De 5 boeken die het leven van parketwoordvoerster Ine Van Wymersch veranderd hebben

Ze is niet uit het nieuws weg te denken: Ine Van Wymersch, woordvoerder voor het Brussels parket én magistraat. Lezen is voor haar een manier om iets te weten te komen over een wereld die ze niet kent, maar tegelijk een manier om haar hoofd leeg te maken. "Lezen associeer ik echt met een zondagnamiddag onder een dekentje of met vakantie. Daar maak ik er ook echt tijd voor, dan is elke avond leesavond."

Op zo'n moment haalt ze ook heel gericht boeken in huis. "Ik ben een boekenkoper. Nadat ik een boek uitgelezen heb, geef ik het ook door. Ik ben niet gehecht aan boeken, behalve als het gesigneerd is of er een persoonlijke boodschap instaat." Dat doorgeven gebeurt heel gericht: "Tijdens het lezen kan ik al denken aan wie ik welk boek ga geven".

Bij "Blinker en de Bakfietsbioscoop" heeft de leesmicrobe zich in Ine Van Wymersch weten te nestelen. Diep weten te nestelen. "Vanaf dat moment – ik moet in het vijfde leerjaar gezeten hebben – ging ik niet meer slapen zonder eerst een paar bladzijden gelezen te hebben. Een paar bladzijden zijn nu helaas herleid tot een paar regels (dank u kinderen), maar de liefde voor het boek is wel gebleven."

Steevast stond er bij de familie Van Wymersch in de herfstvakantie ook een bezoek aan de Boekenbeurs gepland – een uitgelezen moment om boeken te kiezen die in een Sinterklaasschoen of onder de Kerstboom belandden. "Ik kon uren ronddolen, boeken vastnemen en achterflappen lezen. Vaak liet ik mij leiden door het boekomslag. Een mooie illustratie of pakkende foto is een goed voorteken en mijn eerste selectiecriterium. Alleen al van de kaft van de boeken van Marc De Bel spat avontuur en humor. Het gevoel van "alles is mogelijk in de grote vakantie" associeer ik voor altijd met dit boek. Mijn grote vakanties waren een aaneenschakeling van Chirokamp, logeren bij vriendinnen, kamperen met het gezin… Nu lijkt het zelfs alsof het vroeger de hele zomer mooi weer was. Net als bij Blinker."

Tijdens de voorbereiding van dit artikel slingerde het boek trouwens rond op de keukentafel van Van Wymersch. "Mijn dochter heeft het alvast meegenomen naar haar kamer, super." Het lijkt er dus op dat de leesmicrobe al doorgegeven is. 

Jan De Cock trok de wereld rond, van gevangenis tot gevangenis, op zoek naar het leven achter de tralies. Dat staat er op de achterflap van Hotel Prison. "Een eye-opener", vertelt Van Wymersch. "Het moet een van de eerste boeken geweest zijn waar ik echt door geraakt ben. Ik ben altijd al sociaal voelend en geëngageerd geweest, maar het idee dat je de waarde van een democratie kan afmeten aan de manier waarop een staat zijn gevangenen behandelt, heb ik aan dit boek overgehouden."

Van Wymersch bekent dat haar geweten soms opspeelt als ze op zitting een straf vordert. "Het bestraffend karakter van de gevangenisstraf is één ding, maar ooit keren die mensen terug naar de maatschappij. Als we hen als maatschappij jaren negeren, soms mensonwaardig behandelen, hoe willen we dan ooit verwachten dat ze er beter uitkomen dan ze zijn binnen gegaan? Ik heb alle begrip dat een man wiens dochter verkracht en vermoord werd, schreeuwt om de doodstraf. Maar dat we als maatschappij niet in staat zijn voorbij de individuele en gerechtvaardigde woede te kijken en een echt alternatief te bieden, dat is doodjammer." 

Dit boek is voor haar een warm pleidooi om ook gevangenen als mensen te zien: "Niet meer, maar zeker ook niet minder." En volgens Van Wymersch dragen we daar allemaal een individuele verantwoordelijkheid in. 

Wat is kindermisbruik? Dat heeft dit boek duidelijk gemaakt voor Van Wymersch. "Peter De Waele schetst aan de hand van concrete eigen ervaringen en dossiers waar de mythe begint en waar waakzaamheid geboden is." (De Waele stond jarenlang aan het hoofd van de cel kindermisbruik en is nu woordvoerder van de federale politie.) 

"Uit dit boekje heb ik zelfs al geciteerd op zitting bij een vordering in een zedenzaak. Het ging onder meer om een passage waarin Peter De Waele bevestigt dat misbruikers meestal best wel aardige mensen zijn. Mochten het akelige pokdalige monsters zijn die 's nachts in stinkende kleren door het donker sluipen, zouden ze zich nooit toegang tot kinderen kunnen verschaffen. Ik vind dat het helpt om dat punt te maken, ook op zitting, al is het maar om bijvoorbeeld bij ouders het schuldgevoel weg te nemen wanneer ze hun zoontje regelmatig hebben laten logeren bij "die ene goeie vriend die ze al jaren kennen, altijd klaar om te babysitten", van wie ze het misbruik nooit konden vermoeden. Ze kunnen zichzelf niet verwijten dat ze die vriend sympathiek vonden, want hij is sympathiek, alleen fundamenteel ziek op seksueel vlak."

Er staan volgens haar ook heel bruikbare tips in voor ouders om hun kinderen te begeleiden in de digitale wereld. "Ik heb mijn boekje al verschillende keren uitgeleend aan vriendinnen met pubers in huis, precies omwille van de bruikbaarheid en helderheid."

Van Wymersch kreeg "Een jihad van liefde" cadeau van een collega met wie ze intens samenwerkte na de aanslagen van 22 maart in ons land. "Ze schreef er een prachtige boodschap in. Sindsdien heb ik al verschillende exemplaren gekocht en uitgedeeld, telkens met een persoonlijke boodschap. Het klinkt vermoedelijk verschrikkelijk naïef, maar het is mijn persoonlijke manier om wat tegengewicht te bieden."

Hoop. Dat is het gevoel dat ze overhoudt aan dit boek. "De aanslagen zijn veel meer dan alleen maar doffe ellende. Ik ben niet gelovig, maar ik geloof wel in de kracht van mensen. Intuïtief weet ik dat er niet zoiets bestaat als "de moslim", maar deze 92 pagina’s zijn de bevestiging van dit aanvoelen. De persoonlijke schreeuw om verbinding van El Bachiri is precies wat een mens vandaag nodig heeft om niet alle hoop te verliezen. Het is intens verdrietig, zeker wanneer hij zich wanhopig richt tot zijn Loubna, die hij verloor bij de aanslagen van 22 maart. Wanneer hij het heeft over zijn drie jonge kinderen, aan wie hij troost en uitleg verschuldigd is, kan je alleen maar concluderen: Mohamed is in de eerste plaats een vader. Het is een geruststelling dat hij niet vervalt in een blinde haat." 

Het lijkt een constante te zijn bij Van Wymersch: telkens ze een boek goed vindt, gaat ze het uitdelen. "Dit is er ook zo één. Dit is echt het boek waarvan ik wou dat ik het zelf geschreven had. Het is ook de enige roman die ik al meer dan één keer gelezen heb. Ik heb er bij momenten hardop mee gelachen en aan het einde heb ik geweend." Ze herinnert zich de vakantie in Spanje nog goed waarop ze het boek gelezen heeft. "Bij dit boek hoort een glas wijn, de warmte die uit de muur komt na een hele dag zon en de rust na een drukke kids-bij-het-zwembad-dag."

Vooral de gevatheid waarmee Op de Beeck relaties tussen mensen blootlegt, vindt ze "zo herkenbaar dat het bijna akelig is". "Bij sommige passages denk ik: "Oh nee, ik heb dat al echt gedacht" of "Help, ik ben ook zo en kijk waar dat toe leidt". Als vrouw mag ik dat zeggen: ik ken echt weinig vrouwen met zo’n goed gevoel voor humor.  Af en toe google ik "Griet Op de Beeck – nieuw" met de stiekeme hoop dat er een volgende roman uit is." (En toeval of niet: het eerste deel van de nieuwe trilogie ligt sinds een weekje in de rekken).