LIVE. De Croo reageert op vertrek van Rutten: "Ik begrijp haar frustratie, maar dit is de enige logische keuze” - Van Tigchelt: "Ik vraag geen tien dagen, ik begin nu”

Of hij twijfelde om de ministerpost te aanvaarden? "Daar had ik de tijd niet voor", zegt Van Tigchelt in een interview met politiek VTM NIEUWS-journaliste Hannelore Simoens. "Ik liep normaal vandaag een marathon, maar dat heb ik aan mij laten voorbijgaan omdat ik wist dat ik andere dingen te doen had."

Over het vertrek van Gwendolyn Rutten uit de nationale politiek na zijn aanstelling, blijft Van Tigchelt kort. "Ik ben gevraag door de partij om op moeilijke moment de verantwoordelijkheid te nemen op vlak van veiligheid. Dat is nu mijn focus."

Met de keuze van Paul Van Tigchelt als nieuwe minister van Justitie heeft Open VLD gekozen voor dé veiligheidsexpert van ons land. Dat stelt voorzitter Tom Ongena. Van Tigchelt zei op zijn beurt tijdens een persconferentie "geen honderd dagen te vragen". "Ook geen tien, ik ga nu onmiddellijk aan de slag. Er is geen tijd te verliezen."

De nieuwe minister van Justitie werd in het hoofdkwartier van de Vlaamse liberalen voorgesteld aan de pers. Daarbij werd de nadruk gelegd op zijn expertise, niet alleen als voormalig hoofd van het OCAD (het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse; nvdr), maar ook als voormalig drugsmagistraat in Antwerpen. 

"De functie van minister van Justitie is heel belangrijk. Zeker op dit moment met de verhoogde terreurdreiging in ons land, het conflict in het Midden-Oosten en de 'war on drugs'. De mensen verwachten antwoorden en oplossingen van ons. Dienstbaarheid en introspectie zijn nu gepast", klonk het.

Ongena kwam ook nog even terug op het vertrek van Rutten uit de nationale politiek. "Ik begrijp haar ontgoocheling, maar op het moment dat ons land geconfronteerd wordt met terreur en toenemende veiligheidsrisico's heb ik gekozen voor iemand die vanaf dag één aan de slag kan." 

Van Tigchelt zal volgend jaar ook deelnemen aan de verkiezingen voor Open VLD in Antwerpen. Welke plaats hij op de lijst zal innemen, is nog niet beslist. "Ik zal mijn verantwoordelijkheid nemen", zei hij daarover.

In VTM Nieuws heeft premier Alexander De Croo gereageerd op de aanstelling van Paul Van Tigchelt als nieuwe minister van Justitie. Partijgenote Gwendolyn Rutten voelde zich zo gekrenkt dat ze meteen aankondigde de nationale politiek te verlaten.

"Het is jammer, Gwendolyn is iemand met heel veel talent. Maar op een moment als dit moet je kiezen. Ik begrijp absoluut haar frustratie dat zij het niet geworden is, maar dit is de enige logische keuze", klonk het.

De Croo schetst vervolgens de manier waarop die keuze tot stand gekomen is. "Even een stap terug: twee mensen zijn overleden omdat de Belgische overheid een fout gemaakt heeft. Op zo'n moment is het voor mij de prioriteit om de persoon te nemen die onmiddellijk de zaken kan aanpakken en heeft het iets minder te maken met de politieke planning. Dit was puur de keuze voor een topper."

Maar vanwaar komt dan al die frustratie bij Rutten? Zij haalde onder meer aan dat het "gebrek aan respect te groot geworden is". Was er dan geen contact vooraf? "Natuurlijk heb ik gepraat met haar vooraleer ik deze beslissing nam", luidt het antwoord. "Onze voorzitter (Tom Ongena; nvdr) en anderen hebben dat ook gedaan. Ik zal het er met haar zeker nog over hebben, deze discussie moet intern opgelost worden."

Voormalig minister Bart Tommelein zal niet meer naar het uitgebreid partijbestuur van Open VLD gaan. De burgemeester van Oostende kan zich niet vinden in de manier waarop Paul Van Tigchelt is aangeduid als opvolger van Vincent Van Quickenborne als minister van Justitie. "Ik vind dit een gemiste kans", zegt hij.

