Maar nu herinnert ook de rentree ons meteen aan het feit dat we leven in tijden van nieuwe grenzen en minder mogelijkheid om die over te trekken. Soms - toegevend aan pessimisme - lijkt heel de architectuur van samenwerking en bondgenootschappen, van wat ons dichter bij elkaar brengt, onder druk te staan. Vooral in Europa lijkt het tij niet te stoppen. De Britse Brexit-beslissing was er tot nader order het meest dramatische, en het meest absurde, voorbeeld van.

De voorbije dagen voegde de Duitse vicekanselier Sigmar Gabriel zijn stem bij het groeiende koor van degenen die zich verzetten tegen het wegwerken van hindernissen en grenzen. Volgens Gabriel zijn de onderhandelingen over het vrijhandelsverdrag TTIP tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten feitelijk mislukt. Jaren van onderhandelen hebben geen enkele vooruitgang opgeleverd. En de reden van het falen is duidelijk: ”Wij Europeanen willen niet buigen voor de Amerikanen.”

Het is een simplistische constatering. De Verenigde Staten zullen inderdaad toegevingen moeten doen. Anders is een mislukking inderdaad niet uitgesloten. Europese waarden - consumenten- en milieubescherming, sociale rechten - stonden en staan op het spel.

Maar wat ook op het spel staat is de mogelijkheid om handelsbeperkingen op te ruimen en de grootste open markt ter wereld te creëren, met realistische verwachtingen op meer groei, meer banen, meer kansen voor productieve en creatieve krachten aan weerszijden van de Plas - en dat zijn niet alleen kansen voor gewetenloze concerns en regelloze vrijbuiters.

Bij het koor van de tegenstanders van het vrijhandelsakkoord was tot voor kort één stem schriller dan de andere: die van de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump. TTIP past niet in zijn ‘America first’-credo, waarin nationaal belang primeert op alles. De Duitse vicekanselier, tevens leider van de tweede grootste Duitse volkspartij, zingt nu in duet met Trump zijn partijtje tegen een verdrag dat - bij alle argwaan over chloorkippen en hormonenbiefstuk - vooral kansen op meer verkeer van goederen, ideeën en mensen biedt.

Maar dat zijn juist de verworvenheden die vandaag, in deze tijden van onzekerheid, het meest onder druk staan.