Het gaat goed met de Europese economie. Wat betekent dat voor u?
Het gaat goed met de Europese economie. In die mate dat Mario Draghi van de Europese centrale bank vandaag hoogstwaarschijnlijk bekend maakt dat zijn "Bazooka" kan opgeborgen worden. Waarschijnlijk wordt de "geldstimulus" afgebouwd. Heeft dat gevolgen voor uw centen?
2.200 miljard euro. Inderdaad: 2.200 miljard. Zoveel geld heeft de Europese Centrale Bank sinds maart 2015 in de Europese economie gepompt. Op die manier wilde de ECB de economie uit het slop trekken na de zware financiële en economische crisis en een deflatiescenario vermijden: structureel dalende prijzen waardoor consumenten hun aankopen zouden uitstellen en zo de economische groei nog meer fnuiken.
Concreet koopt de ECB maandelijks grote hoeveelheden staatspapier op, in de hoop dat minstens een deel van dat geld zijn weg vindt naar de reële economie.
De vrees voor deflatie is definitief voorbij.
Twee en half jaar na de start van het uitzonderlijke stimuleringsprogramma is Europa aan de beterhand.
Groei: Het Europese BBP groeide in het tweede kwartaal met 0,6 procent. De ECB verwacht de Europese economie dit jaar 2,2% zal groeien, het sterkste niveau sinds 2007.
Jobs: In de eurozone zit 7,6 procent van de beroepsbevolking zonder baan, het laagste niveau in bijna negen jaar.
Inflatie? Alleen de inflatie, de belangrijkste doelstelling van de ECB, blijft achterwege.
Prijzen? De ECB staat in voor prijsstabiliteit: dat betekent dat de consumptieprijzen net geen 2 procent per jaar mogen stijgen. Afgelopen maand bedroeg de inflatie 1,5 procent. Die blijft dus ver onder het eigen streefdoel. Maar de vrees voor deflatie is definitief voorbij.
Ter herinnering: in april vorig jaar bedroeg de inflatie -0,2 procent.
Tijd voor een exitplan?
Nu de economie het beter doet, lijkt de tijd aangebroken om het zwaar geschut op te bergen. De ECB moet hier voorzichtig te werk gaan. Voorzitter Mario Draghi zal duidelijk moeten maken waarom de eurozone zonder steunwieltjes verder kan. Tegelijk moet hij garanderen dat de ECB opnieuw zal ingrijpen mocht het nodig zijn.
Draghi zal het opkoopprogramma dus geleidelijk moeten afbouwen om te vermijden dat de markten in een kramp schieten en de rente plots de hoogte ingaat. De ECB kan vanaf volgend jaar elke maand of elk kwartaal wat minder geld in de economie pompen. Net zoals de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, vanaf 2014 gedaan heeft. Of Draghi kan de maandelijkse aankopen meteen fors verminderen, maar ze wel langer in de tijd aanhouden.
Duurdere euro is spelbreker
De duurdere euro ten opzichte van de dollar is een spelbreker om het stimulusbeleid snel af te bouwen. 1 euro is nu ongeveer 1,18 dollar waard. Dat is zo'n 12 procent meer dan begin van dit jaar. Hij maakt de export van onze bedrijven minder aantrekkelijk, wat kan wegen op de groei.
En een dure eenheidsmunt houdt vooral de inflatie laag, omdat alles wat geïmporteerd wordt, goedkoper is dan voorheen. Draghi slaagt er nu al niet in om de eigen inflatiedoelstellingen te halen.
Zal de rente op het spaarboekje stijgen?
De afbouw van het stimuleringbeleid betekent niet dat de rente op spaarrekeningen meteen zal stijgen. De spaarrente is vooral afgestemd op de (korte) rentevoeten van de ECB.
Banken zullen de rente pas verhogen zodra de ECB zelf haar rentevoeten verhoogt. En dat zal wellicht pas gebeuren nadat de geldpersen volledig zijn stilgelegd. De afbouw van het opkoopprogramma kan wel de langetermijnrente doen opveren. De rente op woonkredieten kan daardoor stijgen.