Elisabeth Lucie Baeten: ‘Soms word ik er wel kwaad en opstandig van, en denk ik: wat zou er allemaal mogelijk geweest zijn als ik een gezonde mens geweest was?’

Elisabeth Lucie Baeten houdt audiëntie in de lichtrijke koffiebar die ze als haar tweede kantoor zegt te beschouwen. Gemiddeld drie dagen per week zit ze hier, nippend aan een chai latte, haar column voor Feeling op poten te zetten, aan scenario’s voor fictiereeksen te sleutelen of het vervolg te schrijven op En ze leefden nog, het sprookjesboek met een twist dat vooral sinds haar passage in De slimste mens als zoete broodjes over de toonbank gaat. Er is, behalve het feit dat ze om de hoek woont, nog een andere dwingende reden waarom ze juist hier zo graag over de vloer komt: er staan geen spelfouten op de menukaart.

Elisabeth Lucie Baeten: “Er is me ooit voor een tijdschrift gevraagd wat ik zou doen als ik een toverstokje had: ik heb geantwoord dat ik alle spelfouten op menukaarten zou wegtoveren. Een expresso: kunnen we daar alsjeblieft eens en voor altijd mee ophouden? (lacht) Net als met capuccino of cappucino – ook niet makkelijk, natuurlijk – of het gebruik van onnodige spaties. Ik vind het oké als je dat in een tweet of een mail doet, maar niet als je duizenden euro’s hebt uitgegeven aan een fancy reclamepaneel of een menukaart. Dan denk ik: laat dat toch eerst nalezen door iemand die het Nederlands terdege beheerst?”

Bestaan zulke mensen dan nog?

Baeten (lacht): “Oké, daar heb je een punt.”

Vertel eens, hoe heb je al die awardshows van de laatste weken beleefd?

Baeten: “’t Was plezierig, maar wel zenuwslopend: op een podium staan, dat is altijd een beetje sterven. De Kastaars, dat ging nog, maar voor de MIA’s (waar ze in een oogverblindende gifgroene jurk een MIA aan de grote Regi uitreikte, red.) was ik al weken op voorhand ziek van de stress. Het Sportpaleis is wel érg groot, hè?”

Hoe vind je dat je het ervan hebt afgebracht?

Baeten: “Eigenlijk nog best goed. Alleen is de klank in dat Sportpaleis verre van ideaal: je hoort je eigen stem een halve seconde later exact even luid terug, wat rare dingen doet met je hoofd. Ik was zo opgelucht dat ik het toch min of meer zonder kleerscheuren had overleefd, dat ik na afloop gelijk in de champagne ben gevlogen. Vier of vijf glazen heb ik in de loop van de avond gedronken – ik was behoorlijk in de wind, ook al omdat ik bijna nooit meer drink.

“Weet je wat ik wel opvallend vond aan de MIA’s? Tot voor kort had ik altijd gedacht dat grote glamourshows in Vlaanderen vooral gevallen waren van willen maar niet kunnen, maar nu weet ik: het bestaat ook hier echt. Wonderlijk is dat, hoor, om ergens aan de achterkant van dat reusachtige gebouw, tussen de vuilnisbakken en de Heras-hekken, met je galajurk in een chique auto te stappen, om daarna naar de rode loper 80 meter verder gereden te worden. En dan het volume van het publiek – alsof iemand de knop op 11 had gedraaid!”

En dat allemaal omdat je op een middag in augustus Katrien van Politiek PR hebt bedacht, in this very boutique nog wel.

Baeten: “Zot, hè?”

Ik weet dat je het idee kreeg toen de grote staatsman Vincent Van Quickenborne zich in De Morgen had laten ontvallen dat ook huismoeders aan de maatschappij moesten bijdragen. Wat minder bekend is: helemáál origineel was je idee niet.

Baeten: “Nee, ik heb het min of meer afgekeken van een Amerikaanse die zich op Instagram en TikTok colormeloverly noemt – Clara heet ze eigenlijk. Aan het begin van de zomer deed ik al weleens telefonerende typetjes, dus ik was wel met het idee aan het spelen. Maar toen zag ik voor het eerst een filmpje van die colormeloverly, waarin ze het in haar rol als pr-assistente opnam voor Jonah Hill, die toen net van grensoverschrijdend gedrag was beticht. Ik dacht: ahá! Nu, haar typetje is op één punt wel het tegendeel van Katrien: zij is de strenge pr-bazin die alles zegt wat Katrien niet durft te zeggen, wegens te braaf.”

