Justitie bereidt al een tijdje een veel strengere aanpak voor van wie recidiveert. Bedoeling is dat wie kort na elkaar een aantal misdrijven – zoals een winkeldiefstal – pleegt, veel strenger wordt aangepakt. De omzendbrief, waar al een tijdje wordt naar uitgekeken, kent echter forse vertraging.

En dat heeft volgens justitieminister Paul Van Tigchelt (Open VLD) onder meer te maken met de zogenaamde Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS). Die zijn in Vlaanderen erg populair, maar zorgen ervoor dat “justitie nogal wat informatie mist”, aldus de minister. Informatie die nodig is om straks vlot recidive of herhaling bij daders vast te stellen.

LEES OOK.Nieuw wapen in strijd tegen hardleerse verkeersovertreders: “Dit leidt tot echte gedragsverandering”

Personeelsgebrek

Het fel besproken GAS-systeem laat gemeenten onder meer toe om – na overleg met justitie – kleine correctionele misdrijven zelf af te handelen. Denk aan een kleine winkeldiefstal, maar ook een geval van vandalisme. Ze worden gemengde inbreuken genoemd.

Voordeel: de dader wordt effectief bestraft via een geldboete, terwijl justitie vroeger wegens onvoldoende personeel niet altijd de daders van zulke ‘kleine’ misdrijven kon vervolgen. Maar het nadeel: doordat gemeenten deze gemengde inbreuken zelf afhandelen, heeft justitie niet altijd een correct en actueel beeld van welke daders al vaker tegen de lamp liepen, en hoe ze dan effectief bestraft werden. Dat verschilt nogal tussen gemeenten onderling. “Wat het bijzonder moeilijk maakt om voor deze inbreuken recidive vast te stellen”, aldus Van Tigchelt in de Kamer.

Van Tigchelt maakt zich tevens zorgen over de “geografische verschillen” of het verschil in behandeling dat hierdoor kan ontstaan. Denk aan een regio waar er voor deze gemengde inbreuken een goed geolied systeem van GAS-boetes bestaat, in vergelijking met een gemeente die dat amper of niet toepast. Volgens Van Tigchelt is het College van Procureurs-Generaal daarom vragende partij om “verschillende van deze gemengde inbreuken weer onder het strafrecht te brengen”, waardoor “alle info opnieuw beschikbaar is op het niveau van het openbaar ministerie”. Wat opnieuw voor een coherent en uniform strafrechtelijk beleid zorgt.

Snelheidsboetes

Los van de bovenstaande discussie doet deze problematiek zich trouwens ook voor wat betreft kleine snelheidsovertredingen die gemeenten via een zogenaamde GAS-5-boete mogen afhandelen. Experts, waaronder de Vlaamse Mobiliteitsraad, waarschuwden al herhaaldelijk dat justitie – die vroeger álle snelheidsboetes zag passeren – hierdoor geen juist overzicht meer heeft van welke chauffeurs geregeld tegen de lamp lopen. “Omdat er geen koppeling is voorzien tussen de GAS-boetes en het strafrechtelijk systeem”, aldus de Mobiliteitsraad. Waardoor iemand die onlangs een hele stapel GAS-snelheidsboetes verzamelde volgens de databanken van justitie een bestuurder is die amper of nooit in de fout gaat.

Alvast Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) ziet, wat snelheidsboetes betreft, een terugkeer naar het oude systeem niet meteen zitten. De invoering van GAS-boetes voor kleine snelheidsovertredingen “is conform het Vlaams regeerakkoord”. “Mocht de regelgeving aangepast moeten worden, moet hierover eerst een gedragen politieke beslissing binnen de Vlaamse regering zijn.”