Berichten op sociale media ontkennen onterecht het bestaan van dino's: 3 argumenten onder de loep

Van de Stegosaurus tot de Tyrannosaurus rex: volgens sommige mensen zijn deze en alle andere dinosoorten slechts fictie. Online worden posts gedeeld met de bewering dat ze in de 19e eeuw werden uitgevonden.

Dat klopt niet, zegt ook Koen Stein, paleontoloog aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). "Dat standpunt komt vaak uit een hoek die de evolutie in twijfel trekt", klinkt het. "Het zijn vaak conservatief-religieuze groeperingen. Ze voelen dat dino's passen in het verhaal van de evolutie, en dat past dan weer niet in het verhaal van de schepping."

In "Het uur van de waarheid" neemt Stein enkele argumenten onder de loep.

De term "dinosaurus" is een samenstelling van de Griekse woorden "deinos" en "sauros", wat zich letterlijk vertaalt naar "ontzagwekkend reptiel". De term werd in 1842 bedacht door de Britse arts Richard Owen.

Maar hoe kan dat, als het eerste dinoskelet pas 16 jaar later werd opgegraven?

Volgens Stein moet er een kanttekening gemaakt worden. Het eerste intacte dinoskelet werd in 1858 gevonden. "Dan pas hebben we een beter wetenschappelijk beeld gekregen van die beesten. De daaropvolgende vondsten zijn in 1878 in ons eigen land gebeurd. Toen is de wetenschappelijke kennis over dino's pas echt gaan floreren."

"Maar voordien zijn er andere vondsten gebeurd. Fragmenten van skeletten, die kenden we wel al." De eerste wetenschappelijke vondsten zijn zelfs te herleiden tot het midden van de 17e eeuw. Op die fragmenten baseerde Richard Owen zich voor de bedenking van het woord.

Fossielen waren er dus al, maar de term liet pas in 1842 toe die allemaal onder dezelfde noemer te brengen.

Die fossielen zouden volgens Stein wel eens een veel langere geschiedenis kunnen hebben dan nu wordt aangenomen. "Het is frappant dat we in alle culturen rond de wereld mythes en legendes hebben over allerlei draken en monsters. Van Noord-Amerika tot China, en ook bij ons. Het zou me niet verbazen dat het gaat om volkeren die fossielen vonden die ze niet herkenden, en er dan allerlei verhalen rond vertelden."

Dat je tijdens graafwerken in de tuin niet zomaar op dinobotten stuit, is normaal volgens Stein. "Je moet ze wel écht zoeken. Je moet eropuit trekken en kennis hebben van de geologische ondergrond. Die beesten leefden tot 66 miljoen jaar geleden: dat zijn heel oude gesteenten."

Ook op TikTok doet de bewering - namelijk, dat als dino's zouden bestaan, je er ook pakweg overal botten van zou moeten terugvinden - de ronde:

Maar om fossielen te vinden, zijn hele specifieke omstandigheden nodig. "Die gesteenten vind je ook niet overal, omdat er ondertussen al een heleboel gesteenten bovenop gekomen zijn. Dan moet je nog het juiste gesteente hebben. In een diepe zee of in vulkanische afzettingen ga je geen dinofossielen vinden."

Het klopt dat heel wat valse fossielen uit China en Noord-Afrika komen, zegt Stein. "Dat heeft te maken met de markt. Veel spectaculaire fossielen met uitstekende bewaring worden gevonden in China."

Dat is geen toeval. China ligt aan de "Ring van Vuur", een vulkanische ring rond de Stille Oceaan, waar de omstandigheden optimaal zijn voor de bewaring van fossielen.

"Mensen willen die graag kopen en dat moedigt aan om stukken te vervalsen. Soms worden stukken van echte fossielen gecombineerd met vervalste stukken, om ze voor meer geld te kunnen verkopen", weet Stein. "Maar dat wil zeker niet zeggen dat alle fossielen fake zijn." Opnieuw geen bewijs dat dino's niet bestaan, dus.