Waarom heb je Katrien eigenlijk Katrien genoemd?

Baeten: “We weten toch allemaal dat die Katrien heet? Ik bedoel, dat ís toch een Katrien?”

Heten mensen van jonger dan 45 dan nog Katrien?

Baeten: “O, ja, zeker wel. Meer zelfs: in mijn ervaring heten Vlaamse vrouwen van halfweg de 30 allemáál Katrien of Julie. Dus ’t was snel beklonken: het ene typetje noemde ik Katrien van Politiek PR, het andere Julie van Showbizz PR.”

Juist, die is er ook nog. Een misschien iets minder succesvol, maar daarom niet minder geslaagd typetje, met haar eeuwige kauwgom en haar passief-agressieve communicatiestijl.

Baeten: “Misschien ga ik Julie in de toekomst wat vaker opvoeren, want je kunt er meer kanten mee uit. En aangezien ze zich niet met politici bezighoudt, maar met BV’s in het algemeen, liggen filmpjes met haar doorgaans wat minder gevoelig. Dat is ook weleens prettig, hoewel… (lachje)”

Hoewel?

Baeten: “De voorbije weken zijn er heel wat zaken voorbijgekomen waarover ik een filmpje had kunnen maken: Natalia en Astrid, Acid, Tom Meeuws... Maar ik zag het echt niet zitten: om te beginnen had ik nog te veel pijn en was ik nog te moe – ik had net een zware operatie achter de rug. Maar ik had vooral ook het gevoel: waarom moet ik nu per se ook nog mijn duit in het zakje doen, als iedereen en zijn tante al luidkeels zijn mening te kennen heeft gegeven? Dus ben ik op het idee gekomen om Julie van Showbizz PR met mij te laten telefoneren: ‘Elisabeth, meisje, híér had je een filmpje over kunnen maken, híér had je een filmpje over kunnen maken en híér had je een filmpje over kunnen maken.’

“De impliciete boodschap: ik, Elisabeth Lucie Baeten, heb er bewust voor gekozen om me voor één keer afzijdig te houden. Maar dat heeft één prominente advocate niet tegengehouden om mijn gezicht af te beelden bij een post waarin ze zoiets zei als: ‘BV’s zetten de maatschappij op tegen justitie met hun ongenuanceerde uitspraken over Acid.’ Terwijl ik juist niets over Acid had gezegd! Nee, dat vond ik niet zo tof. Ook al omdat tientallen BV’s, onder wie veel grotere namen dan ik, op hun Instagram wél allerhande ongenuanceerde uitspraken hadden gepost.”

Die colormeloverly alias Clara, is die eigenlijk op de hoogte van jouw bestaan?

Baeten: “Weet ik niet. Ik heb haar al een paar keer getagd, maar ze heeft me nog nooit iets gestuurd. Een vriend van me, Pim Raes, woont net als zij in New York: hij zou het natuurlijk fantastisch vinden als we elkaar eens zouden ontmoeten. Ach, we zien wel.”

Ondertussen heb jij zo’n honderdduizend volgers méér dan zij.

Baeten: “Ja, mijn publiek heeft zich ontzettend uitgebreid. Vroeger maakte ik content voor mijn eigen spiegelbeeld: in de statistieken kon ik zien dat mijn volgers voor 98 procent vrouwen waren, bijna allemaal tussen de 25 en de 35. Ik, met andere woorden (lacht). Ze woonden ook in meer dan de helft van de gevallen in Antwerpen, de rest vooral in Leuven of Gent. Maar sinds Katrien van Politiek PR is mijn publiek een amalgaam van genders en leeftijden. Een klein voorbeeld: mijn papa is jurist, en toen hij onlangs een vergadering had met enkele eminente collega’s – overwegend zestigers – hoorde hij dat ze over mij aan het praten waren. Ze geloofden hem eerst niet toen hij vertelde dat ik zijn dochter ben, tot hij een foto liet zien waarop ik samen met hem poseer met mijn Kastaar. Zoiets vind ik tof.”

