‘Vreugdebier’ frustreert Nederland, Engeland als voorbeeld: hoe andere landen omgaan met supportersincidenten

De term ‘vreugdebier’ eindigde in Nederland als tweede in de verkiezing van Woord van het Jaar 2023. Om maar te zeggen hoeveel het ‘bekertjesprotocol’ in Nederland losmaakt. Wedstrijden in het betaald voetbal worden zonder discussie stilgelegd als iemand een plastic bekertje op het veld gooit, dus ook als dat zelfs niet in de buurt van een speler is. De maatregel stamt uit april vorig jaar toen toenmalig Ajax-middenvelder Davy Klaassen in een wedstrijd tegen Feyenoord een aansteker tegen het hoofd gegooid kreeg.

Sindsdien is er dus ‘zero tolerance’ en dat lijkt zijn doel voorbij te schieten. Wedstrijden worden namelijk te pas en te onpas stilgelegd. Tot ergernis van de andere toeschouwers in het stadion, maar ook van de voetballers, de trainers én televisiekijkers. De Nederlander ziet veel liever een duurzame oplossing.

Donderdagavond was het weer van dat in de beker. Hercules, de amateurploeg die voor nieuwjaar Ajax had uitgeschakeld, was via een wonderschone treffer op voorsprong gekomen tegen Cambuur. Een aantal bekertjes van vierende Hercules-fans belandde daarop aan de verkeerde kant van de boarding en dus moest de match (die Hercules uiteindelijk verloor) tijdelijk onderbroken worden. “Zeker als het gaat om een vreugdebiertje, vinden wij het buitenproportioneel om daar een wedstrijd steeds voor stil te leggen”, stelt Matthijs Keuning, voorzitter van het Supporterscollectief Nederland, bij RTL.

Het aantal incidenten is er overigens niet meteen op geminderd bij onze noorderburen. Vorige week vonden er tijdens de competitiewedstrijd tussen Vitesse en Feyenoord nog rellen plaats.

U herinnert zich vast nog het incident voor Marseille-Lyon van eind oktober. Voor die wedstrijd werd de spelersbus van Lyon bekogeld met stenen. Het voertuig bereikte wel het stadion van Marseille, maar (de inmiddels ontslagen) trainer Fabio Grosso hield aan de rit een flink bebloed gezicht aan over. Uiteindelijk bleken twaalf hechtingen nodig om de wond te dichten.

De match ging destijds niet door, maar werd begin december alsnog gespeeld. Opvallend: dat gebeurde niet op neutraal terrein en gewoon mét publiek. Lyon had aangedrongen op een neutrale locatie, maar daar zag de Franse voetbalbond geen aanleiding toe.

In Frankrijk vinden incidenten vaak buiten de stadions plaats en duurde het lang voordat het (nochtans vele) supportersgeweld tot een bredere maatschappelijke discussie leidde. Nadat vorige maand een Nantes-supporter was neergestoken tijdens rellen met fans van Nice, ging het Franse ministerie van binnenlandse zaken zich er toch mee bemoeien. Het gevolg: bij vijf competitiewedstrijden en in drie duels voor de Franse beker waren er geen bezoekende fans welkom.

Engeland wordt in de problematiek vaak genoemd als hét voorbeeld. Boetes voor misdragingen zijn er torenhoog. Politie en justitie kunnen hooligans tijdelijk een reisverbod opleggen. Iets dat samenhangt met een meldingsplicht op het politiekantoor. Niet alleen geweld is strafbaar, ook het betreden van het veld. Omdat er in Engeland enkel zittribunes zijn - staanplaatsen zijn er verboden - en veel camera’s in de stadions hangen, zijn de straffen vrij makkelijk te handhaven.

Incidenten helemaal uitsluiten, lukt evenwel niet. Vorige week, in de Championship, kreeg Coventry-speler Kasey Palmer racistische geluiden te horen in het stadion van Sheffield Wednesday. De wedstrijd werd enkele minuten stilgelegd.

In de Serie A kampen ze vooral met racisme in de voetbalstadions. Maandelijks vinden er incidenten plaats. Harde kernen zijn veelal rechts georiënteerd, waardoor er vaak oerwoudgeluiden in de stadions te horen zijn. Ingegrepen werd er nooit, tot voorbije weekend in Udinese-Milan. Milan-keeper Mike Maignan was in de partij het slachtoffer van racistische geluiden en stapte na een halfuur spelen samen met zijn ploegmaats van het veld af. De wedstrijd lag ruim vijf minuten stil. Udinese reageerde aanvankelijk lauw op het voorval, maar heeft intussen individuele straffen aan een viertal fans uitgedeeld.