‘Dat Tom Meeuws er meteen mee stopt, en niet aan het einde van de regeerperiode dit jaar, is veelzeggend’

Dag Bart. Waarom gaat Tom Meeuws weg?

“Zelf geeft hij als reden op dat hij het niet meer ziet zitten om alle energie en tijd in de politiek te stoppen en dat hij zijn leven een andere wending wil geven. Hij is het moe, zegt hij letterlijk. We moeten nog even afwachten of er ook andere motieven meespelen, maar daar ziet er het voorlopig niet naar uit.

“In Antwerpse politieke kringen valt te horen dat Meeuws het er steeds moeilijker mee had om zich op te laden om binnen de coalitie met de N-VA van burgemeester Bart De Wever en Open Vld steeds het progressieve tegengewicht te moeten bieden. Veel leverde die strijd niet altijd op. Blijkbaar zag Meeuws daar met zijn loodzware portefeuille al een tijdje geen vooruitgang meer in. Dat hij er meteen mee stopt, en niet aan het einde van de regeerperiode dit jaar, is wel veelzeggend.

“De moeilijke verstandhouding met boegbeeld Jinnih Beels speelt allicht ook mee. Beels heeft veel minder affiniteit met de traditioneel socialistische standpunten, nu en dan spraken de twee elkaar ronduit tegen.”

Hoe zwaar weegt zijn verlies op Vooruit in Antwerpen?

“Zeer zwaar, zou ik zeggen, ook al was Meeuws niet bepaald een stemmenkampioen. Binnen het gemeentebestuur was hij echt wel de bewaker van de linkerflank. Als schepen van Sociale Zaken met nog een rist andere bevoegdheden in de portefeuille moest hij zorgen dat Vooruit ten minste op haar kernwaarden overeind kon blijven. Als uitvoerend politicus was zijn ervaring redelijk beperkt, maar intern en in de administraties draaide Meeuws al lang mee. Dat netwerk en die ervaring was nodig voor die functie.”

Speelt de verhouding met N-VA een rol bij de exit?

“Zijn verhouding met de N-VA was altijd dubbelzinnig. Toen hij actief politicus werd, kreeg hij meteen het geluid van rammelende blikjes uit zijn vroegere professionele leven achter zich aan, nadat was uitgelekt dat hij bij De Lijn facturen liet opknippen om de boekhoudregels wat om te buigen. Het is een publiek geheim dat de N-VA achter die lekken zat, wat er uiteindelijk ook toe leidde dat Groen het Antwerpse kartel met de toenmalige sp.a opzegde.

“Na de verkiezingen in 2018 stapte Meeuws snel over zijn schaduw en tekende hij vlotjes mee met diezelfde N-VA een bestuursakkoord uit. Maar tijdens de bestuursperiode liep de verhouding toch weer lastig, omdat de partij van De Wever nu eenmaal een dominante positie opeist. Meeuws zat gevangen in een lastige rol: het rechtse beleid zoveel mogelijk bijsturen was altijd het hoogste haalbare. Eigen klemtonen leggen lukte veel moeilijker. Dat kan frustreren.”

Hoe moet het nu verder met Vooruit in Antwerpen?

“De echte kopvrouw, Jinnih Beels, is er natuurlijk nog wel. Het bizarre is dat ook zij in recente interviews aangaf dat ze worstelde met de druk van de politiek op haar privéleven. Beels woont in Antwerpen, terwijl haar gezin in Westerlo verblijft. Dat weegt nogal, zo konden ook tv-kijkers van De expeditie de voorbije weken vaststellen. Beels hield de tocht in Groenland al na een paar dagen voor bekeken omdat ze haar gezin te veel miste.

“Maar goed, Beels wil er in Antwerpen nog vol voor gaan. Ze noemt zichzelf kandidaat-burgemeester, maar dat is toch wel wat hoog gegrepen in de stad waar Bart De Wever boven alles en iedereen uitsteekt. Ik vermoed dat dat perspectief - in het beste geval nog eens zes jaar luisteren naar De Wever – ook meespeelt in de beslissing van Meeuws.”

En nu?

“Na Beels gaapt de leegte wel bij Vooruit in Antwerpen-stad. In vergelijking met 2018 verloor de partij ook al Yasmine Kherbache. Europarlementslid Kathleen Van Brempt kan wel weer een prominentere rol in de stad opnemen na 2024. De positie van Meeuws in het college wordt ingenomen door Tatjana Scheck, sterkhouder in de fractie, maar ook zij kon zich nog niet echt doorzetten aan de stembus.”

Opnieuw geeft een politicus er de brui aan. Wat is er toch aan de hand?

“En deze zegt ook letterlijk dat hij het moe is! Nog opmerkelijker is het dat nu ook een toppoliticus op lokaal niveau ermee ophoudt omdat de tol te hoog of de druk te zwaar is. Terwijl tal van politici uit de nationale politiek naar het lokale niveau verhuizen, om meer in de luwte te staan en dichter bij de bevolking concretere dossiers te kunnen aanpakken. Antwerpen is natuurlijk Lokeren of zelfs Oostende niet. De druk op politici zal er dicht liggen bij die in de nationale politiek.

“Hoe dan ook is het een element dat tot bezinning noopt. De verschroeiende druk van de politiek met zijn permanente campagne en opeenvolging van conflictjes is zo intens dat nu intussen toch wel zeer veel goede politici, van alle kleuren en gezindtes, ermee ophouden. Wat me daarbij wel opvalt is dat het altijd de pragmatici, de doeners, de dossierpolitici, zijn die ermee ophouden. Wellicht ook omdat ze gefrustreerd raken door een hevig politiek spel dat niet per se het hunne is.”