Aarde absorbeert steeds meer zonne-energie: wat is de impact op de opwarming?
De energiebalans van de aarde, het verschil tussen de zonne-energie die aankomt en de energie die de aarde uitstraalt, is bijna verviervoudigd in amper twintig jaar tijd. Recente onderzoeken wijzen op een aanzienlijke toename van de geabsorbeerde zonne-energie, mogelijk als gevolg van een schonere atmosfeer en minder reflectie van de aarde. Maar is het ook een verklaring voor de versnelde opwarming?
Balans tussen inkomende en uitgaande straling
Het klimaat van de aarde wordt bepaald door een delicate balans tussen de hoeveelheid (kortgolvige) zonnestraling die wordt geabsorbeerd in de atmosfeer en aan het oppervlak, en de hoeveelheid thermische infrarode (langgolvige) straling die de aarde uitstraalt naar de ruimte. Een positieve energie-onbalans - wat we nu hebben - betekent dat het aardsysteem energie wint. Het gevolg is dat de planeet opwarmt. Wanneer de aarde meer energie uitstraalt dan ze ontvangt, kan dat leiden tot afkoeling.
Lees verder onder de afbeelding.
Het onevenwicht wordt steeds groter
Door de toename van broeikasgassen in de atmosfeer blijft er meer thermische infrarode straling gevangen, waardoor er een onevenwicht ontstaat. Daardoor warmt de aarde op en straalt ze nog meer warmte uit in een poging het evenwicht te herstellen. Recente metingen van de CERES-satelliet, die het stralingsbudget van de aarde meet, tonen aan dat, zoals verwacht, de uitgaande langgolvige straling inderdaad is toegenomen door de stijgende temperaturen.
Maar de toename is niet zo sterk als die van de geabsorbeerde zonnestraling, vooral in de afgelopen twintig jaar, waardoor het energieonevenwicht steeds groter wordt. De planeet ontvangt meer energie dan dat ze uitstraalt. Het onevenwicht in het begin van de jaren 2020 is bijna twee keer zo groot als dat van midden 2005 tot midden 2015.
Lees verder onder de afbeelding.
Waarom neemt de geabsorbeerde ‘instraling’ zo sterk toe?
Dat komt ten eerste omdat de piek van de elfjarige cyclus van de zon nadert. De zon is daardoor iets krachtiger, waardoor meer straling de aarde bereikt. Maar dat kan niet verklaren waarom onze planeet een extra 2,3 watt per vierkante meter over zijn oppervlakte van 510 biljoen m² absorbeert, vergeleken met het eerste decennium van de satellietgegevens.
Het heeft dus wellicht ook te maken met de reflectiviteit (albedo) van onze planeet die afneemt. Dat kan onder meer komen doordat er minder ijsoppervlak is, dat veel zonlicht reflecteert. Ook een afname van wolken die het zonlicht weerkaatsen kan ermee te maken hebben.
Die afname van weerkaatsing kan eveneens worden toegeschreven aan een wereldwijde afname van aerosolen en zwaveluitstoot. Sinds 2010 is de uitstoot van aerosolen, dat zijn kleine deeltjes in de atmosfeer, aanzienlijk afgenomen door de verminderde luchtvervuiling. Sinds 2020 is dat ook het geval door beperkingen op zwavelbrandstoffen voor oceaanvrachtschepen.
Minder aerosolen zijn gunstig voor de menselijke gezondheid, maar onthullen nu het broeikaseffect dat gedeeltelijk verborgen was, wat weer leidt tot een versnelde wereldwijde opwarming. Ze weerkaatsten lange tijd een deel van de zonnestraling, maar nu bereikt deze straling de aarde wel.
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Voor en na: NASA toont met satellietbeelden impact van zwaarste overstromingen ooit in Dubai
-
Stokoude ruimtetelescoop Hubble hapert weer
De oude ruimtetelescoop Hubble heeft een probleem. Een van de gyroscopen in het apparaat, die ervoor moeten zorgen dat de Hubble goed draait om het heelal in beeld te kunnen brengen, kampt met een storing. Het is de tweede keer in een paar maanden dat dit gebeurt. -
PREMIUM
Van ‘mooi weer’-wolken tot cirrostratus: meteoroloog onthult met welke wolken je zelf het weer voorspelt
Wolken vertellen ons veel over de manier waarop het weer de komende uren gaat evolueren. Ze maken zichtbaar wat er gaande is in de atmosfeer en verklappen dus vaak of er een weersverbetering of -verslechtering aankomt. Meteoroloog Jonas De Bodt legt uit hoe je de wolken kan lezen. “Zodra je enkele wolkentypes kan onderscheiden en weet wat ze betekenen, kan je al veel voorspellen.” -
-
PREMIUM
“Eierstokkanker is een stille doder”: maar na 30 jaar is er een betere behandeling dankzij deze Belgische oncoloog
-
PREMIUM
Baanbrekend onderzoek ontdekt hoe we astma mogelijk kunnen voorkomen in de toekomst: jouw belangrijkste vragen beantwoord
Naar lucht happen terwijl je snel en piepend ademhaalt. Iedereen kan zich wel iets voorstellen bij een astma-aanval. Een nieuw wetenschappelijk onderzoek in het vooraanstaande tijdschrift Science heeft nu aangetoond hoe de vernauwing van de luchtwegen zorgt voor ontsteking en slijm. Met deze nieuwe kennis kunnen we astma mogelijk voorkomen in de toekomst. HLN-wetenschapsexpert Martijn licht toe wat de wetenschappers precies zijn te weten gekomen in deze wetenschappelijk studie. -
KIJK. Nieuwe robot beweegt menselijker dan ooit
Het Amerikaanse Boston Dynamics heeft zijn nieuwe robot Atlas voorgesteld, al is hij niet helemaal nieuw. Het is een serieuze verbetering op de elf jaar oude Atlas die de wereld rondging door te dansen, dozen om op te tillen en ook gewoon om te vallen. De ‘nieuwe’ Atlas ziet er opvallend ‘mensachtig’ uit tegenover zijn voorganger. Het Amerikaanse bedrijf deelde bovenstaande beelden op sociale media om het aan te kondigen. -
Independer
Autoschade door een onbekende? Dit dien je te ondernemen
-
PREMIUM
EXCLUSIEF. De wetenschapper achter de nieuwe Kiekeboes: “Niet kunnen tekenen heeft mij nooit tegengehouden om achter mijn droom aan te gaan”
-
PREMIUM
Zijn tekorten in onze bloedvoorraad binnenkort verleden tijd dankzij darmbacterie? Nieuwe studie schept hoop
Regelmatig krijgen we te horen dat de Vlaamse bloedvoorraad onder druk staat. Soms moet men zelfs rantsoeneren omdat we bepaalde bloedgroepen tekort hebben. Maar nu ontdekten onderzoekers dat een bacterie uit onze darmen die tekorten binnenkort mogelijk kan oplossen. Over welke bacterie gaat het en hoe wordt die dan ingezet? En waarom kan je ook alweer niet zomaar bloed uitwisselen? HLN wetenschapsexpert Martijn Peters licht de mogelijke doorbraak toe. -
Spaargids.be
Wat mag jij wel/niet doen met het geld op de rekening van je kind?
Het is de vrees van heel wat ouders: je hebt jarenlang flink voor je kinderen gespaard, maar eens ze 18 zijn, doen ze het verzamelde geld meteen op. En dan niet per se aan - in jouw ogen alvast - nuttige zaken. Hoe kan je dit vermijden? Spaargids.be geeft advies. -
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike