This must be Belgium: De Lijn en minister Weyts slepen minister De Block voor de rechter
De Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn spant een rechtszaak tegen federaal minister Maggie De Block (Open Vld) aan om een lagere bijdrage voor de sociale zekerheid te betalen. Met de steun van Vlaams minister Ben Weyts (N-VA).
De oorzaak van de ontevredenheid bij De Lijn is de taxshift die de federale regering twee jaar geleden uitwerkte. Die voorziet onder meer in een daling van de bijdrage die bedrijven moeten betalen aan de sociale zekerheid. Het gaat om een daling van 33 naar 25 procent. Een grote besparing dus.
De cruciale voorwaarde om van de besparing te kunnen genieten, is dat een bedrijf onder de ‘private regeling’ voor de sociale zekerheid valt. Voor de Waalse vervoersmaatschappij TEC is dat het geval. Net zoals voor de Brusselse MIVB. Maar voor de Vlaamse De Lijn geldt dat niet. Wat het bedrijf oneerlijk vindt.
Volgens de boekhouders van De Lijn komt het neer op een jaarlijks verlies van 18 miljoen euro. Tegen het einde van dit jaar loopt de geleden schade op tot 36 miljoen euro. Dat is bijna de helft van de besparing die de huidige Vlaamse regering aan De Lijn oplegt.
Financiële zuurstof
“Om historische redenen lopen wij jaarlijks een zeer noodzakelijke besparing mis”, benadrukte topman Roger Kesteloot vorig weekend in De Standaard. Als De Lijn wel zou kunnen meeprofiteren van de lastenverlaging, zou dat veel meer financiële zuurstof geven aan de openbare vervoersmaatschappij. "We leven nu met de situatie, maar we zouden het natuurlijk liever anders hebben", klinkt het bij het bedrijf.
De christelijke vakbond ACV benadrukte een maand geleden nog dat de lopende besparingen bij De Lijn het bedrijf "dreigen te wurgen".
Volgens Kesteloot is er een eenvoudige oplossing voorhanden: federaal minister Maggie De Block (Open Vld), bevoegd voor de sociale zekerheid, moet De Lijn schrappen uit de bijlage van een Koninklijk Besluit uit 1970. Die bijlage bepaalt welke bedrijven de sociale zekerheid als openbare instellingen beschouwt en welke als privébedrijven. Omdat De Lijn er bij zijn ontstaan voor koos een publieke ongevallenverzekering af te sluiten, valt de vervoersmaatschappij in de eerste categorie. De TEC en MIVB vallen in de tweede categerie, omdat ze een private verzekering afsloten.
'We vragen een gelijke behandeling. Dat De Lijn door een techniciteit voor tientallen miljoenen besparingen mist, is niet correct'
De Lijn krijgt alvast de steun van Vlaams minister Ben Weyts (N-VA), bevoegd voor mobiliteit. Die heeft bij De Block al verscheidene keren aangedrongen op een aanpassing, steeds zonder resultaat. Daarom geeft hij De Lijn nu groen licht om bij de Raad van State een zaak aan te spannen tegen de federale regering.
“We vragen een gelijke behandeling. Dat De Lijn door een techniciteit voor tientallen miljoenen besparingen mist, is niet correct”, reageert Weyts. “Ik snap dat het moeilijk is voor De Block om jaarlijks 18 miljoen euro van haar budget voor de sociale zekerheid af te staan . Maar in het verleden deed ze al soortgelijke aanpassingen. De Lijn verdient dat ook.”
Vechtfederalisme
Dat staat ook centraal in het juridische dossier van De Lijn. De regionale luchthavens van Luik en Charleroi en het racecircuit van Francorchamps kregen van De Block eerder al toegevingen. Waarom De Lijn dan niet?
Volgens De Block zijn er duidelijke verschillen tussen die dossiers. Voor de luchthavens en het circuit ging het alleen om technisch-juridische aanpassingen. Zij genoten ook voor de taxshift al mee van de lastenverlagingen voor de privé. Bij De Lijn zit het anders in elkaar, klinkt het op haar kabinet. De vervoersmaatschappij heeft nooit recht gehad op structurele lastenverlagingen. “Er wordt nu gevraagd het toepassingsgebied van de taxshift uit te breiden. Maar dat was nooit het opzet."
'De Lijn vraagt het toepassingsgebied van de taxshift uit te breiden. Maar dat was nooit het opzet'
Het kabinet-De Block kaatst de bal terug: "Mogelijk is er een ander probleem, met de vrijstelling van de doorstorting van 1 procent bedrijfsvoorheffing. Door de taxshift is dat voordeel voor De Lijn ten onrechte weggevallen.” Dat is de bevoegdheid van federaal minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA). "Dat antwoordden we ook al lange tijd geleden aan Weyts."
Een rechter zal nu beslissen wie gelijk heeft. Al blijft de vraag: zou het niet beter zijn een politiek compromis uit te werken? Een rechtszaak zal lang aanslepen. Bovendien: de Vlaamse en federale regering bestaan toch uit dezelfde partijen? Moeten ze dan weer vervallen in vechtfederalisme?
“Ik wil het beste voor De Lijn, en mijn collega voor haar budget”, zegt Weyts. “Een compromis blijkt niet haalbaar. This must be Belgium, zeker?"