'Tosca' van Maud Vanhauwaert maakt kans op de Libris Literatuurprijs 

Maud Vanhauwaert is vooral bekend als dichter. Enkele jaren geleden was ze stadsdichter van Antwerpen. 'Tosca' is haar eerste roman, en die valt meteen in de smaak bij lezers én vakjury's.

'Tosca' is de enige roman van een auteur uit Vlaanderen die de shortlist van de Libris Literatuurprijs haalt. De andere 5 boeken zijn van Nederlandse auteurs, zij het dat Rob van Essen in ons land woont. Hij won de Libris al eens in 2019 met 'De goede zoon'.

Dit zijn de zes kanshebbers op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2024:

Op de longlist van 18 romans stond nog een tweede roman uit Vlaanderen: 'Bloedzang' van Caro Van Thuyne, maar uiteindelijk blijft enkel 'Tosca' van Maud Vanhauwaert over in de shortlist.

'Tosca' is een poëtische thriller over twee vrouwen die verstrengeld raken in een verstikkende relatie. May, een 43-jarige docente Russische vertaalkunde, leidt een stabiel leven met haar partner Lou, maar er is ook de 18-jarige Aline, die door een trauma opgehouden is met spreken en zelfmoordplannen heeft. Anderzijds heeft Lou een heel sterke kinderwens. May zit dus klem tussen het verlangen naar de dood van Aline en naar een nieuw leven door Lou.  

"Het boek gaat over helpen en geholpen worden", vertelt Vanhauwaert. "Ben jij helper of iemand die zelf hulp nodig heeft? De vraag is waar de grens ligt en je kan jezelf als helper erin verliezen." 

Opmerkelijk: van 'Tosca' is er ook een uitgave waar de bladzijden nog aan elkaar vastzitten en de lezer die moet openscheuren.

Ook 'Ik kom hier nog op terug' van Rob van Essen staat op de shortlist van de Libris Literatuurprijs. In die roman is het uitgangspunt een vraag: wat als je terug kon reizen in de tijd om een fout uit het verleden ongedaan te maken? Van Essen won de Librisprijs al een keer, in 2019, met de roman 'De goede zoon'. De Nederlandse auteur woont in ons land; hij is de echtgenoot van schrijfster Lize Spit. 

Luister hier naar een gesprek in 'Pompidou' op Klara met Rob van Essen:

"We waren al trots bij de presentatie van de longlist. Nu zijn we dat nog meer", is te lezen in het juryverslag. "Iedere titel op deze shortlist doet, elk op een eigen wijze, recht aan wat de roman vermag. En laat daarmee zien dat de Nederlandstalige fictie kwalitatief onverminderd hoogstaand is. En dus de moeite van het (her)ontdekken waard blijft."

De jury biedt ook weerwerk tegen het pessimisme over schrijven en lezen: "Ooit werd het volgen van een studie Nederlands of het bezit van een goedgevulde boekenkast als artistiek en intellectueel interessant gezien. Nu wordt lezen in het algemeen, en literatuur in het bijzonder, als moeilijk ervaren. Kijken naar een film of serie, of luisteren naar een podcast, audioboek of playlist, is eenvoudiger. Het roept de vraag op of iets mankeert aan de Nederlandstalige literatuur. Meer specifiek: is er iets mis met de roman zoals die in ons taalgebied wordt gemaakt?"

Het antwoord is neen. De jury van de Libris Literatuurprijs looft de grote verscheidenheid aan thema's in de 189 romans die meedongen. "Het idee dat de Nederlandstalige roman het domein is van louter mannen en zich afspeelt in een (kleinburgerlijk) milieu dat als benauwd wordt ervaren, de wetmatigheid dat prijzen steevast door mannen worden gewonnen, is al tijden achterhaald."

En wat ook opvalt, is dat "de stem van auteurs met wortels en ervaringen van buiten Nederland en Vlaanderen structureel begint op te vallen. Het brengt nieuwe beelden en ervaringen de letteren binnen".