De Commissie heeft haar prognose bijgesteld in vergelijking met midden februari. Toen ging ze nog uit van een (nominaal) tekort van 2,2 procent, nu spreekt ze dus van 1,9 procent. Tijdens de begrotingscontrole in maart engageerde de federale regering zich nog om het tekort te beperken tot 1,7 procent, maar volgens de Commissie zal ons land daar dus niet in slagen. Ze verwijst onder andere naar de opbrengsten van de antifraudemaatregelen en de activering van langdurig werklozen. In 2018 zou het tekort op 2,0 procent uitkomen.

De begrotingscijfers van 2016 waren echter beter dan verwacht. Eerder citeerde de Commissie een begrotingstekort van 2,9 procent, maar dat heeft ze bijgesteld naar 2,6 procent. De federale overheid presteerde 0,1 procentpunt slechter, maar de lokale overheden en de regio’s deden het 0,3 procentpunt beter. Vandaar de bijstelling van 2,9 naar 2,6 procent.

De staatsschuld wordt verder afgebouwd, stelt de Commissie donderdag vast. Eind 2016 bedroeg die 105,9 procent van het bbp, tegen eind 2017 zou de schuld naar 105,6 procent dalen, tegen eind 2018 naar 105,1 procent. De Commissie houdt weliswaar nog geen rekening met de verkoop van 25 procent van het aandeel dat de Belgische staat aanhield in de Franse bank BNP Paribas. Als de opbrengst integraal naar de schuldafbouw gaat, verwacht de Commissie een impact van ongeveer 0,5 procentpunt.

Schuldafbouw

Met een begrotingstekort van 1,9 procent zit België een eind onder de toegestane drempel van 3 procent. Europa kijkt echter ook naar de schuldafbouw. Als die niet snel genoeg gebeurt, riskeert een land samen met de begrotingszondaars op het strafbankje terecht te komen. België bevindt zich al een tijdje in de gevarenzone, volgende week woensdag publiceert de Commissie het Belgische schuldrapport en weten we of ons land de bedenkelijke eer te beurt valt om als eerste in een ‘excessive deficit procedure’ terecht te komen omdat de schuldgraad te hoog blijft.

Voor haar analyse van de schuldafbouw kijkt de Commissie naar de verbetering van het structureel begrotingstekort (dus zonder conjuncturele effecten en eenmalige maatregelen), die gemiddeld minstens 0,6 procentpunt per jaar moet bedragen. 2016 wordt in Europese kringen als een “probleemjaar” beschouwd, omdat de schuld onveranderd bleef. Maar de verschillende Belgische overheden hebben zich voorgenomen dat probleem te verhelpen. De ambitie is om het structureel tekort af te bouwen van 1,98 procent in 2016 naar 0,98 procent dit jaar en 0,36 procent in 2018, om zo in 2019 een structureel evenwicht te bereiken.

De Commissie is er echter niet van overtuigd dat dat zal lukken. Ze stelt dat het structureel tekort in 2016 2,2 procent bedroeg, dit jaar verder zal worden afgebouwd naar 1,6 procent, maar volgend jaar weer zal stijgen naar 2,0 procent. Dat is dus ruim 1,6 procentpunt meer dan waar ons land van uitgaat.

Zeggen dat de regering dat gat moet dichtrijden door 7 à 8 miljard euro te besparen, wordt in de wandelgangen van de Commissie “misleidend” genoemd. Het enige wat de Commissie strikt genomen verwacht, is dat het structureel saldo ook volgend jaar met 0,6 procentpunt verbeterd wordt - wat de regering ook van plan is. De Commissie denkt echter dat (bij ongewijzigd beleid) het saldo met 0,3 procentpunt zal verslechteren, waardoor de te leveren inspanning alles samen 0,9 procentpunt zal bedragen. Dat zou neerkomen op ongeveer 4 miljard euro.

Wat de andere economische indicatoren betreft, verwacht de Commissie dat de Belgische economie dit jaar met 1,5 procent zal groeien en volgend jaar met 1,7 procent, tegenover 1,2 procent in 2016. De werkloosheidsgraad zakt van 7,6 procent in 2017 naar 7,4 procent in 2018. De hoge inflatie (1,8 procent in 2016 en 2,3 procent in 2017) wordt afgeremd (1,5 procent in 2018).

“Schuldgraad in positieve lijn”

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) reageert tevreden op de nieuwe vooruitzichten van de Europese Commissie over de economie en de financiën van de lidstaten. “De Commissie ziet een hogere economische groei, een snellere daling van de werkloosheid en een gunstige evolutie in de overheidsfinanciën”, stelt hij vast. “Bovendien evolueert de schuldgraad eindelijk in positieve lijn.”

Ging de Commissie er in februari nog van uit dat de economische groei dit jaar 1,4 procent en volgend jaar 1,6 procent zou bedragen, dan stelde ze dit nu bij naar respectievelijk 1,5 en 1,7 procent. De werkloosheidsgraad zou in 2017 7,6 procent bedragen en in 2018 7,4 procent, in februari werd nog uitgegaan van 7,8 en 7,6 procent.

Van Overtveldt onthoudt ook de “gunstige evolutie in de overheidsfinanciën”. Het nominale begrotingstekort zou dit jaar 1,9 procent bedragen, 0,3 procentpunt beter dan de 2,2 procent waar in februari nog sprake van was. Het structureel tekort voor 2017 heeft de Commissie bijgesteld van 2,0 naar 1,6 procent. “Bovendien evolueert de schuldgraad eindelijk in positieve lijn”, stelt Van Overtveldt ook vast: van 105,9 procent in 2016 naar 105,6 procent in 2017 en 105,1 procent in 2018. In februari lagen de schuldcijfers nog hoger.

“In aanloop naar de volgende begrotingsbesprekingen moeten deze vaststellingen ons aanzetten om op de ingeslagen weg verder te gaan en de verandering door te zetten en de hervormingsmotor op toeren te houden”, besluit Van Overtveldt.