Peilingen van de zenders ARD en ZDF gaven Merkel als winnaar. Bij ARD haalde ze het duidelijk met 55 tegen 35 procent. Bij ZDF was het verschil veel minder uitgesproken: 32 procent voor Merkel, 29 procent voor Schulz. Over het algemeen leefde na het iets meer dan anderhalf uur durende debat, dat behalve op ARD en ZDF ook op RTL en Sat.1 te volgen was, trouwens de indruk dat veel thema’s onaangeroerd waren gebleven. Wie van beide kanselierskandidaten iets wilde vernemen over hun standpunten inzake onderwijs, energie of klimaat, bleef op zijn honger zitten. Merkel had vooraf ook haar veto uitgesproken tegen een tweede duel.

Schulz toonde zich al meteen van zijn beschaafde kant door zijn uitspraak te relativeren als zou de in zijn ogen inhoudsloze campagne van Merkel een “aanslag op de democratie” zijn. Dat was een te “harde” formulering op het partijcongres van de SPD geweest. Hij zou die niet meer herhalen.

Turkije

De twee kandidaten waren het er duidelijk over eens dat de toetredingsonderhandelingen van de Europese Unie met Turkije stopgezet moeten worden. Schulz pleit ervoor dat meteen te doen, Merkel is iets terughoudender. “Niet alleen Duitsland, maar ook de andere lidstaten van de EU moeten daarover beslissen”, zei ze. “Maar hopelijk zijn we het eens, zodat de onderhandelingen gestopt kunnen worden.”

Schulz slaagde er niet in het thema waarop de SPD zich tijdens deze verkiezingscampagne profileert - sociale rechtvaardigheid - volop onder de aandacht te brengen. “Duitsland is een welstellend land, maar niet alle mensen in ons land hebben het goed”, poneerde de voormalige voorzitter van het Europees Parlement, waarop een overtuigende argumentatie achterwege bleef. In een reeks vragen waarop de twee kandidaten met ‘ja’ of ‘nee’ moesten antwoorden, viel dan weer op hoeveel moeite het Merkel kost een duidelijk standpunt in te nemen, maar in de laatste boodschap van 60 seconden aan de kiezer zette de kanselier, die op 24 september voor een vierde mandaat gaat, de puntjes op de i.

Merkel verwees naar wat ze al een hele campagne onderstreept: de Duitsers kennen haar, en weten wat ze aan haar hebben. Ze wil werken voor en samen met de burgers, luidde het. “Ik geloof dat we dat samen kunnen bewerkstelligen”, zei ze met een echo naar haar beroemde “wir schaffen das”-uitspraak van tijdens de vluchtelingencrisis van het najaar van 2015.