Pas zaterdagochtend in de vroege uurtjes kon Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) een akkoord over de begroting afkloppen. Vooral over het alternatief voor de Turteltaks die het Grondwettelijk Hof voor de zomer vernietigde, waren harde discussies en pendeldiplomatie nodig. Bart Tommelein had zich voor de zomer hard gemaakt dat de Turteltaks, die er kwam om de schuldenberg van de zonnepanelen weg te werken, kon worden vervangen door een veel kleinere bijdrage van zo’n 10 euro. Van een nieuwe heffing kon absoluut geen sprake zijn, zei hij. Enkel de groenestroombijdrage – waarvoor we nu met z’n allen 87 euro per jaar betalen – hoefde een beetje te stijgen. Genoeg om de schulden definitief weg te werken én te investeren in extra groene energie, om zo tegen 2030 de Vlaamse doelstellingen te halen.

Maar een Tommeltaksje

Hoewel zowel CD&V als N-VA heel sceptisch stond tegenover het rekenwerk van de liberaal, gingen ze uiteindelijk toch overstag. Tommelein moet wel een kleine heffing slikken – dat is voor een Open VLD’er symbolisch belangrijk – maar het is maar een Tommeltaksje. Er komt namelijk bij een paar euro bij een bestaande heffing, waarmee onder meer de energiewaakhond VREG wordt gefinancierd. Daarnaast stijgt de groenestroom­bijdrage een beetje. De twee samengeteld zouden onder de 10 euro blijven. Toch voor een gezin met een gemiddeld verbruik. Wie minder verbruikt, betaalt minder, wie meer verbruikt, betaalt meer. De Vlaamse regering countert zo de kritiek die er op de Turteltaks was: dat iedereen hetzelfde bedrag betaalde.

Hoe kan een taks van 100 euro verschrompelen naar minder dan 10 euro? Feit is dat de biomassacentrales van Gent en Genk er niet komen en de Vlaamse regering daardoor 800 miljoen euro minder op tafel moet leggen voor groene energie. Daarnaast verplicht Tommelein de producenten om meer groene energie te genereren, en daarmee extra geld op te brengen.

Energie-expert André Jurres vindt het logisch dat de Turtelfactuur daalt, maar hij gelooft niet dat met die 10 euro ook de investeringen in groene energie kunnen worden betaald. “Dat is dromen. Los van de sluiting van de kerncentrales en het afstappen van fossiele brandstoffen moet België elk jaar drie miljard investeren. Dat is dus niet haalbaar.”

Nog eens 200 miljoen extra

Minister-president Geert Bourgeois stelt vandaag de begroting voor in het Vlaams Parlement. Hij trekt zo het nieuwe politieke jaar echt op gang. Hij kan een begroting in evenwicht voorleggen en besliste daarnaast om eenmalig nog eens 150 à 200 miljoen extra uit te geven. Onderwijsminister Hilde Crevits (CD&V) krijgt een deel om kleuterscholen te bouwen. Er is ook geld voor nieuwe sociale woningen en wegen.