Verdien je eigenlijk iets aan Katrien van Politiek PR?

Baeten: “Rechtstreeks niet, onrechtstreeks soms wel: bedrijven vragen me weleens om een Katrien-filmpje te maken. DPG heeft me eens om een filmpje verzocht voor hun personeel, en Play heeft er enkele gebruikt voor hun najaarspresentatie. Ik word ook benaderd door mensen die vragen of ik niks voor hun jarige tante kan maken, of voor één of ander familiefeest, maar daar ga ik in de regel niet op in. Anders zit ik op den duur voltijds gratis filmpjes te maken, die me telkens weer tijd en moeite kosten – soms heb ik wel twintig takes nodig.”

TROLLENLEGER

Laten je mikpunten, of hun partijgenoten, je weten wat ze ervan vinden?

Baeten: “Ja. Vrij vaak zelfs, en altijd zijn ze enthousiast. Eén minister, die ik overigens niet persoonlijk had aangepakt, heeft me een keer een berichtje gestuurd om me te bedanken voor alles. En in de marge van een tv-opname heb ik van Goedele Liekens gehoord dat ze in de whatsappgroep van Open Vld altijd laaiend enthousiast zijn.”

Naar verluidt heeft tot op heden slechts één politicus je laten weten iets minder enthousiast te zijn.

Baeten: “Juist, ja, Conner. Enfin, hij heeft het me niet persoonlijk laten weten. Hij had mensen die commentaar hadden gegeven op mijn eerste zattemansklap-filmpje over hem, of die dat filmpje hadden gedeeld, berichtjes gestuurd dat het allemaal leugens waren. Terwijl, om het in hipstertaal te zeggen: where’s the lie? In mijn eerste Conner-filmpjes deed ik niets meer dan krantenkoppen voorlezen.

“Dat is dus wellicht de belangrijkste reden waarom alle politici nu doen alsof ze mijn filmpjes geweldig lollig vinden: ze weten dat Conner geen goeie beurt heeft gemaakt door er níét mee te kunnen lachen. Het maakt me trouwens niet eens zoveel uit of ze ermee kunnen lachen of niet. Voor mij telt: is de boodschap duidelijk? Ik maak niet zomaar mopjes, mijn filmpjes gáán ergens over. Lees maar eens de honderden reacties die er altijd onder staan.”

Je bedrijft geëngageerde humor.

Baeten: “Zeker. Pas op, ’t is niet mijn bedoeling om mensen persoonlijk aan te vallen of belachelijk te maken: dat zit niet in mij. Nee, ik klaag een situatie aan en ik wijs politici op hun plichten. Bijvoorbeeld door hun in de gedaante van Katrien te laten weten dat ik ‘een moreel kompasje’ zal sturen, ‘als bijlage’. Mensen met macht op hun verantwoordelijkheden wijzen: dat heeft through the ages gewerkt, hè? En het is en blijft meer dan nodig. Back to reality met Astrid en Natalia is in wezen een fait divers. De beslissingen van onze volksvertegenwoordigers zijn veel belangrijker, omdat ze grote gevolgen hebben voor de levens van heel veel mensen. Maar nogmaals: ik hou het beleefd, en dat verwacht ik ook van mijn volgers. Als iemand de politicus die ik viseer een randdebiel noemt, verwijder ik die commentaar meteen. Gescheld heeft geen plaats op mijn Instagram, het is geen forum.”

Met de nadruk op foor.

Baeten: “Haha! Juist, ja.”

Blokkeer je schelders?

Baeten: “Nee, blokkeren doe ik niet: op Instagram heb je een leuk tussenstapje dat ‘beperken’ heet. Als je iemand beperkt, ben jij de enige die zijn of haar commentaren nog te zien krijgt – zonder dat de persoon in kwestie daarvan op de hoogte is.”

Die verkeert nog altijd in de veronderstelling dat iedereen zijn commentaren kan lezen?

Baeten (glimlacht): “Ja. Goed hè?

