De 'premier van de brexit' was er eigenlijk tegen

May heeft benadrukt dat zij de Britten uit de Europese Unie zal halen. Ze zal artikel 50, de voornaamste troefkaart van de Britten, in werking laten treden wanneer de tijd daar rijp voor is.

May was gisteren naar Birmingham gereisd om er haar manifest voor de leiderschapsverkiezing te presenteren. Daar beloofde ze serieus werk te maken van de verdeling van de welvaart en minder hard te bezuinigen. Het gat tussen rijk en arm, maar ook tussen Londen en de oude industriesteden in het noorden, is te groot geworden, zei ze.

Deze ongelijkheid heeft meegespeeld bij de stem voor een brexit, waarbij de verliezers van de globalisering hun stem duidelijk hebben geuit. "Ik wil een samenleving die voor iedereen werkt", klonk het. Het had een rede kunnen zijn van de jonge Tony Blair.

Ze was haar toespraak begonnen als voornaamste premierskandidate, maar tegen de tijd dat ze was uitgesproken, rond het middaguur, kon ze zich al bijna premier noemen. In Londen had Andrea Leadsom verklaard dat ze zichzelf dan toch niet als ideale premier zag. De oorzaak was de woede die ze had opgewekt door te beweren dat haar moederschap een voordeel is, wetende dat May nooit kinderen heeft kunnen krijgen.

De uiterst behoudende Leadsom was nochtans dé ontdekking tijdens de referendumcampagne, waar ze uit de schaduw van troonpretendent Boris Johnson was gekropen. De relatief onbekende staatssecretaris voor Energiezaken en Klimaatverandering oogde fris, maar van bij het begin was haar onervarenheid haar achilleshiel. Ze was pas sinds 2010 Kamerlid en duidelijk niet gewend in het middelpunt van de belangstelling te staan.

Dat werd duidelijk toen ze met open ogen in een val trapte die een journalist van The Times, de spreekbuis van de gevestigde orde, had neergezet. Tijdens de campagne had ze vaak gewag gemaakt van het feit dat ze een moeder is van drie kinderen. Toen het haar werd gevraagd, ging ze in op het feit dat May kinderloos is. Hiermee veroorzaakte ze veel rumoer, ook binnen eigen kring. Daar kwam nog bij dat slechts een kwart van de Kamerfractie achter haar staat.

Ze reageerde zeer emotioneel op haar fout en verontschuldigde zich tegenover May, maar berouw kon haar wankele positie niet redden. Commentatoren begonnen zich af te vragen of een politica die zo naïef is in de omgang met de pers wel geschikt is om te gaan onderhandelen met mensen als Donald Tusk, Angela Merkel en François Hollande.

Na Boris Johnson en Michael Gove was dus de laatste brexiteer afgevallen in de wedloop naar Downing Street 10. Na de verbluffende keuze voor een brexit krijgt het land nu een premier die tegen een brexit was. Haar staat nu het zwaarste premierschap te wachten sinds Winston Churchill in het oorlogsjaar 1940 het roer overnam.

Cameron noemde May in zijn verklaring sterk en "meer dan capabel om de komende jaren het land te leiden". "Ik denk dat Andrea Leadsom absoluut de juiste keuze maakte door een stap opzij te zetten", zei Cameron. "Het is duidelijk dat Theresa May een overweldigende steun heeft van de parlementsleden van de Conservatieve partij."

Terwijl May terugreisde naar de hoofdstad maakte Cameron bekend dat hij over twee dagen weg zal zijn, nog geen drie weken na het referendum waarvan hij de uitkomst zo schromelijk had onderschat. De merkwaardige situatie is nu ontstaan dat de brexiteers hebben gewonnen maar dat de 'blijver' May de hoofdprijs krijgt. "Brexit betekent brexit en we gaan er een succes van maken", zei May na haar overwinning. "We moeten ons land verenigen."

Er zal een staatssecretaris voor brexit komen, waarbij de naam van brexiteer David Davis valt, die in de jaren 90 staatssecretaris van Europese Zaken was en in 2005 de leiderschapsverkiezing van Cameron verloor. Deze 67-jarige bewindsman moet een speciale brexiteenheid leiden. Boris Johnson wordt genoemd als minister van Cultuur.

Bokser

De dolle maandag bewijst dat de Conservatieven altijd weer in staat zijn om een eenheid te vormen op de belangrijke momenten. Ze zien zichzelf als de natuurlijke regeringspartij en de honger naar macht gaat boven alles. Met een schuin oog zien ze hoe Labour in de grootst mogelijk problemen verkeert. Het is daarom verleidelijk om snel verkiezingen te houden om de krappe Kamermeerderheid uit te breiden. May heeft gezegd dat niet te zullen doen. De partij heeft een mandaat van de kiezers, zo stelt ze, en zij heeft een mandaat van haar fractie.

Bovendien wil ze zo snel mogelijk aan de slag met het samenstellen van een regering en het voorbereiden van de brexitprocedure. Ze staat bekend als een stugge en voorzichtige bewindsvrouw, voor wie de inhoud doorgaans boven de vorm gaat, anders dan bij Cameron, die altijd veel waarde heeft gehecht aan het verkopen van beleid. "Ze is een bokser", zo beweerde een topambtenaar tegenover The Spectator. "Ze heeft de handschoenen voortdurend aan. Die laten weinig door. Ze speelt altijd defensief." Ze is vastbesloten om niet, zoals haar voorgangers Thatcher, Major en Cameron, te worden verslagen door 'Europa'.