Trump drijft China en EU in elkaars armen
Vorige keer kwamen de EU en China tijdens hun jaarlijke topontmoeting niet eens tot een gezamenlijke slotverklaring. Vandaag doen ze samen klimaatbeloftes.
China en de Europese Unie staan op tal van terreinen veel verder van elkaar af dan de EU en de Verenigde Staten, maar momenteel is alles anders. De EU-China-top van vandaag in Brussel zal een ongekende show van eenheid worden, met dank aan Donald Trump.
Gisteravond maakte hij bekend dat hij eerdere toezeggingen van de Verenigde Staten in het mondiale klimaatakkoord van Parijs ongedaan wil maken. De EU en China, respectievelijk de nummer drie en de nummer één op de wereldranglijst van grootste broeikasgas-uitstoters, zullen vandaag in een gezamenlijke slotverklaring beloven dat ze hun strijd tegen klimaatverandering met concrete maatregelen zullen intensiveren.
"De EU en China beschouwen het klimaatakkoord van Parijs als een historische prestatie", zo staat in de uitgelekte slotverklaring. Beide partijen zullen de uitvoering ervan met de 'hoogste politieke toewijding' aanpakken.
"We beschouwen klimaatactie en de transitie naar schone energie meer dan ooit als noodzakelijk. De toenemende gevolgen van klimaatverandering hebben een daadkrachtig antwoord nodig."
Trump doodzwijgen
De vraag is zelfs of de Chinese premier Li Keqiang en de EU-gastheren Jean-Claude Juncker en Donald Tusk de Verenigde Staten en hun president wel bij naam zullen noemen. Door Trump juist dood te zwijgen, zal hun boodschap aan de wereld des te duidelijker zijn: het Parijs-akkoord staat gewoon op de rails, met of zonder Amerikanen.
"Deze top gaat over mondiale verantwoordelijkheid", aldus een hoge EU-functionaris. "Die zal belangrijke signalen afgeven voor het multilaterale systeem, met bindende normen die gerespecteerd worden."
'De EU en China beschouwen het klimaatakkoord van Parijs als een historische prestatie'
China haalde de Verenigde Staten ruim tien jaar geleden in als grootste CO2-uitstoter van de wereld. Lange tijd stribbelde het communistische land tegen bij de internationale inspanningen tegen klimaatverandering.
In de aanloop naar de klimaattop van Parijs (december 2015) sloeg die houding om, mede door de vervuiling in de grote Chinese steden. Het Parijs-akkoord kwam er vooral doordat Washington (onder president Obama) en Peking elkaar op klimaatgebied opeens hadden gevonden.
Voortrekkersrol
Met het afhaken van de VS krijgt China nu een voortrekkersrol in de schoot geworpen en ziet de EU kansen om het oude elan te hervinden. Ze willen allebei 'de energietransitie leiden', aldus de slotverklaring. De EU zegt China bovendien tien miljoen euro toe ter ondersteuning van de handel in emissierechten die dit jaar van de grond moet komen.
In Europa bestaat al zo'n systeem, al is dat verre van volmaakt. De hoop is dat beide handelssystemen op termijn samen kunnen vloeien.
Voor hij naar Brussel ging, bracht de Chinese premier Li gisteren een bezoek aan de Duitse bondskanselier Merkel in Berlijn. "China is een belangrijkere en strategische partner geworden", zei Merkel over de politieke, economische, culturele en sociale banden tussen Duitsland en China.
"We leven in tijden van mondiale onzekerheid en we hebben de verantwoordelijkheid om ons partnerschap op al die terreinen te vergroten, zodat we een wereldorde kunnen nastreven die gebaseerd is op recht."
Mensenrechten
In Brussel zal niet alles koek en ei zijn tussen de EU en China. Er staan ook wat pijnpunten op de agenda, waaronder handelsconflicten en mensenrechten.
De jaarlijkse top, die om en om in Peking en Brussel wordt gehouden, begon gisteravond met een informeel diner. Vandaag is het officiële gedeelte.
Vorig jaar kwamen beide partijen niet tot een slotverklaring, onder meer wegens onenigheid over het Chinese militaire optreden in de Zuid-Chinese Zee. Nu drijft Trump de EU en China dus in elkaars armen.
China mag dan in het Trump-tijdperk het imago van 'good guy' hebben gekregen in de strijd tegen klimaatverandering, het land blijft de grootste vervuiler op aarde
Grootvervuiler
China mag dan in het Trump-tijdperk het imago van 'good guy' hebben gekregen in de strijd tegen klimaatverandering, het land blijft de grootste vervuiler op aarde. Ongeveer één op de vier broeikasgasdeeltjes in de wereld stijgt op vanuit China. Door de snelle economische expansie haalde het land de Verenigde Staten in 2006 in als nummer één. Per hoofd van de bevolking blijven de Amerikanen echter onbetwiste wereldkampioenen.
Voorlopig blijft de Chinese CO2-uitstoot stijgen. Maar die groei vlakt wel in hoog tempo af. Op z'n laatst in 2030 moet de uitstootpiek worden bereikt, daarna begint de daling, is het streven. Dat is nog eens bekrachtigd in het laatste vijfjarenplan (2016-2020).
In 2015 investeerde China bijna 100 miljard euro in hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind, ofwel 36 procent van het wereldtotaal. Met die inspanningen moet een einde komen aan de kolenverslaving die gepaard ging met de economische groei.