Sneller naar huis na bevalling? Moeder gelukkig, zorgverlener gestresst
Sinds een jaar lopen in ons land proefprojecten waarbij vrouwen slechts twee of drie dagen op de kraamafdeling blijven na hun bevalling, in plaats van vier. "Een succes", zo blijkt. Of toch bij de mama's.
Op een vrijdag in juni beviel Anna in het Heilig Hartziekenhuis in Leuven. Alles verliep zonder problemen, en twee dagen later al, op zondagmiddag, was ze met haar zoontje weer thuis. Vier dagen in het ziekenhuis blijven, zoals de meeste Vlaamse kersverse moeders doen, vond Anna niet nodig. "In mijn eigen huis was ik meer op mijn gemak. Hier zijn geen vreemde mensen die de hele dag binnen- en buitenlopen. Een vroedvrouw volgde de eerste dagen op of alles goed liep."
Die vroedvrouw kon nog vaker komen, maar Anna had er geen behoefte aan. "Ik ben al eens bevallen, dus ik weet wat het is."
Anna is een van de 1.800 vrouwen die het afgelopen jaar deelnamen aan een van de zes proefprojecten 'Bevallen met verkort ziekenhuisverblijf'. Ze zijn een initiatief van gezondheidsminister Maggie De Block (Open Vld). Zij hoopt hiermee de beschikbare ziekenhuisbudgetten efficiënter in te zetten.
"Het grote merendeel van de moeders die vroeger naar huis gingen was achteraf zeer tevreden."
De aankondiging van de projecten ging gepaard met bezorgde reacties. Zal die nazorg thuis wel voldoende comfortabel, veilig en kwaliteitsvol zijn voor moeder en kind? Zullen gezinnen hier wel voldoende op voorbereid zijn?
Een eerste tussentijdse evaluatie leert dat het best meevalt. Heel wat moeders zien geen graten in een korter ziekenhuisverblijf en vinden de thuiszorg achteraf goed.
In Leuven werden vrouwen eerst medisch, psychisch en sociaal gescreend, vooraleer er zelfs maar sprake kon zijn van een vroegtijdig ontslag. Meer dan de helft van de vrouwen kwam na die tests in aanmerking voor een sneller vertrek. "Niemand werd daartoe verplicht", zegt Anne Dedry, oprichtster van het Expertisecentrum Kraamzorg De Bakermat, die nauw betrokken was bij het proefproject. 42 procent van de moeders maakte zelf de keuze om eerder naar huis te gaan. "Het grote merendeel was achteraf zeer tevreden."
Hogere werkdruk
Volgens Dedry waren er op meer dan duizend deelnemers maar een handvol heropnames nodig. De 100 euro die gemiddeld per patiënt kon worden uitgespaard, werd geïnvesteerd in een betere organisatie van de thuiszorg."De opvolging door vroedvrouwen, kraamzorgorganisaties, huisartsen en Kind en Gezin zat ook goed."
Die partijen spreken volgens haar over een geslaagde samenwerking. Al signaleren ze belangrijke werkpunten. "Het blijkt heel moeilijk om gegevens over patiënten te delen. Ieder heeft zijn eigen dossier", zegt Dedry. Ook is de werkdruk voor de zorgverleners een pak hoger. "Er moet in een veel kortere tijd meer informatie aan bevallen moeders worden meegegeven. En in die tijd moeten sowieso ook screenings en medische zorg plaatsvinden."
De Block wil pas een algemeen beleid uitwerken als de eindevaluatie in 2018 positief is.
Beide problemen zijn bekend bij het kabinet-De Block. Vanuit andere ziekenhuizen klinken gelijkaardige geluiden. "Een gedeeld elektronisch dossier zou soelaas kunnen bieden", zegt ze over het gebrek aan coördinatie en de extra administratieve rompslomp voor zorgverleners. Het Riziv zou daar al werk van maken.
Of, hoe en wanneer het verkorte ziekenhuisverblijf landelijk uitgerold wordt, wil de Open Vld'ster nog niet zeggen. Ze verwijst naar de eindevaluatie volgende zomer. "Als daaruit blijkt dat de zorgkwaliteit behouden blijft en de betrokkenen positief zijn, dan zullen we vanaf eind 2018 een algemeen beleid uitwerken."