Vergeet links of rechts: 5 crises herdefiniëren de Europese politiek

Samengevat. De Europese verkiezingen van 2024 worden gekenmerkt door een complexe dynamiek, waarbij kiezers niet langer puur op basis van traditionele politieke scheidslijnen stemmen, maar geleid worden door hun houding ten opzichte van urgente crises zoals klimaatverandering, migratie, economische onrust, de Oekraïense oorlog en Covid. Deze verschuiving in het politieke landschap belooft een unieke en onvoorspelbare verkiezingsperiode.

Waarom is dit belangrijk?

De impact van deze crises is verreikend, beïnvloedt het stemgedrag en zal waarschijnlijk de verkiezingscampagnes in Europa sterk beïnvloeden. Een onderzoek toont aan dat deze crises de beleidsvorming en de politieke prioriteiten in Europa drastisch hebben veranderd.

Vijf grote crises

In het nieuws. A crisis of one’s own: The politics of trauma in Europe’s election year deed onderzoek naar de aankomende Europese verkiezingen van 2024. Het onderzoek, uitgevoerd in negen EU-lidstaten en twee niet-EU-landen, omvatte 73,4 miljoen Europese kiezers. België maakte geen deel uit van het onderzoek.

  • Daaruit blijkt dat kiezers in Europa zich niet meer laten leiden door traditionele politieke scheidslijnen zoals links of rechts, maar door hun houding tegenover vijf grote crises:
    • 1. klimaatverandering,
    • 2. de migratiecrisis van 2015
    • 3. de wereldwijde economische onrust,
    • 4. de oorlog in Oekraïne en
    • 5. Covid.
  • De bevindingen suggereren dat traditionele politieke partijen zich moeten richten op deze kwesties om kiezers te mobiliseren.

Klimaat en Immigratie zijn de grootste bekommernissen

Zoom in. Klimaat en Immigratie zijn de twee onderwerpen die waarschijnlijk het meest mobiliserend zullen werken tijdens de verkiezingscampagnes.

  • Toch zijn er aanzienlijke verschillen in hoe kiezers in verschillende Europese landen deze crises ervaren en er prioriteit aan geven.
    • Duitsland is het enige land waarvan de burgers ‘immigratie’ kiezen als de kwestie die hen het meest heeft getroffen.
    • In Frankrijk en Denemarken kiezen de mensen klimaatverandering als belangrijkste crisis.
    • Italianen en Portugezen wijzen op de wereldwijde economische onrust.
    • In Spanje, Groot-Brittannië en Roemenië is de covid-19 pandemie de belangrijkste kwestie.
    • Esten, Polen en Denen beschouwen de oorlog in Oekraïne als de meest transformerende crisis.
  • Jongere kiezers zien de klimaatcrisis als het meest urgent, terwijl oudere generaties meer bezorgd zijn over immigratie.

Zoom out. De studie suggereert een verschuiving weg van traditionele politieke indelingen naar een focus op specifieke crises.

  • De crises hebben geleid tot een veranderde benadering van de EU, waarbij sommige kwesties meer ‘Europees’ en andere meer nationaal worden benaderd.
  • De bevindingen van het onderzoek wijzen op een verkiezingsstrijd die wordt gedomineerd door verschillende ‘crisisstammen’ in plaats van de traditionele politieke scheidslijnen.
Meer