Over duiveluitdrijving en "mogelijke verwarring" tussen berichtgeving van andere VRT-kanalen en VRT NWS
Misschien is het u ook al opgevallen. U vindt op de website en app van VRT NWS berichtgeving terug die oorspronkelijk van andere VRT-kanalen afkomstig is, bijvoorbeeld Radio 1, Radio2 of Sporza. Van zodra die berichtgeving een herwerking krijgt op VRT NWS, moet ze voldoen aan het redactiestatuut. Daarin staat bijvoorbeeld dat berichtgeving onpartijdig moet zijn en voldoende kritisch. Maar er staat nog iets: er mag “geen verwarring bestaan” tussen berichtgeving van VRT NWS en inhoud van andere VRT-kanalen. Meer en meer stellen nieuwsgebruikers zich daar vragen bij.
In ‘De wereld van Sofie’ op Radio 1 ging het onlangs over duiveluitdrijving in de katholieke kerk. Sofie Lemaire luisterde met veel interesse en verwondering naar een anonieme exorcist, ze sprak ook met Kristof Smeyers van de KU Leuven, die historisch onderzoek doet naar exorcisme of duiveluitdrijving.
Is dit een hard nieuwsonderwerp? Nee hoor, en dat hoeft ook niet per se bij Radio 1. Het was onderhoudend, boeiend, opmerkelijk. Heerlijk bijvoorbeeld bij een kop koffie aan de keukentafel of onderweg in de auto. De Radio 1-redactie schreef hierover ook een artikel voor VRT NWS. En prompt kregen we klachten.
“Duiveluitdrijving, serieus?”
“Van een openbare omroep mag men toch verwachten dat u zich toch probeert te houden aan een kritische beschouwing van levensbeschouwingen en geen poging tot propageren van pseudowetenschappelijke inzichten zonder kadering?”
“Duiveluitdrijving, serieus? Zonder enige duiding over de gevaren, laat staan de kwakzalverij. Hoe kun je als openbare omroep dit zomaar online zetten? Alsof het iets doodnormaal is. Misschien een kritische noot? Zoals over de traumatische gevolgen?”
Ter info: bij Radio 1 is dit geruisloos gepasseerd. Er kwamen geen klachten over binnen. Conclusie is dat de mediagebruiker die dit topic via VRT NWS oppikt toch vooral een kritische aanpak wil. Dat moet voor de VRT NWS-redactie dan ook een aandachtspunt zijn.
Een uitschuiver over Gilbert Bodart
Sporza publiceerde een tijdje geleden een bericht over een poging tot zelfdoding van ex-doelman en Standard-icoon Gilbert Bodart. Ook Sporza heeft een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid bij berichtgeving waarbij zelfdoding aan de orde is. Er zijn specifieke mediarichtlijnen over.
Bodart had een noodkreet op zijn Facebook-pagina gezet, een Waalse krant wist later dat de hulpdiensten hem uit het water hadden gehaald. Sporza maakte hier een artikel over en verwees onderaan keurig naar de zelfmoordlijn, het nummer 1813.
Het bericht werd overgenomen in een VRT NWS-jasje, maar door een technische oorzaak kwam de verwijzing naar het nummer 1813 niet mee. Gevolg was dat het bericht niet meer aan de regels voldeed. Ook inhoudelijk was er wel een en ander over te zeggen. Lezers merken dat op:
“Het berichten over een poging tot suïcide, en bovendien de methode meegeven, lijkt me tegen de richtlijnen over de berichtgeving over suïcide”.
Het ging om een mislukte poging tot zelfdoding. En ja, Bodart is redelijk bekend en hij zit blijkbaar in woelig juridisch vaarwater. Maar is er voldoende nagedacht over de relevantie van dit nieuws? Was het nodig om in de titel te verwijzen naar zelfdoding? Of info mee te geven over hoe hij uit het leven wilde stappen? Het zijn best wel belangrijke vragen. Uiteindelijk heeft de redactie het bericht over Bodart vrij snel weggehaald van VRT NWS.
Blijf controleren
Dit voorval toont vooral aan hoe dun de scheidingslijn kan zijn tussen VRT NWS aan de ene kant, en andere VRT-kanalen.
We onderschatten geenszins de waarde van de andere programma’s en platformen, maar de redactie moet wel in het achterhoofd houden dat inhoud van andere VRT-programma’s niet altijd is gemaakt vanuit de optiek “nieuws en duiding”. Het één is het één, het ander het ander.
Ter herinnering: er mag “geen verwarring” bestaan tussen de twee. Voldoende controle blijft noodzakelijk, het redactiestatuut is daarbij de toetssteen.