Tommelein is niet de enige Vlaamse liberaal die kritiek heeft op de gang van zaken. Eerder kondigde Gwendolyn Rutten aan uit de nationale politiek te stappen uit onvrede met de "onrespectvolle manier" waarop ze door de partijtop is behandeld.

En ook Vlaams parlementslid Mercedes Van Volcem gaat niet akkoord. "Wij willen Gwendolyn Rutten! Tijd voor respect. Tijd om werk te belonen. Tijd om vrouwen op één te zetten. Tijd dat Alexander De Croo en Vincent Van Quickenborne leren hoe om te gaan met mensen en talent", schrijft ze in een scherpe tweet.  

De Brugse schepen hoopt tot slot dat Rutten op haar beslissing zal terugkomen. "Gwendolyn is een topper met ervaring."

Het ontslag van Vincent Van Quickenborne (Open VLD) als minister van Justitie heeft ook gevolgen voor zijn partijgenoot Jasper Pillen. Van Quickenborne neemt immers opnieuw zijn zetel in de Kamer in, waardoor Pillen na drie jaar afscheid neemt van het halfrond.

Bij de verkiezingen van 2019 raakte Van Quickenborne vanop de West-Vlaamse lijst verkozen in de Kamer. Nadat hij toetrad tot de Vivaldi-regering kwam zijn zitje vrij voor opvolger Pillen. Hij moet nu echter opnieuw plaats ruimen voor Van Quickenborne.

"Dit is geen afscheid", reageert de ondervoorzitter van Open Vld. "Ik ga met volle goesting voor het lijsttrekkerschap op de Vlaamse lijst voor de verkiezingen in juni 2024, want mijn werk is niet af." Pillen werkte zich in de Kamer vooral in de kijker op Defensie-dossiers.

Paul Van Tigchelt krijgt vanuit de federale regering felicitaties voor zijn benoeming tot minister van Justitie. "Hartelijk welkom", reageert MR-vicepremier David Clarinval. "Er zal geen tekort aan werk zijn. Ik ben er zeker van dat we samen de liberale waarden hoog zullen houden!"

Vicepremier Petra De Sutter (Groen) heeft het over een keuze voor ervaring en vakbekwaamheid. "Welkom bij de regering, Paul Van Tigchelt. Ik kijk uit naar de samenwerking."

"Succes, Paul Van Tigchelt", vult minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) aan. "Met je kennis en ervaring is Justitie in goede handen om de vele uitdagingen aan te gaan. Vorig jaar liepen we allebei de marathon van New York, doorzettingsvermogen verzekerd dus."

Zijn partijgenote en staatssecretaris Alexia Bertrand noemt Van Tigchelt op Justitie "een bekwaam man met pakken ervaring aan het roer. Hij zal - als mede-architect - de vele lopende hervormingen van Vincent Van Quickenborne ook succesvol verderzetten. Hij is bovendien een man vol charisma met een luisterend oor. Kortom: de juiste man op de juiste plaats."

Dat is echter niet de mening van oppositiepartij Vlaams Belang. "Een liberale cabinetard die het gevaar van islamterreur minimaliseert en terroristen heeft laten terughalen, is compleet ongeschikt als Justitieminister", vinden Kamerfractieleidster Barbara Pas en voorzitter Tom Van Grieken. "Dat zo iemand na een islamistische terreuraanslag naar voren geschoven wordt, toont aan dat de Vivaldi-regering niet bezig is met de veiligheid van de burgers. De enige manier om aan deze beschamende vaudeville te ontsnappen, is door gewoon de stekker uit de regering te trekken en naar vervroegde verkiezingen te gaan.

Paul Van Tigchelt heeft bij koning Filip de eed afgelegd als nieuwe minister van Justitie.

Geen onlogische keuze, Paul Van Tighelt als nieuwe minister van Justitie, maar alweer iemand die enkele topnamen bij Open Vld voorbijsteekt als 'niet-verkozene' en zo een belangrijke positie opstrijkt. "Er klinkt toch wel wat gemor bij heel wat partijleden", verklaart VTM NIEUWS-journaliste Hannelore Simoens, die aan het paleis staat waar Van Tighelt om 17.30 uur de eed aflegt als minister. 

