Vanaf herfst 2025 nieuwe verkeersregels en -borden in België: wat verandert er voor jou?

Een kleine twintig jaar hebben de drie gewesten (Vlaanderen, Wallonië en het  Brussels Hoofdstedelijk Gewest) in ons land gewerkt aan de nieuwe federale verkeersregels en -borden die vandaag zijn voorgesteld. "Het gaat om regels die zijn aangepast aan de nieuwe noden en de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit", zegt federaal minister voor Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo).

De code van de openbare weg - want we spreken binnenkort dus niet meer over de Belgische wegcode - moet nog worden goedgekeurd door de Raad van State. In de lente van volgend jaar volgt dan normaal gezien de publicatie in het Belgisch staatsblad, waarna de nieuwe regels van kracht moeten worden in de herfst van 2025.

Zowel voor voetgangers, fietsers, gebruikers van speedpedelecs en bromfietsen, en motor- en autobestuurders komen er nieuwe of aangepaste regels en er komen ook nieuwe of aangepaste verkeersborden. Maar wat verandert er nu precies voor de verschillende weggebruikers?

• Bij het parkeren van tweewielers (fietsen, bromfietsen, motorfietsen) op het voetpad zal altijd 1,5 meter vrije doorgang gelaten moeten worden voor voetgangers. (Deze regel bestaat op dit moment al voor voertuigen die deels op het voetpad of op de berm parkeren.)
• Of het nu op of naast de rijbaan is, de afstand tussen een bewegend voertuig en een voetganger zal minstens 1 meter zijn, en 1,5 meter buiten de bebouwde kom. Dit zal gelden voor alle voertuigen. (Een gelijkaardige regel die op dit moment al bestaat, stelt enkel dat de afstand tussen een bewegend voertuig en een voetganger die zich op de rijweg begeeft 1,5 meter moet zijn.)
• Een kruispunt diagonaal oversteken zal mogen wanneer er een verkeersbord “vierkant groen voor voetgangers” is. (Hoewel dit nu vaak ook al toegelaten wordt op kruispunten met een verkeerslicht "vierkant groen" wordt dit niet expliciet in de huidige Wegcode vermeld. Dat kan tot interpretatieproblemen leiden en daarom wordt het in de nieuwe code verduidelijkt.)

• Groepen voetgangers die ‘s avonds of ‘s nachts reizen zullen kunnen kiezen tussen het gebruik van verlichting (één aan de voorkant en één aan de achterkant van de groep) of het dragen van een retro-reflecterende vestje voor elk lid van de groep.
  

• Er komt een nieuw verkeersbord (zie eerste afbeelding hieronder) dat aangeeft dat het gebruik van het fietspad optioneel is. Dat wil zeggen dat je het fietspad dan mag gebruiken, maar dat het niet verplicht is. Het blijft nog wel verplicht met het bord D7 (zie tweede afbeelding hieronder). 

• Fietsen op het voetpad zal worden toegestaan tot 11 jaar, op dit moment is dat 9 jaar.
• De grootte van groepen fietsers verandert: op dit moment heeft zo'n groep minimum 15 leden en maximum 150, dat wordt minimum 10 en maximum 100. (Er gelden dan specifieke bepalingen: de mogelijkheid om op de rijbaan te rijden, om met z’n tweeën naast elkaar te rijden, het hebben van signaalgevers en het hebben van een begeleidend voertuig.)
• Een kruispunt diagonaal oversteken zal mogen wanneer er een verkeersbord “vierkant groen voor fietsers” is. (Hoewel dit nu vaak ook al toegelaten wordt op kruispunten met een verkeerslicht "vierkant groen" wordt dit niet expliciet in de huidige Wegcode vermeld. Dat kan tot interpretatieproblemen leiden en daarom wordt het in de nieuwe code verduidelijkt.)
  

• Fietsers (en tweewielers) zullen traag rijdende voertuigenrijen mogen voorbijsteken.
• De lijst met vereisten voor de uitrusting voor fietsers (lichten, reflectoren, remmen en fietsbel) wordt sterk vereenvoudigd en gestandaardiseerd.
• Er komt een nieuw verkeersbord (zie afbeelding hieronder) om aan te geven dat fietsers en gebruikers van speedpedelecs door rood of oranje licht mogen rijden om linksaf te slaan (mits ze zich houden aan de voorrangsregels). Op dit moment bestaan er al soortgelijke verkeersborden die het mogelijk maken om rechtsaf te slaan of rechtdoor te rijden.

• Wanneer er niet genoeg ruimte is om een fietspad aan te leggen, maar wanneer het verkeer op de rijbaan gevaarlijk kan zijn, kan de wegbeheerder fietsen op trottoirs toestaan. Op deze gedeelde trottoirs behouden voetgangers absolute voorrang.

