“Eind vorige week heeft de Nationale Arbeidsraad (NAR) mij zijn advies overgemaakt over mystery calls. De sociale partners vragen meer tijd om dit te bespreken, maar wat mij betreft hebben ze tijd genoeg gehad”, begint Peeters. “Alle aanmaningen ten spijt is er op het terrein nauwelijks vooruitgang geboekt. Ik wil niet langer wachten, het probleem is ernstig genoeg.” Als het even kan, wil Peeters het dossier nog vóór het zomerreces op de regeringstafel leggen.

Hij voelt zich gesteund door de expertencommissie, die aanbeveelt dat de overheid de mogelijkheid onderzoekt om praktijktest uit te voeren, “in voorkomend geval op basis van mystery clients”. Daarnaast verwijst de minister naar de meerderheidsresolutie van 2 juli 2015, waarin de sociale partners twee jaar tijd wordt gegeven om een systeem van zelfregulering uit te werken, zo niet kunnen ze onderworpen worden aan gerichte controles. Die twee jaar zijn voorbij.

“Het wordt geen heksenjacht”, benadrukt Kris Peeters nog. “Mijn tekst is zeer gemodereerd.” Sociale inspecteurs krijgen de bevoegdheid om zich “bij objectieve aanwijzingen van discriminatie” voor te doen als (potentiële) cliënten of werknemers om na te gaan of de antidiscrimatiewetgeving wordt geschonden. Er mag in geen geval sprake zijn van uitlokking, en de mystery calls moeten noodzakelijk zijn om de schending aan te tonen.

Uitvoeren in trappen

Maar of Peeters erin zal slagen de coalitiepartners te overtuigen, is maar zeer de vraag. N-VA en Open VLD zijn koele minnaars van mystery calls. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) laat weten dat ze erop rekent dat de resolutie “zoals afgesproken onder de vier meerderheidspartijen” getrapt wordt uitgevoerd. “Stap 1 is de zelfregulering naar het voorbeeld van Federgon (de koepel van HR-dienstverleners, nvdr.) uitbreiden naar alle sectoren”, duidt haar woordvoerder. “De staatssecretaris heeft er vertrouwen in dat de sociale partners daar snel werk van maken. Pas als dat systeem niet goed blijkt te werken, kunnen er gerichte, niet-anonieme controles worden uitgevoerd door de sociale inspectie — maar enkel na een klacht.”