"Coolste dictator ter wereld" Nayib Bukele claimt riante kiesoverwinning in El Salvador
In het Midden-Amerikaanse land El Salvador heeft president Nayib Bukele met overdonderend overwicht de verkiezingen gewonnen. Hij spreekt zelf van een monsterscore "van meer dan 85 procent", hoewel nog niet alle stemmen geteld zijn.
Vuurwerk werd afgeschoten in de historische binnenstad van San Salvador op het moment dat de president en zijn vrouw hun kiezers begroetten vanop het balkon van het presidentiële paleis.
BEKIJK - Vuurwerk knalt boven San Salvador, president Bukele en zijn vrouw verschijnen op het balkon:
Even tevoren had Nayib Bukele zichzelf met "meer dan 85 procent" uitgeroepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen in El Salvador.
De definitieve officiële cijfers zijn evenwel nog niet bekend. Met meer dan een derde van de stemmen geteld, scoorde Bukele zo'n 83 procent - nog altijd overdonderd hoog. Zelf noemde Bukele het "een record in de democratische geschiedenis van de wereld".
Bukele volgt zichzelf niet alleen op als president, hij doet dat ook in een zetel. Gisteren kozen de Salvadoranen immers niet alleen een president, maar ook een nieuw parlement.
En ook de parlementsverkiezingen draaiden uit op een triomf voor Nuevas Ideas (Nieuwe Ideeën), de partij van de president. Zij zou zo goed als álle zitjes in het parlement hebben veroverd: volgens Bukele zeker 58 van de 60. "We hebben de oppositie verpulverd", zei hij. "Het zou de eerste keer zijn dat één enkele partij in het parlement zit in een geheel democratisch systeem."
Immens populair, maar niet onomstreden
Zijn immense populariteit dankt Bukele aan zijn succesvolle strijd tegen de maras, de beruchte straatbendes die El Salvador jarenlang terroriseerden.
Tijdens zijn presidentschap - dat begon na zijn ook al spectaculaire kiesoverwinning, vanuit het niets, in 2019 - maakte hij komaf met het geweld dat van El Salvador een van de gevaarlijkste landen ter wereld maakte.
De moordcijfers daalden spectaculair: van 50 moorden per 100.000 inwoners in 2018 tot minder dan 8 in 2022. Salvadoranen durfden weer op straat te komen in wijken die jarenlang onder het juk van de maras leefden.
In andere Latijns-Amerikaanse landen die kampen met geweld van (drugs)bendes werd en wordt Bukele gezien als een rolmodel.
Maar dat succes kwam met een prijs. De rechtstaat overleefde het beleid van Bukele nauwelijks. Om zijn strijd tegen de maras op te voeren, riep hij in maart 2022 de noodtoestand uit, die tot nu van kracht is gebleven.
Bijna 75.000 mensen verdwenen zonder proces in de gevangenis. Sommigen werden volgens een rapport van Amnesty International simpelweg gearresteerd omdat ze tatoeages of een strafblad hadden. Slachtoffers van dergelijke willekeurige arrestaties bleken ook vaak uit buurten te komen die worden gestigmatiseerd door extreme armoede of bendevorming.
Blijft noodtoestand van kracht?
Tegenstanders van de president vrezen dat de democratie verder wordt uitgehold nu Bukele begint aan een tweede ambtstermijn.
De grondwet laat zo'n onmiddellijke herverkiezing eigenlijk zelfs niet toe, maar in 2021 liet Bukele de rechters van het Hooggerechtshof vervangen. Het nieuwe hof rechtvaardigde de nieuwe kandidatuur van de president.
Critici vrezen dat Bukele zijn tweede ambtstermijn van vijf jaar zal aangrijpen om de grondwet nogmaals naar zijn hand te zetten, om misschien wel levenslang aan de macht te kunnen blijven.
Bukele heeft zelf al te kennen gegeven dat hij de noodtoestand nog lijkt te zullen aanhouden.
De kritiek dat hij een autocraat is die het niet nauw neemt met wetten, laat de president zelf niet aan zijn hart komen. Op zijn sociale media, die hij zorgvuldig onderhoudt en waar hij miljoenen volgers heeft, stak hij de draak met de critici door zichzelf "de coolste dictator ter wereld" te noemen.