Zero tolerance? Zo probeerde New York het
In New York werd vanaf burgemeester Giuliani in 1994 (tot 2002) en politiechef William Bratton zero tolerance ingevoerd. Ze beriepen zich op de theorie van het gebroken raam: kleine overtredingen groeien uit tot grote als ze niet worden aangepakt. Maar had deze nultolerantie ook het gewenste resultaat?
Na de rellen van afgelopen weekend kondigde minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) een lik-op-stukbeleid en zware straffen aan. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gaf dan weer aan dat er volgende week een omzendbrief zal worden goedgekeurd over nultolerantie voor geweld tegen de politie.
Ook in New York hoopten ze in 1994 met een zerotolerancebeleid geweld en criminaliteit binnen de perken te houden, en daarvoor beriep burgemeester Giuliani zich op de theorie van het gebroken raam ("broken windows theory"), geïntroduceerd door de criminologen James Wilson en George Kelling. De theorie stelt dat kleine overtredingen uitgroeien tot grote als ze niet worden aangepakt. Met andere woorden: als iemand een raam breekt en merkt dat het niet direct wordt gemaakt, is dat een signaal dat andere ramen ook kapot mogen en dat misschien zelfs het hele gebouw in brand kan worden gestoken. Who cares?
Zero tolerance moest die mentaliteit keren, voor dat de zaken uit de hand kunnen lopen. Over het draaihekje van de metro springen, werd onder Giuliani voortaan streng bestraft. Overlopen op het voetpad als het nog rood is: je werd opgepakt. Te agressief bedelen en wildplassen: streng bestraft.
Je moest ook meteen die dag voor de rechter. Snelrecht, 24 uur op 24. In New York zijn er ook verschillende nachtrechtbanken, de "night courts".
Er werden door de zero tolerance ook nogal wat bullshit-arrestaties verricht: opgepakt omdat je je voeten op een metrobankje had gelegd, of omdat je je hond niet aan de leiband hield.
500.000 arrestaties op een bevolking van 8,5 miljoen
Het leidde tot absurde wantoestanden die je ziet in films. Arrestanten die de eerste uren na hun arrestatie doorbrengen in een cel van 15 vierkante meter. Moordenaars, kruimeldieven, bedelaars , wildplassers, en eigenaars van een hond zonder leiband of fietsers zonder licht samen in het gevang gestopt. Traumatiserende ervaring voor velen.
Op een bepaald moment werden in New York 500.000 arrestaties verricht op een bevolking van 8,5 miljoen.
Blauw op straat: meer effect dan zero tolerance
Nultolerantie had zeker een effect, maar de gevolgen waren beperkt op de daling van de criminaliteit. In New York kan je weer een voetpad overlopen als het rood is. Je maakt grote kans op een bekeuring of een waarschuwing, maar je moet niet meer meteen voor de rechter, of een dag in de gevangenis.
In New York is er heel veel blauw op straat. De NYPD heeft meer dan 10.000 manschappen en is op vele straathoeken zichtbaar. Dat heeft meer effect als afschrikking dan het zero tolerance-beleid.
