Concentratiekampen bezoeken als straf: heeft dat zin?
Elk jaar een concentratiekamp bezoeken en dat gedurende een periode van vijf jaar. Dat is één van de voorwaarden die Oud-Kamerlid Laurent Louis opgelegd krijgt van het Brusselse hof van beroep. Louis werd veroordeeld voor negationisme, het ontkennen van de holocaust. Maar een concentratiekamp bezoeken als straf, heeft dat wel zin? "Iemand die al twintig jaar bezig is met negationisme of antisemitisme, verander je niet op een bezoek van twee uur."
“Jean-Marie Le Pen heeft dan wel gezegd dat de gaskamers een detail zijn in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog zijn, maar als men daar een beetje over nadenkt, kan men zich de vraag stellen of dat wel helemaal fout is (…).” Dat schreef oud-Kamerlid Laurent Louis enkele jaren geleden op zijn persoonlijke blog. Een uitspraak waar hij nu voor veroordeeld werd door het Brusselse hof van beroep. Als voorwaarde voor de opschorting van zijn straf moet hij onder andere de concentratiekampen van Auschwitz, Dachau en Treblinka bezoeken en over elk bezoek een verslag op zijn blog schrijven.
Maar heeft zo'n veroordeling wel zin? Christophe Busch, directeur van de Dossinkazerne in Mechelen, heeft zo zijn twijfels bij zo'n straf. "De grote vraag is: wat is de context en kan er gedragsverandering optreden door zo'n bezoek? Een doorgedreven extremist is iets anders dan een vijftienjarige die uit onwetendheid een hakenkruis tekent of de Hitlergroet brengt." Voor die laatste kan een bezoek aan een kamp of een kazerne als de Dossinkazerne de ogen openen, bij die eerste is die kans veel kleiner. "We hebben zulke bezoeken al wel gedaan, maar alleen als we het zelf als relevant, haalbaar en positief zien."
Een doorgedreven extremist is iets anders dan een vijftienjarige die uit onwetendheid een hakenkruis tekent of de Hitlergroet brengt.
Iemand die zich al 20 of 30 jaar verdiept in het negationisme, ga je niet veranderen. Integendeel, zegt Busch, "Het is een illusie om te denken dat de gevoelens van antisemitisme of negationisme verdwijnen met een bezoek. Er kan zelfs een omgekeerd effect optreden wanneer ze het als een zionistisch complot beschouw en daardoor nog heviger negationistisch denken. Tijdens het bezoek kan het zijn dat ze naar "nieuwe bewijzen" zoeken dat de gaskamers en concentratiekampen opgezet spel zijn. Je kan hen in hun kwaadheid bevestigen en zo zelfs de veiligheid van die plaatsen beïnvloeden. Je deradicaliseert iemand ook niet door hem of haar naar de kerk of naar een synagoge te brengen"
Een veroordeling als deze komt in België niet vaak voor. "We zien wel dat er sinds de eeuwwisseling een steeds grotere herinneringseducatie bestaat. In de jaren 50, 60 was men niet bezig met de Holocaust. Met de veroordeling van een publiek figuur als Louis wil men een statement maken dat we negationisme maatschappelijk niet tolereren."
De veroordeling is een statement dat we negationisme als maatschappij niet tolereren.