Direct naar artikelinhoud
InterviewTom Simoens

Kiev krijgt opnieuw de volle laag, en Poetin belooft dat het nog erger wordt: ‘De Russen denken beter na over welke doelen ze raken’

Tom Simoens // Oekraïense brandweerlieden bij een autohandel in Kiev die in vuur en vlam staat nadat er een Russische raket insloeg.Beeld Thomas Sweertvaegher // ANP/EPA

Na een rustige periode regende het de voorbije dagen drones en raketten op Kiev. Poetin pakt het wat anders aan dan vorige winter, maar zijn doel blijft hetzelfde. ‘Hij wil de Oekraïense bevolking de stuipen op het lijf jagen’, zegt luitenant-kolonel Tom Simoens (Koninklijke Militaire School).

Terwijl het feest was in de rest van Europa vielen er in Oekraïne de voorbije dagen tientallen doden bij Russische luchtaanvallen. De bombardementen op Kiev en andere Oekraïense steden waren bij de zwaarste sinds de start van de invasie. Nadat Oekraïne zaterdag wraak nam door de Russische stad Belgorod te bestoken, zwoer Poetin dat hij Oekraïense steden zou blijven bombarderen.

“Poetin wil daarmee het moreel van de Oekraïners breken", zegt Simoens. “Gezinnen moeten nu hun nachten doorbrengen in schuilkelders. Dat kan beginnen wegen, omdat ze letterlijk uit hun slaap worden gehouden. Vorige winter heeft Rusland een bommencampagne gevoerd tegen Oekraïense steden en de energie-infrastructuur. Dat had toen het tegenovergestelde resultaat. De Russische bombardementen creëerden nog meer eensgezindheid onder de Oekraïners.

“Maar ik heb nu wel de indruk dat er bij hen een zekere vermoeidheid optreedt. Het verschil met vorig jaar is ook dat Rusland meer militaire doelen beschiet. Toch wil Poetin nog steeds vooral de Oekraïense bevolking de stuipen op het lijf jagen.”

Analisten wijzen op een kwalijke evolutie. Oekraïne haalt minder projectielen uit de lucht dan vroeger. Waaraan ligt dat precies?

“Het is nog steeds een kleine minderheid van de Russische raketten en drones die door de luchtverdediging geraakt, maar dat is inderdaad wel iets nieuws. Het past in een evolutie van de Russische strategie, waarbij de Russen beter nadenken over welke doelen ze raken. Net als vorig jaar blijven de Russen op de grote steden schieten, maar ze richten zich ook meer op doelen aan het front, waar er minder luchtverdediging is.”

De aanvallen geven ook aan dat Rusland opnieuw over voldoende hoeveelheden drones en raketten beschikt.

“Inderdaad, we zien opeens weer raketten van allerlei types opduiken. Er wordt geschat dat Rusland nog steeds tientallen kruisraketten per maand produceert. Voor de Oekraïense luchtverdediging wordt munitie steeds meer een probleem, omdat er in de Verenigde Staten geen politiek akkoord is om nieuwe hulp naar Oekraïne te sturen. Het zou kunnen dat Rusland nu deze bombardementen uitvoert om de reserves sneller uit te putten.”

Hoe staat de Oekraïense luchtafweer er precies voor?

“Volgens mij is dat het best bewaarde staatsgeheim van Oekraïne. De Amerikaanse inlichtingendocumenten die in april door de Pentagon Leaks naar buiten kwamen, suggereerden dat de Oekraïense luchtverdediging al in het voorjaar door zijn voorraad munitie zou zitten. Maar dat bleek toch niet helemaal te kloppen. Ik denk dat maar weinig mensen in het Westen er echt goed zicht op hebben.”

Zullen de F-16's die Oekraïne dit jaar krijgt een verschil maken?

“In principe kunnen F-16's drones of kruisraketten neerschieten. Maar alles hangt dan af van hoe de Oekraïense F-16's precies bewapend zullen worden. Ik vraag me af of ze lucht-luchtraketten zullen krijgen met een bereik dat groot genoeg is om bommenwerpers uit te schakelen die vanuit het Russische luchtruim kruisraketten lanceren. Ik denk dus niet dat de F-16's een groot verschil zullen maken, ook al vormen ze inderdaad wel een extra laag voor de Oekraïense luchtverdediging.”

Oekraïne heeft zelf verschillende Russische steden aangevallen met drones en raketten. In Belgorod vielen er 22 Russische doden. Zit daar een specifiek doel achter?

“Nee, daarmee wilden de Oekraïners vooral laten zien dat ze zich niet laten doen. Oekraïne wil met zulke acties vooral het moreel van de eigen bevolking hoog houden. Net als Rusland valt Oekraïne ook militaire doelwitten aan (in Bryansk werd een fabriek geraakt die microchips maakt voor het Russische leger, YV). Maar de impact van de Oekraïense bombardementen is altijd maar beperkt.”

Lees ook

Patstelling in Oekraïne: met een vredesakkoord schiet zowel Zelensky als Poetin weinig op

Slechts ‘zeer klein aantal’ Duitse tanks nog actief aan het front in Oekraïne

Worden luchtaanvallen voor beide partijen belangrijker omdat het front vastzit?

“Het staat er allicht niet volledig los van, maar deze luchtaanvallen zullen de strijd niet in een bepaalde plooi leggen. Het heeft veel meer te maken met psychologie, al is het ook moeilijk om in te schatten wat het effect van de Russische bombardementen precies is. Ons beeld wordt verstoord door de selectieve informatie die tot bij ons komt. Als een appartementsgebouw geraakt wordt, zet Oekraïne dat bijvoorbeeld sterk in de verf. Maar als een kazerne of een fabriek wordt getroffen, is het eerder stil. Dat moet je wel goed in het achterhoofd houden.”

Aan het front lijden de Russische eenheden, en vooral de para’s, wel zware verliezen tijdens hun offensief. Kan Rusland dit nog lang volhouden?

“De jongste dagen zijn er geen zware gevechten meer geweest, maar volgens mij gaat het eerder om een operationele pauze. Ik denk niet dat het Russische offensief nu al over zijn hoogtepunt heen is. Er zijn opnieuw berichten dat Rusland de huidige inspanningen niet kan volhouden, maar die lees ik eerlijk gezegd al twee jaar.

“Rusland rekruteert gemiddeld 20.000 manschappen per maand. Dat is in principe meer dan genoeg om de verliezen aan te vullen. Omdat Rusland zulke gigantische reserves heeft, denk ik dat we ons niet te snel rijk moeten rekenen.”