Geens wil assisen vervangen door "criminele kamers"
Een proces voor het hof van assisen, waar zware misdaden worden berecht, is al een tijd omstreden wegens "te duur, te lang en niet meer van deze tijd".
Vorig jaar al veranderde minister Geens de wet waardoor assisen een uitzondering moest worden. Zware misdaden (zoals moord) komen zo in principe veel minder in het hof van assisen terecht, maar worden door de correctionele rechtbank behandeld. Al kan de kamer van inbeschuldigingstelling wel nog steeds doorverwijzen naar assisen, en voor politieke en persmisdrijven is grondwettelijk sowieso een jury nodig. "Maar dat is tijdelijk. We zitten in een overgangsfase", zegt de minister in een interview met De Morgen.
Geens werkt nu aan een voorstel om specifieke "criminele kamers" in te richten, bij de correctionele rechtbanken. In die kamers zou ook een soort jury moeten beslissen over schuld en onschuld. "Er zitten zekere voordelen in de manier van bewijs- en open debatvoering voor het assisenhof die kunnen blijven", zegt Geens. "Voor assisen was het de gewoonte om experts en getuigen langdurig te horen. Er zit ook een waarde in de inbreng van leken. Een gemengde kamer waarin leken en rechters samen zouden berechten in één college is iets dat ik zeker zie zitten."
Bovendien zal tegen een uitspraak van zo'n criminele kamer hoger beroep kunnen worden aangetekend. Tegen een beslissing van het hof van assisen kan je enkel naar Cassatie trekken, wat België al verschillende terechtwijzingen heeft opgeleverd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
"Het voorstel zit momenteel in de onderhandelingsfase. Minister Geens is het idee van deze criminele kamers in elk geval genegen", klinkt het bij het kabinet Justitie. "Ik denk niet dat de die hards van assisen ontgoocheld zullen zijn als ze zullen zien hoe de procedure op middellange termijn vervangen wordt", aldus nog minister Geens in De Morgen.
Het is de bedoeling dat het (klassieke) hof van assisen op termijn volledig verdwijnt. Ook politieke en persmisdrijven zullen voor de nieuwe jury in de criminele kamers komen. Minister Geens denkt het nieuwe systeem ten vroegste vanaf 2019 uit te rollen. Tot dan blijft de huidige situatie bestaan.