Journalisten in een getto? Komaan zeg. Natuurlijk werkt elk medium voor een publiek. Samen vormen dat koppel een club. Ons zelfbeeld (wie we zijn of willen zijn) wordt mee bepaald door de media die we nuttigen. De lievelingsradio, het lijfblad, ons TV-nieuws: het wordt gemaakt door een medemens met wie we ons verwant (willen) weten. Dat vormt een gemeenschap, jawel.

Maar een getto? Wij zijn niet met zo velen in Vlaanderen en toch hebben we een onwaarschijnlijk rijk media-aanbod, vervaardigd door journalisten in vele variëteiten.

Zowat een kwarteeuw geleden bekloeg een VRT-hoofdredacteur er zich over dat het journalistenexamen hem had opgezadeld met een doctorandus Sanskriet. Daarop werd een journalist binnengehaald die uitdrukkelijk verstand had van duivenmelken en uitgroeide tot een rasreporter. Om maar te zeggen: pas op voor getto-denken.

Natuurlijk staat ook bij ons veel volk klaar om de pers de les te spellen. Lees: om ze naar hun hand te zetten. Opiniemaker Torfs pleitte deze zomer zoetgevooisd voor bescheidener journalisten, meteen bijgetreden door niemand minder dan de Eerste Burger van België.

Maar onze verzamelde pers met pek en veren de straat op sturen wegens wereldvreemd, gevangen in hun getto, dat is erover. Mensen met macht in onze maatschappij willen minder pottenkijkers. Maar de journalistiek in Vlaanderen biedt al bij al goed weerstand.

Ja, journalisten in Amerika kloppen zich voor het hoofd en op de borst omdat ze de woede van Joe met de pet hebben gemist, maar net zo goed overdrijven ze nu weer over zijn soortelijk gewicht. De verliezers van automatisering en globalisering zaten met hun stemmen inderdaad op de wip. Maar net zo goed is Trump vooral aan de macht wegens kiezers die niet nee zegden tegen weer meer belastingvoordeel en ruimte voor winst, ook ten koste van milieu en medemens. Die laatste groep zit prominent in Trumps kabinet, de eerste wacht nog op de eerste portefeuille.

En dat Trump zijn manier van doen blijft aanslaan? Veel meer Amerikanen hebben meer vertrouwen in Angela Merkel dan in hun eigen staatshoofd, blijkt uit een gezaghebbende peiling.

In juni sprak ik in de VS uitgebreid met Marc Seidel, een topjournalist in Washington voor McClatchy, een van Amerika’s grootste krantengroepen. Nee, in Trump zag hij geen gevaar voor de republiek. Maar de journalisten die het Witte Huis volgen, die had Marc Seidel in zijn goeie veertig jaar journalistiek nooit zo bekaf gezien. Je zou van minder. Daar zal Björn Soenens van kunnen meespreken.

De kritische pers weet Trump met zijn eigen Twitter-uitzendinkjes te omzeilen. Daar staat geen sluiswachter mee, om de aangeboden waar te toetsen voor rekening van de burger. Dat is de rol van een pers die eerbied afdwingt. Daar moet je niet ironisch of ongemakkelijk over doen.

Björn Soenens oppert dat de pers misschien niet langer bij elke uitspraak van Trump moet meedansen: groot gelijk. En dat de pers in een getto zit: laat je dat schuldgevoel niet aanpraten. Laat je niet opsluiten in Trumps eigenste klatergouden getto. Daar dreigt een Stockholm-syndroom.

In de New York Times was Nicholas Kristof er deze week gerust op: de instellingen van het oude Rome hadden zelfs Caligula overleefd. De flamboyante keizer met de vele vrouwen wou bij zijn aantreden alles van de voorganger ongedaan maken, grote belastinghervorming, grote infrastructuurwerken. Maar hij verstond niets van politiek en ging ten onder. Bij het eind had hij in een marmeren stal alleen nog zijn koerspaard Incitatus als bondgenoot. Maar Rome overleefde.

Om in Europa onze instellingen en ons sociaal-economisch model te redden zal de pers een handje toe moeten steken. We hebben journalisten met ballen nodig, en mediabazen die ze hun werk laten doen. Waar een journalist haar zaklamp niet op mag richten, verschijnt de schimmel.

______

VRT NWS wil een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen, publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.