In Barcelona, waar de Catalanen een week later ook stemden voor onafhankelijkheid, is het zover nog niet. Toch ziet het ernaar uit dat het conflict tussen Spanjaarden en Catalanen moeilijker op te lossen zal zijn dan dat tussen Irakezen en Koerden.

Het was niet slim, noch van Carles Puigdemont in Catalonië, noch van sjeik Massoud Barzani in Iraaks Koerdistan, om een onafhankelijkheidsreferendum te organiseren. De wereld houdt daar niet van. Het verstoort de orde. Zowel de Catalanen als de Koerden hebben ondertussen kunnen vaststellen dat ze van niemand steun krijgen. Niet van de Europese Unie voor de Catalanen, niet van Amerika voor de Koerden.

Maar een separatistische beweging wordt natuurlijk niet gedreven door internationale bekommernissen.

Eigenlijk is het simpel. Als een groep mensen die zichzelf ziet als een ‘volk’ zich niet meer thuisvoelt in het staatsverband waar ze inzitten, werd daar vroeger het leger op afgestuurd, maar wordt daar tegenwoordig in een beschaafd land over gepraat (in België kennen we dat).

Maar dan moet je twee partijen hebben die willen praten. In Iraaks Koerdistan is het sjeik Barzani die een aanbod vanuit Bagdad voor een gezamenlijk bestuur over Kirkoek heeft afgeslagen. Toch hebben zijn peshmergastrijders niet veel weerstand geboden tegen het Iraakse leger. Kirkoek maakt dan ook niet echt deel uit van het Koerdisch gebied, dat feitelijk toch al zelfstandig is.

In Spanje ligt het anders. De Catalanen, die ook al een behoorlijke autonomie hebben, vangen in Madrid al ettelijke jaren bot met hun vraag naar verdere staatshervorming. In tegenstelling tot wat ze in Madrid lijken te denken, leidt dat er niet toe dat het probleem dan vanzelf verdwijnt. Integendeel.

Door de absolute weigering om te praten met de regering in Barcelona, en de robocops van de Guardia Civil op de Barcelonese burgers af te sturen, heeft de Spaanse premier Rajoy niet alleen letterlijk maar vooral figuurlijk wonden geslagen die maar heel langzaam zullen helen. Puigdemont, die zowat smeekt om onderhandelingen, lijkt van Madrid alleen nog de keuze te krijgen tussen totale onderwerping of een soort bezetting van Catalonië door Spanje. Als Mario Rajoy denkt dat hij op die manier de eenheid van zijn land redt vergist hij zich.