Het Vlaams Parlement besliste in 2019 dat er tegen het einde van dit jaar een verplichte digitale meteruitrol van 80 procent moet komen. Tegen eind 2029 moet dat 100 procent zijn. Volgens de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen zijn de kosten van die operatie inmiddels flink opgelopen en de baten gedaald. Digitale meters voor gas en elektriciteit zijn in Vlaanderen dubbel zo duur als elders in Europa. Om die reden vraagt Vlaams minister van Energie Zuhal Demir een onderzoek, om te kijken of de voordelen nog opwegen tegen de kostprijs. “Ik wil weten of het sop de kolen waard is”, zegt ze.

Heel wat eigenaars van zonnepanelen vragen zich af of ze niet beter wat meer uitstel hadden moeten vragen toen Fluvius een digitale meter kwam plaatsen. “Ik wilde als goede burger gewoon doen wat toch onvermijdelijk was”, zegt een man uit Heers op de VRT. “Een vriend heeft niemand binnengelaten en nu blijkt wie er aan het langste eind trekt. Mocht een vergelijkbare situatie zich nog voordoen in de toekomst, dan ga ik ook de koppigaard uithangen, hoor. Ik laat me niet meer vangen.”

Onduidelijkheid

“Dit is gewoon heel erg triest”, zegt Laura Clays van Testaankoop. “Voor een heel groot deel van de mensen is de winstmarge van zo’n digitale meter niet groot. We zeiden al in 2018 dat die kosten zwaar onderschat werden en pleitten daarom voor keuzevrijheid. Consumenten zouden niet zomaar opgezadeld mogen worden met iets waar ze helemaal niet om gevraagd hebben.”

“Uiteindelijk hebben we ons neergelegd bij die verplichting, maar nu wordt daar weer onduidelijkheid over gecreëerd. Hierdoor dreigt ongelijkheid te ontstaan tussen mensen die de voorbije jaren verplicht een digitale meter kregen en anderen die pas later aan de beurt zouden komen en misschien onder die verplichting uit kunnen komen. Intussen riskeren weigeraars boetes en er zouden ook al verschillende mensen gedagvaard zijn”, zucht Clays.

“Consumenten zouden niet zomaar opgezadeld mogen worden met iets waar ze helemaal niet om gevraagd hebben”

Laura Clays

Testaankoop

Digitale meter weigeren

De meeste Vlamingen mogen de plaatsing van digitale meters immers niet weigeren, al genieten enkele groepen van een uitzondering. Bij zonnepanelen die voor 2021 zijn geplaatst en minder dan 15 jaar oud zijn, kunnen eigenaars tot eind dit jaar uitstel vragen, waardoor ze hun terugdraaiende teller voorlopig mogen behouden. Gezinnen met een exclusief nachttarief, veelal mensen met nachtboilers of accumulatoren, krijgen dan weer uitstel tot 1 januari 2028.

De consumentenorganisatie vreest dat de Vlaamse regering door terug te komen op eerder genomen beslissingen in de problemen dreigt te komen. “Zij zal het probleem rond die ongelijkheid dan moeten oplossen, en ik zie niet meteen hoe dat moet gebeuren. Maar goed, het is aan de Vlaamse regering om haar eigen boeltje te ontwarren.”

“Mensen kunnen die digitale meter niet weigeren, voorlopig blijft alles hetzelfde”, is te horen op het kabinet van Demir. “De minister heeft een kosten-batenanalyse gevraagd aan de VREG, en daar wachten wij nu op. Tot dan verandert er niets. Het principe dat Fluvius altijd toegang moet krijgen tot de meter, is een ander decreet dan de kosten-batenanalyse, dus dat is een andere discussie. Ook de suggestie van Open VLD om de verplichting van de digitale gasmeter te laten vallen, is een optie. Op 7 februari staat alvast een hoorzitting in het Vlaams Parlement gepland”, besluit woordvoerder Andy Pieters.