Minister Crevits reageert op "Pano" over crisis in de jeugdhulp: "Capaciteit bijmaken is maar een tijdelijke oplossing"  

In maart van dit jaar kondigde Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) een crisis- en investeringsplan voor de jeugdhulp aan. Een antwoord op de problemen die al een tijd leven in de crisishulp en die gisteren nog maar eens pijnlijk duidelijk werden in "Pano".

Want op vijf jaar tijd is de vraag naar crisishulp bij jongeren met 40 procent gestegen, naar 34.000 gezinnen met verontrustende thuissituaties. Twee derde van de hulpaanvragen blijft onbeantwoord omdat er geen plaats en personeel is.

Kinderen en jongeren in nood worden dan maar opgevangen in ziekenhuizen of moeten rekenen op de goede wil van een begeleider of opvoeder die hen in huis neemt. "Dat vind ik zelf ook verschrikkelijk", reageert minister Crevits in "De ochtend" op Radio 1, daags na de uitzending. “Maar ik ben wel blij dat ze het doen.”

Crevits ziet de situatie in de jeugdhulp als een symptoom van een samenleving waarin het niet goed gaat. "Daarom moeten we kijken hoe we kunnen vermijden dat zo’n crisissituaties überhaupt voorkomen", maakt ze zich sterk.

Het plan dat de minister eerder dit jaar, samen met de sector heeft opgesteld, moet verlichting bieden. Het bestaat uit vier maatregelen die er samen voor moeten zorgen dat 1.500 extra gezinnen begeleid kunnen worden naar gepaste hulp en dat er 800 tot 900 begeleidingsplaatsen bijkomen. Kostenplaatje? 101,1 miljoen euro.

De sector is over het algemeen tevreden met het perspectief dat het plan hen biedt en ook de politiek was overwegend positief. Maar het schoentje blijft wel knellen voor de crisishulp, want op korte termijn komen er voor hen geen extra crisisbedden of personeel in voorzieningen bij.

In haar reactie stipt minister Crevits aan dat er fors geïnvesteerd wordt in extra weekendopvang. "Daar willen we 2,5 miljoen euro in investeren. Concreet worden er nu zo’n 125 plaatsen gecreëerd in die weekendopvang, om ervoor te zorgen dat er 7 dagen op 7, dus ook in het weekend, opvang is."

Daarnaast gelooft Crevits dus ook sterk in gezinshuizen. De komende twee jaren wil ze daar zo’n 40 van hebben, verspreid over Vlaanderen. In die gezinshuizen moeten zorgprofessionals dag en nacht opvang voorzien.

"Er wordt ingezet op meer ambulante begeleiding, op begeleiding thuis dus", stelt jeugdrechter Michiel Steel. Een goede zaak, vindt Steel, maar "het probleem is nu: we hebben niet genoeg plaatsen om de problemen die we nu hebben, op te lossen". "Laat ons daarmee beginnen."

Ook Bruno Vanobbergen van het Agentschap Opgroeien merkt op dat de focus niet op extra crisisbedden, maar op preventie ligt. "Uiteraard versterken we op korte termijn de jeugdhulp wel. Het actieplan speelt daar onder meer een rol in."

"Maar in essentie gaat het toch om de vraag hoe we fundamenteel op een andere manier kunnen gaan werken. Dat betekent vroeger aanwezig zijn en meer nabij zijn. We willen zoveel mogelijk werken binnen de vertrouwde omgevingen van kinderen, jongeren en hun gezinnen." 

Daar zit Vanobbergen wel op dezelfde lijn als minister Crevits. "Want altijd maar capaciteit bijmaken, is een oplossing die tijdelijk is. Tegelijk investeren we in de systeemomslag waarbij we gezinnen aan de basis gaan begeleiden om te vermijden dat er enorme problemen ontstaan.”

Zoals hierboven al gezegd werd, ziet Crevits daar een belangrijke rol weggelegd voor gezinshuizen, waarbij de problemen van het hele gezin worden aangepakt. "Want ooit moeten kinderen wel ergens terug naartoe kunnen. Dat is de uitdaging die we hebben. Het is geen goeie optie dat we zouden aanvaarden dat kinderen verstoten worden uit gezinnen. Er is dus ontzettend veel werk aan de winkel om gezinnen te begeleiden.”

Ook de school, de kinderopvang en het jeugdwerk hebben een belangrijke rol te spelen, voegt Bruno Vanobbergen toe. "Ze moeten aandacht hebben voor signalen en boodschappen die kinderen en jongeren uitsturen zodat situaties niet escaleren. Het welzijn van kinderen, jongeren en gezinnen is de verantwoordelijkheid van ons allemaal."

Intussen ziet minister Crevits dat duizenden mensen "gigantische inspanningen doen om wél opvang te voorzien.” Maar het aantal vragen om hulp stijgt zo snel dat het heel moeilijk is om extra mensen te vinden om in opvang te voorzien, zoals pleeggezinnen.

Mensen die dat willen, kunnen helpen door zelf pleegouder te worden. Het Agentschap Opgroeien lanceert daarom samen met Pleegzorg Vlaanderen een campagne om nieuwe pleeggezinnen te vinden die voor een baby in nood willen zorgen. Die baby's belanden nu nog te vaak in het ziekenhuis bij gebrek aan een andere opvangplaats.