Tijdcapsule die 99 jaar verborgen zat onder standbeeld van Willem II in Den Haag geeft inhoud prijs

Niemand die had gedacht dat bij renovatiewerken aan het Binnenhof in Den Haag, het politiek centrum van Nederland, een stuk verborgen geschiedenis zou bovenkomen. Toch is dat wat gebeurde toen een standbeeld van de Nederlandse koning Willem II tijdelijk verplaatst moest worden.

Op 10 januari dook onder de sokkel plots een klein loden kistje op, niet veel groter dan een schoenendoos. Vandaag bleek de ideale dag om de inhoud ervan aan het grote publiek voor te stellen. Afgaande op de plaat die de tijdcapsule afdekte, werd de capsule op 29 januari 1925 ingemetseld — exact 99 jaar geleden.

Wat er dan precies in zit? Onder andere een brief, een oorkonde en een boek. Het kistje geeft geen gigantische geheimen prijs, maar gemeentelijk bouwhistoricus Patrick Bosman is wel degelijk in de wolken. “Het biedt toch een unieke inkijk in het leven van toen”, vertelt hij in “De wereld vandaag” op Radio 1.

“Het kistje bevat een lofdicht op Willem II en zijn militaire triomfen, vooral die tegen Napoleon. De veldslagen tegen België hebben ze wel overgeslagen, want dat had zich net afgescheiden. En ook: de namen van iedereen die bij de totstandkoming van het standbeeld betrokken was.”

Eigenlijk is de gevonden tijdcapsule een soort van opvolger van een oudere versie, vertelt Bosman. Dat zit zo: het standbeeld in Den Haag is niet het originele exemplaar. Dat werd namelijk in 1923 door de stad Tilburg overgenomen voor duizend gulden en bevatte toen ook een kistje, eentje waarvan de inhoud overigens wel vergaan is. Toen in Den Haag een nieuw beeld kwam, kwam er nadien ook een nieuwe tijdcapsule.

“Misschien dachten ze toen: ze zullen er over zoveel jaar ook wel om kunnen lachen”, legt Bosman uit. In het kistje in Den Haag zaten zelfs foto’s van het kistje uit Tilburg. “Een ludieke manier om de inhoud toch een beetje in Den Haag te houden. Dat geeft toch ook weer een leuk beeld van de tijdsgeest.”

De kans is volgens de historicus bovendien groot dat onder nog meer standbeelden kistjes met historische documenten zijn verstopt. “Ongetwijfeld. We kunnen in Den Haag niet alle standbeelden van hun sokkel halen, maar het staat vast dat het een algemeen gebruik was, zeker in die tijd. Je kan ook niet alle namen van wie erbij betrokken is op die sokkel zetten, en op deze manier maakten ze toch een beetje deel uit van het beeld.”

De gemeente Den Haag is nu van plan om de inhoud van de tijdcapsule een week lang tentoon te stellen in het bezoekerscentrum naast het Binnenhof. Ondanks de verstreken tijd bevinden de documenten zich nog in prima staat. “Het heeft al die jaren lucht- en lichtdicht gesloten gezeten”, zegt Bosmans. “Op wat vergeling na lijkt het alsof ze er gisteren zijn ingestopt."

Na de renovatiewerken moet er ook plaats zijn voor een nieuwe tijdcapsule, besluit de bouwhistoricus. Wat er dan precies in zou moeten, is iets waar alle Nederlanders mee over zouden kunnen nadenken. “Al moeten we dat na afloop misschien gewoon niet kenbaar maken. Zo blijft het ook binnen honderd jaar een verrassing.”