• Speedpedelecs zullen op meer plaatsen toegelaten worden, bijvoorbeeld in voetgangerszones en speelstraten, de gebruikers moeten er stapvoets rijden en met respect voor voetgangers en andere weggebruikers.
• Net als bromfietsen moeten gebruikers van speedpedelecs specifieke regels volgen wanneer ze in groep rijden.

• Bestuurders van bromfietsen categorie B zullen verplicht worden om de rijbaan te gebruiken, en niet het fietspad, als de maximumsnelheid 50 kilometer per uur of minder is.
• Bestuurders van bromfietsen categorie B zullen bij eenrichtingsverkeer enkel nog de rechterhelft van de rijbaan mogen gebruiken.

• Verkeersbord C35 (inhaalverbod, zie afbeelding hieronder) zal ook voor motorfietsen gelden.

• Bestuurders van motorfietsen zullen mogen gebruik maken van de reddingstrook (de ruimte die auto’s verplicht moeten vrijmaken tussen twee rijstroken in geval van file). Of dat op dit moment al mag, is in de huidige wegcode niet specifiek opgenomen.
  
• Parkeren op de weg zal in het verlengde van de rijbaan moeten gebeuren; het mag niet meer loodrecht.
  
• De wegbeheerder kan ervoor kiezen om het parkeren van motorfietsen op voetpaden in een zone te verbieden.
  

• De bestuurder en passagier (meerderjarig) kunnen worden beboet als de passagier geen gordel draagt.
  
• Bij defect voertuig of in geval van ongeval is het inschakelen van alle richtingaanwijzers verplicht (indien mogelijk). Anders moet de gevarendriehoek op een afstand van 100 m worden geïnstalleerd op autosnelwegen en andere snelwegen.
• Het gebruik van lichten, inclusief stand- en dimlichten, wordt bij slecht zicht verplicht - net als mistlichten - wanneer zicht onmogelijk is op een afstand van minder dan 100 meter.
  

• Er komen genderneutrale verkeersborden.
• Parkeren en stilstaan met fietsen of steps wordt verboden op blindegeleidingstegels en op plaatsen die gereserveerd zijn voor mensen met een handicap.
• Voor personen met een beperkte mobiliteit wordt de minimumleeftijd voor het gebruik van gemotoriseerde voortbewegingstoestellen (inclusief elektrische steps) afgeschaft. Ze mogen stapvoets rijden op voetpaden en daar parkeren.

• Het verbod op stilstaan komt bovenop het parkeerverbod op volgende plaatsen:
  • waar de doorgang van trams zou worden belemmerd
  • op parkeerplaatsen voor personen met een handicap
  • op busbanen
  • op fietspaden (aangeduid door verkeersborden D9, D11, D13 en D15)
    
  • op rotondes
• Verkeersborden die het verkeer op busbanen regelen zijn van toepassing op alle (door de wegbeheerder toegestane) voertuigen die deze rijstrook gebruiken.
  
• Als alleen voertuigen van openbaar vervoer zijn toegestaan op de busbaan (en andere zoals fietsen of taxi's, als een onderbord dat bepaalt), mag een ander voertuig de busbaan gebruiken om van richting te veranderen, maar alleen vanaf het punt waar de lijn wordt onderbroken.

Nieuwe regels betekenen nieuwe verkeersborden. De code van de openbare weg introduceert acht nieuwe gevaarsborden:

In de nieuwe code worden ook twee nieuwe symbolen geïntroduceerd. Eentje voor de "bakfiets" en eentje voor "gedeelde voertuigen".

Er komt ook een nieuwe categorie verkeersborden: de “verkeersborden met bijzondere voorschriften”. Deze categorie is gemakkelijker te lezen voor gebruikers en omvat borden die zones aangeven waar specifieke regels gelden (voor snelheid, inhalen, parkeren, enzovoort). Voor meer duidelijkheid kan de maximaal toegestane snelheid (die van gewest tot gewest kan verschillen) worden aangegeven.

• De nieuwe code van de openbare weg verduidelijkt en benadrukt de voorzichtigheidsregels die altijd voor alle weggebruikers gelden, in het bijzonder voor kwetsbare weggebruikers.
• Het verbod op tripling (dubbel inhalen) geldt ook als het eerste dubbel ingehaald voertuig een motorfiets, een fiets of bromfiets is.
• De veiligheidsafstand die moet worden aangehouden tot het voorliggende voertuig komt overeen met de afstand die dat voertuig heeft afgelegd gedurende een periode van ten minste twee seconden in zones waar de snelheid hoger is dan 50 kilometer per uur.
• Retro-reflecterende vestjes zijn nu ook verplicht op snelwegen en in tunnels (naast snelwegen).