Waarom wordt het ingevoerd?

Het aantal bedrijfswagens stijgt nog ieder jaar terwijl de wegen verder dichtslibben. Om die explosie van salariswagens te stoppen, maar ook om werkgevers en werknemers meer keuzevrijheid te geven, heeft de regering nu beslist om iedereen zelf te laten beslissen: een bedrijfswagen of meer geld.

Voor wie geldt de nieuwe maatregel?

Werknemers die nu over een bedrijfswagen beschikken, kunnen die vanaf 1 januari 2018 vervangen door een extra cash bedrag bovenop hun loon.

Is het verplicht?

Het initiatief voor het doorvoeren van het systeem van mobiliteitsbudget berust bij de werkgever. De werknemer kan dan een aanvraag indienen. Het akkoord gaat uit van een principiële vrijheid: er is geen verplichting voor de werkgever om het in te voeren, en geen verplichting voor de werknemer met een bedrijfswagen om erop in te gaan.

Wat brengt het op?

Het mobiliteitsbudget wordt bepaald op basis van de waarde van je laatste auto. Wie ook een tankkaart heeft, mag zijn mobiliteitsbudget met 20 procent verhogen. Het bedrag krijgt hetzelfde sociale en fiscale statuut als een bedrijfswagen.

Is misbruik mogelijk?

Om te vermijden dat het mobiliteitsbudget in de plaats komt van gewoon loon, voorziet de regering in een aantal antimisbruikbepalingen. Het systeem is alleen toegankelijk voor wie nu al een bedrijfswagen heeft. Zodra de werknemer kiest voor geld, mag hij niet meer over een bedrijfswagen beschikken. Het systeem kan ook niet gebruikt worden om andere fiscale voordelen te vervangen.

Wat is de timing?

Het akkoord komt over enkele weken op de ministerraad. De regering zal nu aan de sociale partners vragen om binnen de zes maanden een indexatiemechanisme uit te werken. Als ze daar niet in slagen, zal de regering zelf de wijze van indexeren bepalen. Het systeem gaat op 1 januari 2018 in en zal na één jaar geëvalueerd worden.

Wat zijn de reacties?

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA)verdedigt de beslissing. “De fiscale voordelen voor bedrijfswagens zijn historisch gegroeid als gevolg van te hoge lasten op arbeid. Deze regering verlaagt die lasten op arbeid, niet in het minst door de tax shift. Met de invoering van het mobiliteitsbudget geven we werknemers en werkgevers nu ook meer keuze tussen de verschillende vormen van vervoer”, zegt hij. “Het mobiliteitsbudget is een eerste belangrijke stimulans naar meer keuzevrijheid en naar een fiscaliteit die meer rekening houdt met de gevolgen voor de mobiliteit en het milieu.”

De vakbonden en sociale partners, die tot nu toe zeer koele minnaars waren van het principe cash for cars, wordt gevraagd om binnen het half jaar een indexatiemechanisme uit te werken. Als ze daar niet in slagen, zal de regering het zelf doen.

De Raad van State heeft zich in een vergelijkbaar dossier, de vervanging van de ecocheques door nettoloon, al zeer kritisch uitgelaten. Het gelijkheidsbeginsel zou geschonden worden omdat twee soorten loon zouden ontstaan. De nieuwe regeling zou dus op juridische bezwaren kunnen stoten.

Bond Beter Leefmilieu (BBL) verwelkomt Cash for Car, het voorstel van de federale regering om cash te bieden als alternatief voor de bedrijfswagen. “Als dat voorstel tot minder gebruik van de wagen en de tankkaart leidt, kan ze voordelen hebben voor het milieu en de mobiliteit. BBL heeft wel kritiek op de vrijblijvende aanpak: doordat de verloning met wagens en diesel mogelijk blijft, treedt de federale regering weinig doortastend op tegen een fiscale gunstregeling die de files verlengt en de vervuiling opdrijft”, klinkt het.

“Uit recente cijfers blijkt dat er elke werkdag 94 bedrijfswagens bijkomen. Door de fiscale gunstregeling voor salariswagens af te bouwen, zou de federale regering die trend kunnen keren. Met Cash for Car kiest ze voor de weg van de minste weerstand. De regering tracht met lager belast loon werknemers terug uit de salariswagen te lokken, waarin ze die eerst met de fiscale gunstregeling drijft,” stelt Mathias Bienstman, beleidscoördinator van Bond Beter Leefmilieu, vast.

Bond Beter Leefmilieu zal in 2018 de effecten van de regeling nauwgezet opvolgen. Ze dringt er bij de federale overheid op aan om concrete doelstellingen te formuleren voor de afbouw van het bedrijfswagenpark. Daarnaast vraagt ze om de verloning met tankkaart onmiddellijk onmogelijk te maken en een traject uit te werken om het bedrijfswagenpark tegen 2025 emissievrij te maken.

CD&V-Volksvertegenwoordiger en mobiliteitsexpert Jef Van den Bergh is tevreden dat er na vier jaar een doorbraak komt in het mobiliteitsbudgetdossier. “Alle pogingen die ondernomen worden om meer (bedrijfs)wagens van de baan te krijgen en werknemers te laten nadenken over hun mobiliteit, verdienen lof.