De pest-epidemie ,van zowel de longpest als builenpest, in het Afrikaanse eiland Madagascar brak uit eind augustus. Sindsdien vielen er al tientallen doden. Onder andere ook de hoofdstad, Antananarivo, werd getroffen door de plaag. Een eeuwenoude traditie kan bovendien tot extra besmettingen leiden, zo vrezen officials. Het ritueel is bovendien mogelijk mee een van de oorzaken van de verspreiding van de ‘zwarte dood’.

Tijdens het Famadihana-ritueel worden overleden familieleden namelijk weer uit tombes gehaald, waarna de gewaden waarin de overledenen liggen worden vervangen en er met de doden wordt gedanst, voor ze weer opnieuw te begraven. Ook mensen die in het verleden stierven door de pest worden opgegraven, maar dat houdt grote risico’s in. De bacterie die de ziekte veroorzaakt kan namelijk nog altijd vatbaar zijn en anderen besmetten. “De bacterie kan nog steeds overgedragen worden en iedereen die in contact komt met het dode lichaam besmetten”, zegt Willy Randriamarotia, van het departement Gezondheid.

Officials van het Afrikaanse land waarschuwen de bevolking dan ook om de rituelen niet te laten doorgaan. Meer nog: de traditie werd verboden sinds de uitbraak, maar toch worden de ceremonies nog op vele plaatsen gehouden.

Dubbele epidemie

De plaag-epidemie heeft in Madagascar intussen 124 mensen gedood sinds augustus. Maar vermoedelijk zijn het er nog een pak meer omdat niet alle doden officieel gemeld worden. Meer dan 1.800 mensen zijn besmet of vermoedelijk besmet.

Longpest en builenpest komen voort van dezelfde bacterie, namelijk de Yersinia Pestis. De longpest is een uitloper van de builenpest wanneer de builenpest niet behandeld wordt en de infectie de longen bereikt.

In de 14e eeuw doodde deze ziekte in Afrika, Europa en Azië meer dan 50 miljoen mensen. 700 jaar eerder gebeurde al iets gelijkaardig in het Byzantijnse Rijk. In de 17e eeuw kwamen in Londen dagelijks meer dan 1.000 mensen om het leven door de plaag of ‘zwarte dood’.

Madagascar krijgt wel vaker te maken met de ziekte, maar het gaat dan vooral om de builenpest. Nu woedt vooral de veel dodelijkere longpest. Bovendien gaat de verspreiding van de ziekte nu veel sneller dan anders en zijn er al veel meer gevallen gesignaleerd, waardoor het land in hoogste staat van paraatheid is. Sinds augustus werden er al 3 keer meer doden geteld als gevolg van de plaag dan dat er normaal in één jaar vallen.

Waarschuwing voor andere landen

Madagascar is een eiland voor de kust van Mozambique, waardoor het risico op verspreiding lager is dan op het vasteland. Toch heeft de WHO intussen 9 andere landen opgeroepen om zeer waakzaam te zijnen zich te beschermen tegen de ‘zwarte dood’, zoals de pest ook genoemd wordt, omdat het risico op verspreiding groot is.