"Een jaar na onze noodkreet is er niets verbeterd"
Op de eerste dag van een nieuw gerechtelijk jaar herhaalt de top van justitie haar vraag om meer inspraak te krijgen in de organisatie van de rechtbanken. “We moeten zelf kunnen beslissen over onze eigen werking, budgetten, computersystemen en personeel”, zegt Antoon Boyen, de voorzitter van het College van Hoven en Rechtbanken. Nu gebeurt dat allemaal centraal zonder al te veel inspraak.
Vorig jaar deden alle rechtbankvoorzitters een gezamenlijke oproep om meer inspraak te krijgen in hun eigen organisatie. “Wanneer wij niet betrokken worden en geen inspraak krijgen bij de informatiesystemen die men ons wil laten gebruiken, heeft men geen kennis van de noden op het terrein zelf”, klonk het toen. 1 jaar later is er volgens Antoon Boyen, voorzitter van het College van Hoven en Rechtbanken, niet veel verbeterd. “We zijn nog altijd aan
het onderhandelen met de minister van Justitie, een heel vriendelijke man, maar geen gemakkelijke gesprekspartner”.
Personeel, werking en ICT zélf beheren
Vanaf 1 januari 2019 moeten de rechtbanken hun eigen werking, budget, personeel en ICT zélf beheren. Nu gebeurt dat allemaal centraal, bij de federale overheidsdienst Justitie in Brussel, zonder al te veel inspraak. De rechtbankvoorzitters stonden daar eerst huiverachtig tegenover "omdat ze magistraten zijn en geen managers", maar hebben nu zelf voorstellen gedaan over hoe dat praktisch kan uitgewerkt worden. "We willen niet bij de pakken blijven zitten en hebben zelf een model uitgewerkt voor een verzelfstandigd beheer", aldus Boyen.
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) is "heel blij dat de rechterlijke orde vragende partij is naar verzelfstandiging" en benadrukt dat hij al van aan het begin van zijn mandaat inzet op die verzelfstandiging. "We moeten nog kijken hoe we de schaarse middelen goed zullen spreiden, maar we moeten durven springen en vertrouwen hebben dat het zal lukken", aldus de minister.
Geens: "Het gaat niet zo slecht met justitie als men denkt"
De rechtbankvoorzitters betreuren ook dat "de regels zijn veranderd terwijl de match nog niet volledig is gespeeld". Boyen heeft het dan over besparingen op personeel. Vacatures worden laattijdig gepubliceerd en de kaders worden beperkt tot 90 procent. "We plannen ons werk op basis van de beloofde bezetting van 100 procent, maar nu zijn die gezakt tot 90 procent." Volgens minister Geens werden er wel degelijk maatregelen genomen om de werkdruk bij justitie te verminderen en om nutteloze werklast te laten wegvallen. De minister benadrukt ook dat de achterstand systematisch wordt ingehaald. "Het zwarte beeld van justitie zou ik dus zeker niet durven schetsen, het gaat niet zo slecht als men soms denkt".
Vandaag houden hoge magistraten in het hele land toespraken om het gerechtelijk jaar te openen.