Direct naar artikelinhoud
Referendum Catalonië

Spanje zet Catalonië achter slot en grendel

Betogers in Barcelona joelen terwijl een hooggeplaatste Catalaanse ambtenaar in een arrestatiewagen wordt weggevoerd.Beeld AP

De Spaanse regering heeft laten zien dat ze tot het uiterste wil gaan om te voorkomen dat Catalonië op 1 oktober stemt over onafhankelijkheid. Elf hoge ambtenaren van het Catalaanse deelstaatbestuur en drie ondernemers, allen betrokken bij het referendum, werden opgepakt door de politie.

Wat in veertig jaar Spaanse democratie taboe was, wordt nu openlijk besproken: de Spaanse regering kan in geval van rebellie het bestuur over een deelstaat tijdelijk overnemen. De anarchistische partij, die Catalonië mee bestuurt, spreekt al van een staatsgreep.

De Spaanse regering is van plan resoluut vast te houden aan het verbod op een onafhankelijkheidsreferendum in Catalonië. De grondwet staat zo'n referendum immers niet toe. Door de volksraadpleging toch te willen doordrukken, "torpederen de Catalaanse bestuurders het recht van alle Spanjaarden om te beslissen wat hun land is", zei de Spaanse premier Mariano Rajoy. "We hebben het al gezegd: het referendum kan niet doorgaan. Het spijt me zeer."

Het Catalaanse deelstaatbestuur beweert niets strafbaars te doen, aangezien het wetboek voor strafrecht geen artikel over referenda bevat.

Kas verzegeld

De mensen die de Guardia Civil, de Spaanse politie, gisteren oppakte, waren hooggeplaatste ambtenaren, van wie de meesten uitgesproken voorstanders van de onafhankelijkheid zijn. Zo werd de top van het Catalaanse departement van Financiën gearresteerd, evenals een overheidsdirecteur die verantwoordelijk is voor elektronisch stemmen.

In een loods op een industrieterrein in het dorp Bigues i Riells werden bijna 10 miljoen stembiljetten in beslag genomen. Ook de eigenaren van die loods werden meegenomen door de politie. De Guardia Civil deed verder invallen bij meer dan veertig overheidsgebouwen, waaronder de Catalaanse 'ministeries' van Economie, Buitenlandse Zaken, Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Bestuur.

'We hebben het al gezegd: het referendum kan niet doorgaan. Het spijt me zeer'
Mariano Rajoy

Het Spaanse ministerie van Financiën besloot verder de Catalaanse kas te verzegelen. Het deelstaatsbestuur mag geen uitgaven doen zonder toestemming van de centrale regering. Die is van plan ook de uitbetaling van de salarissen van de ambtenaren en de uitgaven aan onderwijs, zorg en sociale uitkeringen uit te voeren. "De regering garandeert dat niet één euro aan een illegale activiteit wordt besteed", verklaarde de Spaanse minister van Belastingen, Cristóbal Montoro.

Politiemacht

De Catalaanse deelstaatspresident Carles Puigdemont reageerde furieus op het optreden van de centrale regering. "De staat heeft de facto de autonomie van Catalonië opgeschort", zei hij tijdens een persconferentie. "Wat Catalonië meemaakt, gebeurt in geen enkele staat in de Europese Unie. We zullen geen terugkeer naar de donkerste tijden accepteren. We roepen alle democraten in Catalonië en in het buitenland op om democratie en burgerrechten te verdedigen."

Duizenden mensen trokken woensdag naar demonstraties voor de ministeries in Barcelona en op de Ramblas, uit protest tegen het ingrijpen van de Spaanse staat. Een van de protestleiders riep op "vreedzaam weerstand te bieden". Een auto van de Guardia Civil werd volledig beplakt met verkiezingsposters. "Weg met de bezettingsmacht", werd er geroepen. Ook ambtenaren van de doorzochte overheidsinstellingen gingen de straat op en riepen 'we zullen stemmen'.

Ondertussen werd bekend dat het ministerie van Binnenlandse Zaken drie cruiseschepen heeft gehuurd om agenten in te huisvesten. Uit andere delen van Spanje worden 2.200 politiemensen naar Catalonië gestuurd om de orde te bewaken op 1 oktober. Het ziet er immers niet naar uit dat alle Catalanen zich zomaar zullen neerleggen bij het verbieden van het referendum.