“Nu, los van mezelf: ik word oprecht neerslachtig van alle haat en boosheid onder om het even welk filmpje dat je op Instagram of TikTok kunt bekijken. Ik ben er ook heilig van overtuigd dat een hele generatie erdoor vergiftigd is, als het er geen twee zijn. Ik, als getrouwde vrouw van 33 en moeder van twee kinderen, word al elke dag ongelukkig, boos en kortaf van dat constante bashen. Wat moet het dan niet zijn voor iemand die zichzelf nog volop aan het ontwikkelen is, die nog aan het leren is hoe de wereld in elkaar zit? Ik hoop en bid dat er in de nabije toekomst iets zal veranderen – er moet in mijn ogen vooral meer worden gemodereerd – maar ik ben er zeker van dat veel jonge mensen nu al onherstelbare schade hebben opgelopen.

“Weet je, eigenlijk kan ik niet wachten op het moment waarop ik Instagram niet meer nodig heb. Het is een fijn medium om content op te delen, maar ik zou het veel prettiger vinden als er iets bestond waarop ik filmpjes kan posten en voor de rest niks hoef te lezen. Televisie dus, haha.”

Mag ik vragen op wie je in juni denkt te zullen stemmen?

Baeten (schatert): “Dat mag je, maar een antwoord ga ik je toch écht niet geven. Ik ben er wel van overtuigd dat je uit vrijwel alles wat ik schrijf, maak en doe, kunt opmaken welke maatschappelijke kwesties ik belangrijk vind, en aan welke zaken er wat mij betreft aandacht en geld zouden moeten worden besteed.”

Het is me opgevallen dat je de twee meest extreme Vlaamse partijen nog nooit hebt getackeld: Vlaams Belang en de PVDA. Is dat een bewuste keuze?

Baeten: “Laten we zeggen dat er partijen zijn waarvan ik weet dat het trollenleger groot is. En ik heb echt geen zin om door die mensen geviseerd te worden. Ik moet ook een beetje aan mijn gemoedsrust denken.”

Heeft de PVDA dan zo’n groot trollenleger?

Baeten: “Wellicht niet, nee. Maar sinds Katrien bestaat, heb ik prominente PVDA’ers nog nooit iets weten zeggen of doen waarvan ik dacht: nú moet ik een filmpje maken.”

Raoul Hedebouw ging in januari toch feestelijk uit de bocht met zijn – quote unquote – ‘redeneringsfout’ over Colruyt?

Baeten: “Oei, dat wist ik niet eens. Maar misschien was dat vlak voor mijn operatie: toen heb ik alles even uitgeschakeld.”

HUILPLAAT

Juist, je hebt er onlangs in ‘Pano’ over verteld: je hebt het grootste gedeelte van je baarmoeder laten verwijderen.

Baeten: “Ik had echt geen andere keus. Jaren geleden heb ik de diagnose van adenomyose gekregen – endometriose, maar dan in de baarmoeder – en dat werd op den duur zo ontzettend pijnlijk dat ik in de weken vóór de operatie alleen nog maar aan het aftellen was. Ik heb er geen spijt van dat ik het heb laten doen, ook al omdat onze kinderwens vervuld is: meer dan twee kinderen was nooit mijn bedoeling, en ook niet die van Vincent (Valckx, haar man, red.). Al zit ik nu weleens te denken: welke aandoening zal het volgend jaar zijn? Ik heb al véél shit gehad, hè.”

Je bingokaart raakt inderdaad aardig vol: artrose, chronische maag- en darmproblemen, een fistel die niet geopereerd raakte, paniekaanvallen, adenomyose…

Baeten: “’t Is al sinds m’n 15de een deel van mijn leven. Meestal leg ik me erbij neer: het is wat het is, so be it. Soms word ik er wel kwaad en opstandig van, en denk ik: wat zou er allemaal mogelijk geweest zijn als ik een gezonde mens geweest was?”

Als het kan helpen: je ziet er niet bepaald ongezond uit.

Baeten: “Welja, los van dat dozijn aandoeningen heb ik wel een gezond lichaam. Een lichaam dat continu pijn heeft, maar goed.”

Heb je nu pijn?

