waterstromen. Als je nat voedsel laat vallen, zijn bacteriën op de vloer daarom goed in staat om zich naar het eten te verplaatsen. Op een stukje watermeloen zitten binnen één tiende van een seconde al veel bacteriën. Laat je daarentegen een droge boterham vallen, dan is in diezelfde tijd nog maar een klein deel van de bacteriën overgedragen.”
Wát je precies morst op de vloer is van doorslaggevender belang dan hoelang het er blijft liggen.
We weten dit allemaal dankzij de inzet van wetenschappers aan de Amerikaanse Rutgers University, die verschillende soorten voedsel op verschillende type vloeren lieten vallen in een experiment. Ze lieten het eten daar één seconde tot vijf minuten lang liggen en keken vervolgens hoeveel bacteriën erop zaten. Wát je precies morst op de vloer is van doorslaggevender belang dan hoelang het er blijft liggen, besloten de wetenschappers.
Even blazen en opeten maar?
Dus: wat klopt er dan van die vijfseconderegel? “Die geldt in ieder geval niet voor nat voedsel”, benadrukt Gerrieke. In een tiende van een seconde kun je dat gevallen eten nooit oppakken. Bij droog eten kan het wel lonen om het snel op te pakken, maar ook dan zullen er al wel wat bacteriën op zitten. “Het heeft ook geen zin om over het opgeraapte voedsel te wrijven of erop te blazen, zoals veel mensen doen. Daarmee krijg je de bacteriën niet weg”, vult voedselveiligheidsexpert en microbioloog Liesbeth Jacxsens van de UGent aan.
De kans is groter dat je ziek wordt wanneer je in huis je schoenen niet uittrekt.
Helemaal voorkomen dat er bacteriën op je eten komen wanneer je iets laat vallen, kan dus niet. Hoe erg is dat dan? Dat valt volgens de microbioloog wel mee. “Heel veel bacteriën deugen. Slecht een klein deel kan je echt ziek maken. Er zijn miljoenen soorten bacteriën, maar er zijn er maar een honderdtal die in je darmen ziekte kunnen veroorzaken. Zo geldt dat ook voor bacteriën op de grond: de kans is klein dat er toevallig net op die plek waar jij je eten hebt laten vallen zo veel ‘slechte bacteriën’ zitten dat je er meteen ziek van wordt.”
De kans is volgens Jacxsens echter wel groter wanneer je in je huis je schoenen niet uittrekt: bacteriën in uitwerpselen vinden zo makkelijk hun weg naar binnen. Of je ziek wordt, hangt daarentegen niet alleen af van de meegelifte bacterie, maar ook van je eigen immuunsysteem. “Een gezonde volwassene kan wel wat hebben”, zegt Jacxsens. “Maar met kleine kinderen, zwangere personen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem is het toch beter om wat voorzichtiger te zijn.” Toch maar oprapen en in de vuilbak gooien dan maar.
KIJK. Wetenschapsexpert Martijn Peters legt uit hoe de vijfsecondenregel wetenschappelijk getest werd.
Lees ook:
Dit doet zout met het eten in je kookwater: “Achteraf met zout strooien heeft niet hetzelfde effect”
Waarom je ook avocado’s en bananen best wast voor je ze opeet (zelfs al eet je die schil niet mee op)
“Daarom worden eieren in de supermarkt niet koel bewaard, maar doe je dat thuis best wél”: voedingsexperts scheiden 9 feiten van fabels (+)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Luc Bellings test 10 keer balletjes in tomatensaus en deelt een 0/10 en 8/10 uit: “Lekkere vleessmaak en goed gekruide saus”
-
Livios
In welke maanden leveren je zonnepanelen het meeste op en hoe komt dat?
Wil je weten hoeveel stroom je zonnepanelen jaarlijks, maandelijks of dagelijks opwekken? Bouwsite Livios legt uit hoe je dat makkelijk zelf berekent en welke factoren een invloed hebben op de opbrengst van je installatie. -
Gouden Giro
Allerlaatste kans op 5.000 euro: neem nu deel aan de Gouden Giro en sleep talloze prijzen in de wacht dankzij HLN
Zaterdag gaat in Turijn de Ronde van Italië van start. In de eerste grote ronde van het seizoen strijden de renners om de felbegeerde roze trui. Met de Gouden Giro kan jij bewijzen dat je de strafste ploegleider bent en prachtige (geld)prijzen winnen dankzij HLN. Deelnemen is dus de boodschap! -
-
PREMIUM
Belgische chef Ben werkt 32 uur minder in Denemarken en verdient evenveel: “Belgische horeca kan hiervan leren”
-
Zo voorkom je dat je tomatensaus te zuur of bitter smaakt: “Dit trucje zorgt voor het lekkerste resultaat”
Iedereen die zich al eens aan tomatensaus waagt, kent het probleem: vaak smaakt je saus te zuur en soms zelfs bitter. Nochtans is er een eenvoudige foodhack om dit te voorkomen. De Antwerps-Italiaanse chef Luna Trapani verklapt dit trucje én vertelt hoe echte Italianen tomatensaus maken. “Dit zorgt voor balans in je saus.” -
Jobat
Wie krijgt vakantiegeld? Om welk bedrag gaat het? En wanneer wordt het uitbetaald?
Heel wat werknemers verwachten in aanloop naar de zomervakantie hun deugddoend - jaarlijks terugkerend – extraatje: het vakantiegeld. Jobat.be klopte aan bij Matthias Debruyckere, juridisch expert bij hr-dienstengroep Liantis, om de meest gestelde vragen rond dit topic beantwoord te zien. -
PREMIUM
Rookaroma’s in producten zoals gerookte zalm en barbecuechips worden verboden, maar waarom pas over 5 jaar?
-
Wat is dat rode stipje in je ei? En mag je het dan nog opeten?
-
Waarom je best écht niets eet als je bloed moet laten nemen bij de dokter
Wanneer je bloed moet laten nemen, krijg je vaak als advies dat je nuchter moet komen, zonder vooraf gegeten te hebben. Waarom is het belangrijk om dat advies te volgen? En welke impact heeft voeding dan op je bloedwaarden? Endocrinoloog Chantal Mathieu (UZ Leuven) legt uit. -
PREMIUM
Val je echt af door eerst groenten en daarna pas aardappelen of rijst te eten? Diëtist legt uit
Eerst je groenten, daarna je vlees en je aardappelen pas als laatste: meal sequencing of je maaltijd opeten in de ‘juiste’ volgorde is volop trending op sociale media. Het zou je zin in eten verminderen en je kans op diabetes type 2 verlagen. Hoe kan dat? En helpt dat dan ook om te vermageren? Diëtist Michaël Sels (UZA) geeft advies over de nieuwste gezondheidshype. “Er bestaat een veel eenvoudiger trucje.” -
Daarom eet je die zak chips altijd in één keer leeg (ook als je dat niet van plan was)