Pakket met voordelen loopt sterk uiteen: dit moet je weten over je ziekenfonds om slim te kunnen kiezen

Iedere Belg is verplicht om zich onder eigen naam aan te sluiten bij een ziekenfonds. Je moet dat doen als je start met werken als loontrekkende, zelfstandige of ambtenaar. Of als je als werkzoekende ingeschreven bent bij de VDAB of Actiris en je beroepsinschakelingstijd voorbij is. Ook als je nog studeert of stage loopt, maar al ouder bent dan 25 jaar, is lidmaatschap van een ziekenfonds verplicht.

Je hebt wel de vrije keuze bij welke speler je je aansluit. Je kan kiezen tussen een christelijke mutualiteit, een socialistische mutualiteit, een liberale mutualiteit, een neutrale mutualiteit, een onafhankelijke mutualiteit en de Kas der geneeskundige verzorging van HR Rail. Die laatste is er voor mensen die aan de spoorwegen werken.

Let op: vind je hier je gading niet, dan kan je opteren om je aan te sluiten bij de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (HZIV), een staatsinstelling.

Welk ziekenfonds sluit het beste bij je aan? Hier kan je alle opties makkelijk vergelijken en een mutualiteit op maat vinden.

Door je aan te sluiten bij een ziekenfonds, krijg je recht op de terugbetaling van (een deel van) je kosten die je hebt als je naar de dokter, tandarts, specialist, logopedist, kinesitherapeut of een andere zorgverstrekker gaat of als je medicijnen moet halen bij de apotheker. Hetzelfde geldt als je in een ziekenhuis belandt.

Welke medische prestaties je precies krijgt terugbetaald en wat de hoogte van de uitkering is, onderhandelen vertegenwoordigers van de zorgverstrekkers en de ziekenfondsen periodiek.

Een aantal mensen geniet daarbij van betere voorwaarden. Het gaat dan om personen in een meer kwetsbare positie, zoals wie een leefloon of inkomensgarantie voor ouderen krijgt, gehandicapten, weeskinderen en niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. Zij krijgen een hoger bedrag van hun medische kosten terug, waardoor de verzorging hen uiteindelijk minder kost.

Er zijn twee manieren waarop het ziekenfonds tussenkomt. Voor de eerste bezorg je de onkostennota van je medische verzorging aan de mutualiteit. Die betaalt dan de wettelijk voorziene of de verhoogde tegemoetkoming terug. Wat je uiteindelijk niet terugkrijgt en dus zelf moet dragen, noemen we het remgeld.

De tweede manier is dat de zorgverstrekker de rekening meteen bezorgt aan het ziekenfonds en jij alleen dat remgeld moet betalen. Dit staat bekend als de derdebetalersregeling. Sinds 1 januari 2022 kunnen alle zorgverleners dit toepassen voor al hun patiënten en voor alle geneeskundige verstrekkingen, al zijn ze dat enkel verplicht te doen voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming (behalve voor huisbezoeken) en voor raadplegingen op afstand. Tandartsen zijn ertoe gebonden voor bepaalde behandelingen, bandagisten voor het verstrekken van stomamateriaal.

Deze wettelijk voorziene terugbetalingen en regelingen zijn bij alle ziekenfondsen dezelfde. De ziekenfondsen fungeren hier trouwens ook alleen maar als doorgeefluik van de sociale zekerheid. De terugbetalingen gebeuren immers met geld uit sociale bijdragen van zelfstandigen, werknemers, werkgevers en een dotatie van de overheid.

Voor hun werk ontvangen de ziekenfondsen wel een vergoeding. Vorig jaar bedroeg die voor alle mutualiteiten samen zowat 1,2 miljard euro.

Welk ziekenfonds vraagt dit jaar de hoogste ledenbijdrage? En welk de laagste? Je leest het hier.

Daarnaast bieden de fondsen nog eigen voordelen aan. Die gaan van bijkomende tussenkomsten voor geneeskundige verzorging, een extra duwtje in de rug voor jonge ouders en steun voor preventie zoals het stoppen met roken tot tegemoetkomingen in het lidgeld van sportclubs en jeugdvakanties.

Ze doen dit met het lidgeld dat ze bij hun leden innen. Dat lidgeld loopt uiteen van 93,60 euro per jaar bij Solidaris Brabant tot 120 euro per jaar bij Helan.

Hoe hoger het lidgeld, hoe meer extra’s de ziekenfondsen kunnen bieden. Toch hoef je niet meteen voor het ziekenfonds met het hoogste of het laagste lidgeld te kiezen. De meest aangewezen keuze hangt namelijk af van het pakket met voordelen dat het best op je persoonlijke situatie is afgestemd. Wie 70 is, vangt bijvoorbeeld weinig aan met de voordelen voor pasgeboren kinderen.

Je bent trouwens niet verplicht om dit lidgeld te betalen. Hoef je geen voordelen, dan kan je terecht bij de HZIV. Daar betaal je geen lidgeld. Je krijgt er dan wel alleen maar de wettelijke terugbetalingen. Ook kan je geen beroep doen op de bijstandsorganisatie Mutas, die leden van een ziekenfonds helpt als die in het buitenland medische bijstand nodig hebben.

Lees verder op Spaargids.be:

Wie zijn lidgeld van het ziekenfonds niet voldoet, blijft tóch verzekerd: waarom zou je het dan betalen?

Is je kind ziek en zoek je een oppas? Van deze voordelen geniet je bij de ziekenfondsen

Van pleisters en kauwgom tot de tabacoloog: deze steun krijg je van overheid en ziekenfonds als je wil stoppen met roken