Baeten: “Nu valt het goed mee. Op een schaal van 0 tot 10 – net als iedere pijnpatiënt ben ook ik met die schaal bezig – zit ik aan 2 of 3. Ik voel mijn slokdarm wel, maar gelukkig heb ik een pilletje genomen vlak vóór ik naar hier vertrok.

“Dat woord haat ik trouwens, pijnpatiënt.”

Waarom?

Baeten: “Omdat ik geen patiënt wil zijn. Een jaar geleden ben ik in een tijdspanne van zes maanden vijf keer geopereerd aan die fistel. Toen was ik geen volwaardige mens meer: ik was een patiënt, en ook niet meer dan dat. Een patiënt met thuisverpleging, met onderzoeken, narcose, zware pijnstillers. Ruimte voor iets anders was er niet in mijn hoofd. Er was alleen die pijn – geen plezier, geen boosheid, geen trots, geen angst. Ik praatte ook niet meer, of toch amper, en kon aan niemand uitleggen hoe het voelde.”

Ook niet aan Vincent?

Baeten: “Nee. Ja, ik kon proberen het in woorden te omschrijven, maar hij kon er zich onmogelijk iets bij voorstellen. ‘Op dit moment voelt het alsof iemand met een mes in mijn darmen aan het steken is’: kun jij je daar iets bij inbeelden? Ik mag hopen van niet.”

Vrolijker onderwerp?

Baeten: “Vrolijker onderwerp!”

Binnenkort ben je te bewonderen in Ik vraag het aan, het breed-populaire muziekprogramma met Niels Destadsbader. Volgens mijn mannetje in de coulissen heb jij…

Baeten: “…daar gehuild?”

Dat doen de deelnemende bekende medemensen toch allemaal?

Baeten: “Ja, maar dat wist ik toen nog niet: ik zat in de allereerste opname (lacht). De reden was alleszins oprecht verdriet.”

In Ik vraag het aan is het de bedoeling dat je een liedje uitkiest dat veel voor je heeft betekend. Jij zou voor ‘You’ll Be in My Heart’ van Phil Collins gekozen hebben.

Baeten: “Klopt.”

Mag ik dat opmerkelijk vinden?

Baeten: “Hoezo?”

Voor mijn generatie – 40-plus – is Phil Collins de belichaming van alles wat fout kan zijn aan foute muziek. Hoeveel uitstekende popnummers hij ook geschreven mag hebben.

Baeten (slaat een hand voor de mond): “Echt?”

Echt.

Baeten: “En waarom?”

Moeilijk in twee woorden uit te leggen. Toch is het zo.

Baeten: “Maar zijn liedjes zijn toch fantastisch? Su-su-sudio! Vóór ‘You’ll Be in My Heart’ (uit 1999, red.) kende ik de muziek van Phil Collins al goed, omdat mijn papa in de auto vaak naar zijn cd’s luisterde, en naar van die Knuffelrock-verzamelaars. Maar toen hoorde ik diezelfde stem ineens op de soundtrack van mijn lievelingsfilm, Tarzan: blij dat ik was! Nee, ik vind dat heel goeie muziek. Héél goeie muziek.”

Dat oprechte verdriet waarover je het daarnet had: mag ik vr-

Baeten: “Nee (lacht). Je weet hoe dat gaat met tv: vooraf mag er niks verklapt worden.”

Geldt dat ook voor de voorstellen die de klassieke media je sinds Katrien al gedaan hebben?

Baeten: “Ja. Wat ik wel mag zeggen, is dat alle drie de grote zendergroepen me al gevraagd hebben om eens te komen babbelen, en dat ze alle drie ook concrete voorstellen op tafel hebben gelegd. En dat ik op enkele daarvan ja heb gezegd. En wat ik ook mag zeggen, is dat ik samen met Tom Lenaerts, Jeroen Mertens en mijn broer Paul een reeks voor VRT 1 en Streamz heb geschreven. Dat scenario gaat richting eindfase – geen idee wat dat betekent voor de uitzenddatum.”

Denk je in de tussentijd nog door te gaan met Katrien?

