Van "bullebakbaas" tot "nepobaby": dit zijn de tien kanshebbers voor Woord van het Jaar 2023
De tien genomineerde woorden voor Woord van het Jaar 2023 zijn bekend. Onder andere "pyjamatoerist", "donutfusie" en "vreugdebier" maken deel uit van het lijstje. Iedereen kan op zijn favoriete woord stemmen tot en met 18 december via de website van Van Dale.
Voor het twintigste jaar op rij kan je je stem uitbrengen voor Woord van het Jaar. Het nieuwe opmerkelijke woord karakteriseert de gebeurtenissen van het voorbije jaar.
Vorig jaar won het woord "klimaatklevers" (actievoerders die zich ergens aan vastlijmen uit protest tegen het klimaatbeleid). In 2021 riepen we "knaldrang" (het intense verlangen om feest te vieren en uit de bol te gaan) uit als winnaar, in 2020 was dat het woord "knuffelcontact" (een persoon met wie je niet samenwoont, maar met wie je nauw fysiek contact hebt op minder dan anderhalve meter). Wat valt op? De Vlaming hield de voorbije drie jaar duidelijk van de k-klank.
Welk woord dit jaar wint, weten we op 19 december. De shortlist verklapt wel al dat de trend van k-klanken zich niet voor het vierde jaar op rij zal doorzetten.
De tien Vlaamse genomineerde woorden voor Woord van het Jaar 2023:
1. Bullebakbaas (de; m/v/x): een leidinggevende die ondergeschikten afblaft, kleineert en manipuleert en daardoor een onveilige werkomgeving creëert.
2. Donutfusie (de): een vrijwillige fusie van de gemeenten rond een centrumstad om een gedwongen fusie met die centrumstad te voorkomen.
3. Graaiflatie (de): inflatie die wordt aangewakkerd door ondernemingen die de kostenstijging van grondstoffen, productiemiddelen en arbeid volledig of bovenmatig doorberekenen aan de consument om hun winst op peil te houden of te verhogen.
4. Hittefit (bijvoeglijk naamwoord): voorbereid zijn op een hittegolf of periode van relatief hoge buitentemperaturen en fysiek in staat zijn om die te doorstaan.
5. Nepobaby (de; m/v/x): iemand van wie wordt beweerd dat hij zijn baan, specifiek in de amusementswereld of de creatieve sector, heeft te danken aan zijn beroemde ouder(s) die ook in de sector werkte(n).
6. Pyjamatoerist (de; m/v/x): toerist die enige tijd ergens verblijft.
7. Schermapneu (de): tijdelijke ademstilstand terwijl je taken voor een beeldscherm uitvoert.
8. TikTokjustitie (de): het recht in eigen handen nemen door een vermeende dader van een misdrijf of overtreding via TikTok (of een ander sociaal medium) aan de digitale schandpaal te nagelen.
9. Vreugdebier (het): bier (in bekers) dat (voetbal)supporters vanaf de tribune op het veld gooien omdat ze blij zijn met een doelpunt.
10. X’en (werkwoord): gebruikmaken van het platform "X", het vroegere Twitter.
Gelijkenissen in Nederlandse en Belgische shortlist
Sinds 2010 kiezen Nederland en Vlaanderen een eigen Woord van het Jaar en hebben ze een eigen shortlist met kanshebbers. Opmerkelijk: de lijstjes van dit jaar hebben heel wat gemeenschappelijk. We delen in totaal zes van de tien woorden met onze noorderburen.
De Nederlandse shortlist voor Woord van het Jaar 2023:
1. Bestuursschaamte (de): schaamte die iemand ervaart door de schade die de bestuurlijke instantie waarvan hij deel uitmaakt of waarvoor hij verantwoordelijk is, heeft veroorzaakt.
2. Graaiflatie
3. HittefitÂ
4. NepobabyÂ
5. Sportfluencer (de; m/v/x) bekende (ex-)sporter die via sociale media reclame maakt voor sport- en andere artikelen.
6. TikTokjustitie
7. Treitertaks (de): fiscale maatregel die door personen aan wie hij wordt opgelegd als onrechtvaardig wordt ervaren.
8. Vreugdebier
9. Wokewashing (de): het inzetten van personen die inclusiviteit en diversiteit uitdragen om daarmee een wantoestand te verhullen.
10. X’en
Stemmen op het Woord van het Jaar kan nog tot 18 december (17.00 uur) via de website van Van Dale.