Succes op het ijs, maar tegen welke prijs? "Infrastructuur is belangrijk, maar is geen voorwaarde op zich"
De schaatsweelde in ons land bereikt een ongeziene piek. Op het EK schaatsen, kunstschaatsen en shorttrack raakte de Belgische delegatie bedolven onder de medailles, maar een andere kant van het verhaal mag niet ondergesneeuwd blijven. De accommodatie en de infrastructuur laat te wensen over. Hoe kunnen we het huidige succes niet laten verdampen?
Bart Swings, Loena Hendrickx, Nina Pinzarrone, Hanne Desmet, Stijn Desmet en de achtervolgingsteams: met z'n allen verdienen ze een diepe buiging.
In de eerste weken van 2024 hebben ze topprestaties afgeleverd. "Niet geheel onverwacht", duiden onze gesprekspartners in Sporza Daily, "maar ook niet evident."
IJs, schaatsen en wintersport lopen niet door de Belgische bloedbanen, maar dankzij gezegende genen en veel noeste arbeid staan onze vaandeldragers aan de top.
Dat kan niet gezegd worden over de trainingsfaciliteiten waarover de schaatsers kunnen beschikken binnen de eigen landsgrenzen. De medailles werden de voorbije jaren grotendeels in het buitenland voorbereid.
Je moet verder kijken dan Milaan 2026, naar de Winterspelen 4 en 8 jaar later. Je moet er nu werk van maken om zo'n hal neer te zetten of om een hal grondig te renoveren.
"Dit is het moment om het nog eens aan te grijpen", zegt Bert Sterckx, de voorbije weken onze commentator op de EK's schaatsen en shorttrack, over de gebrekkige infrastructuur. "Men heeft al geprobeerd om plannen te smeden, maar concreet zijn die nooit geworden."
"Als enige land heb je een Europese titel kunnen vieren in de 3 schaatstakken. Dan zou het niet getuigen van goed beleid als je dat niet probeert te bestendigen voor de volgende generatie."
Bart Swings is nu 32 jaar. "Als er ooit een langebaanhal komt in België, dan zal het niet meer echt voor hem zijn."
"Hanne en Stijn Desmet gaan nog wel een tijdje mee, maar er komen nog jongere shorttrackers aan, 15-jarigen. Zoals het er nu naar uitziet, zullen ook zij allemaal naar het buitenland moeten uitwijken om een fatsoenlijke schaatsbaan te hebben om op een hoger niveau te kunnen trainen."
"Je moet verder kijken dan Milaan 2026, naar de Winterspelen 4 en 8 jaar later. Je moet er nu werk van maken om zo'n hal neer te zetten of om een hal grondig te renoveren."
Is infrastructuur noodzakelijk?
Tom Coeckelberghs is afdelingshoofd Topsport bij Sport Vlaanderen. Hij voert het beleid van minister van Sport Ben Weyts uit en verdeelt de middelen over de Vlaamse topsportfederaties en de Vlaamse topsporters.
Coeckelberghs: "Er liggen plannen voor onze centra in Hasselt en in Herentals. We maken afspraken met steden en gemeenten dat als er geïnvesteerd wordt, dat die infrastructuur dan ook gebruikt wordt voor scholen, initiatielessen en sportkampen. Op lange termijn moet het een zinvolle en slimme investering zijn."
Maar volgens Sport Vlaanderen is het "een complex gegeven". Het klimaat en de energieprijzen zijn geen bondgenoot.
"We kunnen het niet vanuit Sport Vlaanderen alleen realiseren. Zelfs in Nederland is het niet eenvoudig om een piste rendabel en toegankelijk te houden voor iedereen."
"Infrastructuur is belangrijk voor topsport, maar is geen voorwaarde op zich. Mocht hier een 400 meterbaan zijn, dan zou Bart Swings hier regelmatig trainen, maar hij zou ook zeker de concurrentie opzoeken."
"Iedereen zoekt sparringspartners op van het hoogste niveau. En dan ben je als topsporter soms echt wel verplicht om naar het buitenland te gaan."
"Ik wil het belang van eigen infrastructuur niet onderschatten. We willen er op lange termijn heel graag werk van maken, maar we moeten dat anderzijds ook niet overschatten, denk ik."
Iedereen zoekt sparringspartners op van het hoogste niveau. En dan ben je als topsporter soms echt wel verplicht om naar het buitenland te gaan.
Wat met alle nieuwkomers die van het ijs willen proeven?
Onze verslaggever kan zich vinden in de argumentatie, maar plaatst ook een kanttekening. "Je moet het natuurlijk voor de onderbouw doen. De jeugd moet kansen krijgen om te groeien naar dat niveau."
"Je hebt nu rolmodellen, maar de jongeren die het willen proberen, hebben niet altijd meteen de mogelijkheid om naar het buitenland te gaan. De instroom zou veel makkelijker worden als het gewoon dichter bij huis kan gebeuren."
In Het Journaal konden we gisteren al zien hoe het kunstschaatsen nu al de vruchten plukt van Hendrickx' succes en veel nieuwe leden kent. Kan ons land die groei opvangen?
"Neen", twijfelt onze reporter niet. "Hendrickx en Pinzarrone moeten zelf al urenlang rijden om trainingsijs te hebben in België. En dan mag je alle andere sporten niet vergeten die ijs nodig hebben. Als al die takken groeien, dan blijf je puzzelen, zelfs voor de toppers."
Investeringen in begeleiding
Over de toekomstige instroom bestaat geen discussie na alle recente prestaties. Hoe hard wordt er overigens ook ingezet op de begeleiding van al die jonge atleten?
"Sport Vlaanderen zorgt voor ondersteuning van het programma en omkadering. Nina Pinzarrone zit op de Topsportschool in Wilrijk. Wij betalen deels de coaching en we betalen ook de kosten die gepaard gaan met verplaatsingen naar het buitenland. Zo kan ze deelnemen aan de stages en wedstrijden die nodig zijn om het niveau te halen wat ze nu haalt."
"Dat is de voorbije jaren veel verbeterd", knikt Bert Sterckx over de ondersteuning voor de atleten. "De shorttrackers trainen in het buitenland, maar het wordt wel mogelijk gemaakt. Ook de budgetten zijn gestegen de laatste jaren."
"Elke atleet zal altijd zeggen dat het beter kan, maar we hebben stappen ondernomen", rondt Coeckelberghs af. "We trekken ook makkelijker sponsors aan nu er meer aandacht is. Het is zeker niet alleen een negatief verhaal."
