Politiek frustreert de Vlaming: "In de politieke winkel ligt niet wat de mensen willen kopen"

Politiek frustreert de Vlaming, zo mag blijken uit de VRIND. De helft van de Vlamingen vindt dat gaan stemmen geen zin heeft en dat politici geen rekening houden met de kiezer. Het gevoel van politieke onmacht is er vooral bij ouderen en lager opgeleiden. Ruim 40 procent van de vlamingen zegt ook helemaal niet geïnteresseerd te zijn in politiek. En op gebied van regelmatige politieke discussie tussen vrienden en familie bengelt Vlaanderen helemaal onder aan het Europese lijstje.

"De cijfers zijn niet nieuw, dat weten we al een tijdje", zegt professor Elchardus. "Dat gebrek aan politieke interesse, politieke onmacht wordt het genoemd in de VRIND, zit al op dat niveau sinds ongeveer 20 jaar al." Volgens Elchardus mogen we ons daar niet bij neerleggen. "Een heel lage betrokkenheid is altijd een gevaar voor de democratie", klinkt het.

 "De lage belangstelling op zich is nog niet zo erg", gaat Elchardus verder. "Ik denk niet dat er ooit heel veel belangstelling voor politiek is geweest, maar misschien waren er in het verleden wel minder gevoelens van onmacht in bepaalde periodes."

Socioloog Mark Elchardus ziet drie verklaringen voor het gevoel van politieke onmacht.

1. "Als we naar ons land kijken, is er natuurlijk wel iets gebeurd met het verdwijnen van de verzuiling. Dat was een periode waar de mensen politiek waren ingekapseld en hadden zo het gevoel dat ze iets konden gaan doen."
2. "Een tweede ontwikkeling - en die wordt ook in de VRIND geïllustreerd - is het voortschrijdende individualisme. Het idee van mensen dat we het zelf maar moeten doen. Het besef dat een goed leven ook afhankelijk is van collectief gecreëerde voorwaarden is in grote mate verloren gegaan. Dat betekent dat mensen het gevoel hebben "Waarvoor dient de politiek dan?"."
3. Uit de VRIND-indicatoren blijkt verder dat immigratie volgens de Vlamingen een van de belangrijkste maatschappelijke problemen is. "En eigenlijk is dat een thema dat niet zo sterk door alle partijen wordt besproken", stelt Elchardus. "In andere studies zien we dat een grote groep van de Vlamingen liefst een beleid zou zien dat sociaal-economisch links is en aan de andere kant sterk gemeenschapsafbakenend is. Maar die combinatie wordt niet aangeboden:  de partijen die pleiten voor gemeenschapsafbakening zijn sociaal-economisch rechts en de sociaal-economisch linkse partijen nemen eerder een soort opengrenzen-standpunt in. Dus heeft een groot deel van de kiezers de indruk "Wat ik wil kopen, ligt niet in de politieke winkel"." 

Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) is naar eigen zeggen bezorgd over het gebrek aan politieke interesse bij de Vlamingen. Hij hoopt op verbetering. "Een samenleving die betrokken is bij de politiek is een sterkere en weerbaardere samenleving. Dit is een opdracht voor ons allemaal: de politiek, de media en ook het onderwijs."

Alle bevindingen van de VRIND 2017 kunt u hier nalezen.