Wat is Larian Studios? Portret van een Vlaamse gamestudio die prijs na prijs wint

Op de BAFTA Games-uitreiking mocht Swen Vincke (51) opnieuw zijn breedste glimlach bovenhalen. Met vijf beeldjes, waaronder beste game en de publieksprijs, bleek Larian Studios donderdag de grote slokop in Londen. “Ik kan nog steeds niet geloven dat we hier staan”, aldus Vincke. Nochtans, het zou al wat mogen wennen. Eind vorig jaar op The Game Awards in Los Angeles – de gametegenhanger van de Oscars, zeg maar – werd zowat de belangrijkste bekroning in de industrie al weggekaapt: Game of the Year.

Met Baldur’s Gate 3, een rollenspel (RPG) gebaseerd op het populaire tafelspel Dungeons & Dragons, schrijft het Gentse gamebedrijf een waar sprookje. In augustus, vlak na de lancering, behaalde het spel een piek van 875.000 gamers die simultaan bezig waren via het platform Steam. Daarmee staat het net in de top 10 aller tijden. Slechts drie PC-games krijgen op reviewsite Metacritic een hogere score.

Officieel werd in februari enkel gelost dat de game al meer dan 10 miljoen keer over de toonbank ging. Ramingen zetten de huidige verkoop via Steam op 15 miljoen. Met de consoleverkoop erbovenop zou het om 20 miljoen gaan, schat David Verbruggen van de Vlaamse gamefederatie FLEGA. “Dan kom je aan een omzet van zo’n 1,2 miljard euro.”

Ter vergelijking: Club Brugge draaide vorig seizoen tijdens een ‘boerenjaar’ 176 miljoen euro. Tomorrowland haalt met verschillende festivalweekends 164 miljoen euro omzet. De totale Vlaamse game-industrie klokte in 2022 op 85 miljoen euro af.

Larian Studios is vandaag die Vlaamse game-industrie ontgroeid, en dat met een nichegame. Doorgaans spelen RPG’s niet in dezelfde liga als FIFA of GTA. Van die laatste franchise wordt gefluisterd dat het volgende spel op een budget van 2 miljard dollar (1,9 miljard euro) kan rekenen. Baldur’s Gate 3 moet het in die officieuze wandelgangen met zo’n 100 miljoen dollar (94 miljoen euro) doen.

Eenhoorn

Bloomberg wijt een groot deel van het succes aan de uitzonderlijke positie van Larian Studios als ‘eenhoorn’ in de sector. Met ruim 450 werknemers, wereldwijd gespreid over zes verschillende landen, is het “groot genoeg om games op AAA-schaal te maken”. Tegelijk blijft de studio in private handen. Oprichter Swen Vincke kan daardoor “creatieve beslissingen nemen zonder compromissen vanwege financiële druk”, aldus de zakensite.

In de gamesector, die volgens PwC in 2026 wereldwijd zo’n 300 miljard euro waard zal zijn, is die speelruimte vrij uniek. Zo waren microtransacties – de alomtegenwoordige kleine betalingen voor extraatjes in een spelomgeving die gamers soms tot melkkoe transformeren – voor Larian Studios een no-go in Baldur’s Gate 3. “Die duidelijke standpunten maken het voor heel wat gamers een cool bedrijf”, zegt Thijs Bastiaens van de podcast Game Kast.

Vincke, geboren in Brugge en woont in Aalter, scheurt aan die strategie overigens nog steeds zijn broek niet: op de lijst De Rijkste Belgen bekleedt hij plek 132, met een geschat vermogen van 213 miljoen euro – het huidige succes niet ingerekend. Hasbro, dat de intellectuele rechten van de game in handen heeft, verdiende al ruim 80 miljoen euro met het spel, tonen de recentste kwartaalcijfers.

Belangrijke kanttekening bij dat financiële geweld: de huidige staat van Larian Studios, een bescheiden multinational met fiscale hoofdzetel in het Ierse Dublin en 30 procent van de aandelen in handen van de Chinese entertainmentgigant Tencent, is met vallen en opstaan beklonken.

Gentse elektrozaak

In 1996 begint Larian Studios in een leegstaande, Gentse elektrozaak een verhaal dat eventjes geen al te lang leven beschoren lijkt. Een Duitse speluitgever draait in 2002 de geldkraan toe en gooit rollenspel Divine Divinity onaf op de markt. Vincke denkt eind dat jaar aan stoppen, vertelt hij in een zeldzaam interview aan Game Informer. “Op een zeker moment waren we terug­gevallen van 30 naar 3 werknemers.”

Naast RPG’s ziet Vincke zich “om te overleven” gedwongen tot andere projecten. Eén daarvan is KetnetKick, een spel voor de openbare omroep dat in de jaren nul zo’n succes blijkt dat zelfs de BBC aanklopt. Via die activiteiten houdt Larian het hoofd net boven water, en kan het – mede met geld van Vlaams overheidsfonds PMV – in 2014 een eerste hitgame uitbrengen: Divinity: Original Sin, enkele jaren later opgevolgd door een succesvolle sequel.

Is Larian Studios vandaag nog Belgisch te noemen? Slechts zo’n 15 procent van de werknemers zetelt vandaag in de schaduw van de Gentse Rabot-torentjes. Die vestiging blijft wel het creatieve bolwerk, stelt Bastiaens. “Maar een game van zo’n kwaliteit is simpelweg niet schaalbaar in België.” Voor meer talent – en een minder stiefmoederlijke behandeling van de sector – is het buitenland nu eenmaal de logische stap.

Bastiaens denkt niet dat het plafond al bereikt is. De huidige lauwerkransen kunnen een magneet zijn voor meer middelen, talent of prestigieuze licenties. Voor een vierde Baldur’s Gate past de studio alleszins. “Maar wat ze ook maken, het gaat gekocht worden”, zegt Bastiaens.

Alleen: de hoogste cultstatus heeft Larian Studios al bereikt. Moet er dan nog groei zijn? In dat geval moet Vincke misschien de creatieve touwtjes wat uit handen geven of games in andere genres lanceren. “En dat wil hij volgens mij niet”, zegt Verbruggen. “Alles begint en eindigt vandaag bij hem. Die meticuleuze aanpak maakt hun games net zo uniek.”