“The quick brown fox jumped over the lazy dog’s back 1234567890”. Dit bericht stuurde het Witte Huis naar het Kremlin, vandaag exact 54 jaar geleden. Vertaald: “De snelle bruine vos sprong over de rug van de luie hond 1234567890.” Wie ooit leerde tijpen weet het nog wel. In dit zinnetje zitten alle letters van het Latijns alfabet.

De Russen antwoordden kort daarna met een poëtische beschrijving van de ondergaande zon. Washington en Moskou haalden opgelucht adem. De snelle communicatie was gelukt. De wereldvrede was een stukje minder bedreigd. Het jaar voordien stond die wereldvrede - letterlijk - op springen. De Cubacrisis was uitgebroken. Na de mislukte Amerikaanse inval in de Varkensbaai (1962) had Fidel Castro zich tot de Sovjet-Unie gewend om militaire bijstand.

Toen al voelden de VS en de Rusland dat er snel topoverleg nodig was om te vermijden dat ze elkaar met hun nucleaire wapens van de aardbol zouden bombarderen. Het idee voor een directe telefoonlijn tussen de twee presidenten rijpte.

Maar de uitvoering lukte niet. Twee telexmachines, dat zou wel lukken. De Amerikanen hadden er de technologie voor. Eerst trokken ze transcontinentale telexlijn van 16.000 kilometer. Daarna installeerden ze twee telexmachines in Washington en Moskou.

De fout van de films

Wacht eens. Telexmachine? Communiceerden de twee wereldleiders dan niet via een telefoon met elkaar? Neen dus. Praten kon tot misverstanden leiden. Geschreven communicatie is beter, veiliger. Vandaar de telexmachines.

Dat we toch altijd over de rode telefoon spreken, komt door de films. In “Dr. Strangelove” belt Peter Sellers met een rode telefoon naar de Russische president Dimitri Kisov om te zeggen dat er Amerikaanse bommen onderweg zijn. Ook in “Fail-Safe” meldt “president” Peter Fonda via de rode telefoon zijn Russische ambtsgenoot dat hij per ongeluk een Amerikaanse bommenwerper naar Moskou stuurde.

In de zwart/wit-film “Fail-Safe” belt de Amerikaanse president met de rode telefoon naar zijn Russische collega. Lees verder onder de video.

Lyndon Johnson eerste echte gebruiker

Vandaag is het 54 jaar geleden dat president John F. Kennedy de Rode Telefoon voor het eerst is gebruikte, omdat fameuze “snelle bruine vos”, zinnetje als test naar Rusland te sturen. Nog geen drie maanden later is vermoord in Dallas.

Lyndon Johnson was de eerste Amerikaanse president die de rode telefoon “voor echt” gebruikte. In het begin van de zomer van 1967 brak de zesdaagse oorlog uit, tussen Israël en de Arabische buurlanden. De Amerikanen stuurden hun vloot om de Joden bij te staan. Via de Rode Telefoon bracht Lyndon Johnson zijn Russische collega daarvan op de hoogte.

De telexmachines werden gaandeweg vervangen door faxmachines en vandaag is er beveiligd mailverkeer tussen de leiders van de twee grootmachten. In 2003 bespraken George W. Bush en Vladimir Poetin op die manier de plannen voor de heropbouw na de Irakoorlog.

Colruyt

Het is allicht niet zo bekend, maar ook bij ons staat er een rode telefoon. Meer bepaald bij Colruyt. Wie ergens een elders een lagere prijs heeft gezien voor een Colruyt-product, kan dat melden op de rode telefoon.