Baeten: “Dat weet ik nog zo niet. Een welomschreven plan heb ik nooit gehad, ik volg mijn buikgevoel. Maar ik heb zo het idee dat het stilaan tijd is voor iets anders, of voor een update. Veel mensen willen dat ik doorga, zeker in de aanloop naar de verkiezingen. Maar naar mijn gevoel heb ik zo langzamerhand alles gezegd en gedaan wat ik kan zeggen en doen met dat personage.

“Onlangs, toen het nieuwe net van De Lijn was gelanceerd, had ik even geen zin om nog maar eens thuis te doen alsof ik aan het telefoneren was. Dus ben ik naar buiten gegaan, om zogezegd met Lydia Peeters bellend naar een bushalte te stappen – die ter plekke uiteraard afgeschaft bleek. Dat filmpje kreeg opvallend veel likes: blijkbaar waardeert ook het publiek het als ik eens iets anders doe. Maar ik weet op dit moment echt nog niet welke kant het zal uitgaan.”

Hoe zie je, los van Katrien, de toekomst? Bestaat de kans dat je over vijf jaar alleen nog scenario’s schrijft?

Baeten: “Nee, ik wil hoe dan ook content blijven creëren met een redelijk rechtstreekse én gegarandeerde output. Scenario’s schrijven, dat is vaker wel dan niet vier maanden lang in een kot zitten met stinkende mensen, mezelf niet uitgezonderd, om dan van de zender of het productiehuis te moeten vernemen dat alles voor niks is geweest.

“Wat ik in de toekomst – de niet al te nabije toekomst, wellicht – ook hoop te doen, is op een podium staan. Stand-upcomedy, of een vertelling, of nog iets anders, ik weet het nog niet. Echt élke stand-upcomedian met wie ik praat, zegt me dat ik dat absoluut moet doen. Het idee alleen al bezorgt me gierende zenuwen, maar die zal ik dan maar proberen te overwinnen.”

Drie losse vraagjes nog om af te ronden. Eén: hoe heb jij het liefst dat mensen je noemen? Elisabeth? Of Elisabeth Lucie?

Baeten: “Gewoon Elisabeth is oké. Die Lucie heb ik op m’n 17de aan mijn Facebooknaam geplakt, zodat mensen wisten dat ik het was, en niet één van de vele andere Elisabeth Baetens op Facebook. Lucie is ook officieel mijn tweede voornaam, voluit heet ik Elisabeth Lucie Dirk.”

Twee: hoeveel wijntjes worden er doorgaans verzet in Tater bij de wijn, de podcast die je samen met je bestie Paula presenteert?

Baeten (lacht): “Nul wijntjes! Het is ooit met wijn begonnen, véél wijn zelfs, maar intussen drinken we alcoholvrije biertjes – er zijn er tegenwoordig heel lekkere.”

De titel is dus een leugen?

Baeten: “Een pertinente leugen (lacht). Paula en ik zijn met die podcast begonnen in 2018, toen mijn dochter 6 maanden oud was. Het was toen weinig meer dan een excuus om elkaar nog eens te zien: door die baby kwam ik niet meer buiten, wat niet tof was, want we zijn goeie vriendinnen. En dus zaten we elke week anderhalf uur in de zetel te kletsen en wijn te drinken, en maar zatter en zatter te worden. Niet voor publicatie vatbaar, wat we toen allemaal uit onze botten hebben geslagen over gezamenlijke vrienden en zo. En dus hebben we de vroege afleveringen een tijdje geleden offline gehaald, het is beter zo.”

Drie: ik las dat je ooit in een uitzendbureau hebt gewerkt, waar je geregeld het missiestatement moest scanderen. Op de één of andere manier ben ik erg benieuwd naar dat statement.

Baeten: “Ik ben het vergeten.”

Sure.

Baeten: “Nee, serieus, ik meen het! Ik heb amper een paar weken in dat kantoor gewerkt, in 2012 of zo, maar jaren later kon ik dat statement nog altijd uit het hoofd opzeggen. Met één hand op het hart, want dat moest daar zo – ik verzin niks. Maar een tijdje terug is dat stomme missiestatement dus eindelijk uit mijn hoofd verdwenen om ruimte te maken voor andere, en hopelijk betere teksten.”

De lyrics van Phil Collins, wellicht?

Baeten (enthousiast): “Jááááh!”

© Humo