"Waarom neemt u uw verantwoordelijkheid niet?" Dat was dé vraag van de VTM NIEUWS-kijkers voor studiogast Nicole de Moor, staatssecretaris voor Asiel en Migratie (CD&V). Na de dodelijke aanslag kwam ook zij in het vizier te staan, aangezien de dader een illegale Tunesiër was die al lang teruggestuurd had moeten worden. 

"Het systeem faalt", geeft de Moor toe, "maar ik zal altijd mijn verantwoordelijkheid nemen. Ik neem die nu ook door het systeem te verbeteren."

Ontslag nemen zoals minister van Justitie Vincent Van Quickenborne is niet aan de orde, klinkt het. "Volgens de informatie die ik vandaag heb, hebben mijn diensten hier geen fouten gemaakt. Dat wil niet zeggen dat het migratiesysteem goed werkt. Er is een falend migratiebeleid, maar ik zal me elke dag inzetten om dat te verbeteren."

Volgens het Brussels parket was het dossier van de dader van de aanslag in Brussel in "een kast met lopende dossiers beland". "Om te vermijden dat zaken uit het oog verloren worden, gebeurt er twee keer per jaar een controle van alle lopende dossiers", legt procureur des Konings van Brussel Tim De Wolf uit, maar "door het stijgend aantal dossiers, is dat niet gebeurd in het voorjaar."

"Het dossier zou waarschijnlijk pas in de komende weken, bij een volgende controle, opgepikt worden", stelt De Wolf. "Maar aangezien we geen spoor hebben van het exacte parcours, is het helaas nooit mogelijk om een volledig antwoord te geven op alle vragen."

Vanaf maandag start een onderzoek naar wat er is gebeurd en wat er verbeterd kan worden. Dat kondigde Johan Delmulle, procureur-generaal van Brussel, aan op de persconferentie. Delmulle betreurt verder "ten zeerste" dat er afgelopen weekend veel gezegd en geschreven is over de betrokken magistraat - die het uitleveringsbevel van de terrorist had laten liggen, "zonder zich te kunnen verdedigen".

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau laat de deur open voor het opsluiten van gezinnen met kinderen in gesloten centra. En ook woonstbetredingen zijn voor hem geen taboe. Dat heeft Rousseau zondag verklaard in De Zevende Dag op VRT1.

Sinds de start van Vivaldi worden geen kinderen meer opgesloten in gesloten centra met het oog op verwijdering. Die beleidslijn is nu ook vertaald in een wetsontwerp dat momenteel in de Kamer ligt en waarin het verbod wettelijk wordt verankerd.

Maar Rousseau vindt dat het toch mogelijk moet zijn kinderen in gesloten centra onder te brengen. "Het is een hele moeilijke", aldus de Vooruit-voorzitter. "Ik ben in de politiek gestapt om het welzijn van kinderen te verbeteren. Maar wat ook niet oké is, is kinderen onder de radar aan hun lot overlaten, onder een brug, met mensensmokkelaars, prostitutie, enzovoort."

"Niemand wil dat", gaat hij voort. Het zou volgens Rousseau ook enkel kunnen als "last resort" en in de beste omstandigheden voor de kinderen. De Vooruit-voorzitter vindt dat ook meer moet geïnvesteerd worden in extra gesloten centra, zodat mensen in onwettig verblijf die criminele feiten plegen, sneller kunnen worden opgesloten. "We kunnen niet iedereen direct in gesloten instellingen steken, maar we kunnen wel het gevoel van straffeloosheid aanpakken. Elke crimineel die wordt opgesloten is een stap vooruit voor de veiligheid."

De commissie Binnenlandse Zaken van de Kamer moet "zo spoedig mogelijk" samenkomen "om toelichting te krijgen over alle bijkomende elementen" in het dossier rond de terreuraanslag in Brussel. Dat meldt Vlaams Belang, dat met Ortwin Depoortere de voorzitter van de commissie levert.

"Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V), staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole De Moor (CD&V) en premier De Croo (Open Vld) moeten hun belofte van volledige transparantie tegenover het parlement inlossen", zegt Depoortere op X.