De erg diverse groep betogers – een mix van jong en oud - zong klassiekers als Eviva España en schreeuwde slogans als “Catalonië is Spanje” en “Wij zijn Spanjaarden”. Velen keerden zich ook tegen de Catalaanse president Carles Puigdemont, de grote bezieler van het referendum. “Naar de cel met Puigdemont” was een van de meest opvallende leuzen van de betoging, die eindigde voor het Catalaanse regeringsgebouw vlakbij de Ramblas.

Tot incidenten kwam het niet, ook al omdat de politie liet begaan en de voorstanders van onafhankelijkheid zich niet lieten zien. Die hadden andere dingen aan hun hoofd, zoals het bezetten van de mogelijke stembureaus. Daar zijn al heel het weekend geïmproviseerde feesten en festivals aan de gang, die voort zullen duren tot het stemmen morgenvroeg om 9 uur begint. Zo willen de independentistas voorkomen dat de politie de stembureaus vergrendelt.

Betoging in Madrid

Ook in Madrid kwamen enkele duizenden mensen de straat op om de eenheid van Spanje te verdedigen. De manifestanten kwamen samen op de Plaza de Cibeles in het centrum van de hoofdstad op vraag van een conservatieve groep, de Stichting voor de Verdediging van de Spaanse Natie (Denaes). Zwaaiend met de nationale driekleur rood-geel-rood riepen ook zij leuzen als “Separatisten terroristen”.

“Men doet niets en men gaat met een groot probleem zitten, want de nationalisten groeien in macht”, aldus de 59-jarige ingenieur Rafael Castillo. “Madrid moet aantonen dat er voordelen zijn aan verenigd blijven, in plaats van tijd te verprutsen door te blijven herhalen dat het referendum illegaal is.” Ook in onder meer Sevilla, Malaga, Alicante, Valencia, Santander en Santiago de Compostela kwamen aanhangers van de Spaanse eenheid op straat.

Toch slaagde de Spaanse politie erin om meer dan de helft van de kiesbureaus te verzegelen. De afgevaardigde van de Spaanse regering in Catalonië, Enric Millo, preciseerde zaterdag dat 163 van die verzegelde bureaus werden bezet door activisten. Zij mogen naar buiten, maar nadien mag niemand er meer in.

Puigdemont: “Nu al gewonnen”

Vrijdagavond al had president Puigdemont in het centrum van Barcelona 80.000 demonstranten toegesproken: “We hebben nu al gewonnen. We hebben de schrik, de bedreigingen, de druk en de leugens van Madrid met succes overwonnen”. Op verschillende plaatsen, ook in Madrid, kwamen gisteren en vandaag mensen op straat om hun steun aan het referendum te betuigen

Meer dan 5,3 miljoen Catalanen zijn opgeroepen om zondag in een van de 2.315 kiesbureaus hun stem uit te brengen. Maar op gezag van de centrale regering in Madrid heeft de procureur-generaal de politie het bevel gegeven de stemlokalen te verzegelen. In heel Catalonië bezetten daarom politici, leerkrachten en ouders zaterdagnacht honderden scholen en vele andere openbare gebouwen, die als kiesbureau zullen gebruikt worden. Ze organiseerden onder andere filmvoorstellingen en feestjes.

Acties van Madrid

Madrid probeert inmiddels de volksraadpleging met alle middelen te voorkomen. De voorbije dagen werden tijdens tientallen razzia’s in drukkerijen en regionale ministeries minstens twaalf miljoen stembrieven en miljoenen affiches en brochures in beslag genomen. Vele websites werden geblokkeerd. Meer dan 4.000 manschappen van de paramilitaire politie-eenheid Guardia Civil en de federale politie werden naar Catalonië gestuurd.

De Spaanse autoriteiten melden zaterdag dat ook het systeem waarmee de stemmen van het referendum in Catalonië geteld worden, uitgeschakeld is. Een woordvoerder van de regering in Madrid, Inigo Mendez de Vigo, meldt dat zo het door het Spaanse Grondwettelijk Hof verboden referendum “geannuleerd” is.

Premier Mariano Rajoy bezwoer dat het referendum onder geen enkel beding zal plaatsvinden. De tegenstanders van de separatisten zullen hoe dan ook niet aan de stemming deelnemen. Wat er op de verkiezingsdag zal gebeuren, valt moeilijk te voorspellen. Er worden in elk geval grote demonstraties verwacht. Of en wanneer een resultaat zal worden meegedeeld, was ook zaterdag nog niet duidelijk.

Separatisten stellen verwachtingen bij

Door de tegenmaatregelen van de overheid in Madrid stellen de Catalaanse separatisten intussen hun verwachtingen bij: zo wordt nu gehoopt dat morgen goed 1 miljoen Catalanen instemmen met onafhankelijkheid, een halvering van hun verwachtingen. “Rekening houdend met de blokkeringen van Madrid zou 1 miljoen stemmen een buitengewoon succes” zijn, aldus Jordi Sanchez, voorzitter van de separatistische beweging Assemblea Nacional Catalana (ANC). Meer dan 5,3 miljoen Catalanen zijn opgeroepen te gaan stemmen, maar tegenstanders gaven al aan dat zij niet zullen opdagen.

Het aantal voorstanders van een Catalaanse afscheuring van Spanje schommelde de afgelopen jaren tussen de 40 en 50 procent. Al sinds 2012 vinden steeds weer massale betogingen van de separatisten plaats.